SÜLEYMAN ÇOBANOĞLU ŞİİRİNDE YUNUS EMRE ETKİSİ

Yıl 2021, Sayı: YÛNUS EMRE'DEN MEHMED ÂKİF'E ŞİİR ÖZEL SAYISI, 111 - 137, 31.12.2021

Yaşar Şimşek

https://doi.org/10.28981/hikmet.1030837

Öz

Sanat, kültür, inanç ve düşünce dünyamızın yol göstericilerinden biri olan Yunus Emre, düşünceleri ve eserleriyle kendi zamanını aşarak günümüze ulaşmış nadir şahsiyetlerden birisidir. O, dini ve tasavvufi duyarlığın yanında insanı ve insani değerleri önceleyen sevgi, barış ve hoşgörü gibi kavramları temel alan şiir/sanat anlayışıyla evrensel bir ses olmuştur. Yaşadığı çağda Türkçenin en sade şiirini söyleyen Yunus Emre, Türk şiirinin hemen hemen her dönemini, her safhasını etkilemiştir. Şair, Halk/Tekke şiirini etkilediği kadar Klasik ve modern Türk şiirini de çeşitli yönlerden beslemiştir. Bu anlamda Yunus Emre’nin Türk edebiyatında hem bir şiir dilinin kurulmasında hem de sağlam bir şiir geleneğinin oluşumunda etkin bir rol oynadığı söylenebilir. Biçim, söyleyiş, ahenk, tema, dil ve üslup açısından modern Türk şiirini şekillendiren şair, 1990 sonrası Türk şiirini ve şairlerini de kimi yönlerden etkilemiştir. Bu anlamda 1990 kuşağı şairleri arasında yer alan Süleyman Çobanoğlu da Yunus Emre ve şiirinin etkilerinin görüldüğü şairlerden birisidir. Çobanoğlu, 1990 sonrası Türk şiirinde kendi özgü sesi, duyuşu ve duyarlılığıyla dikkatleri üzerine çekmiş, hece ölçüsüyle yazdığı şiirlerle modern şiiri birleştirmiş, derdi ve meselesiyle bugünün şiir ikliminde farklı bir ses olmuştur. Şair kendi sesini ararken ve şiirini kurarken Türk şiirinin belli başlı şairlerini kendisine kılavuz kabul etmiş ve onlardan esinlendiği çeşitli vesilelerle dile getirmiştir. Bu bağlamda şairin etkilendiği isimlerin başında geçmiş çağların derin ve coşkulu sesi Yunus Emre gelmektedir. Bu yazıda Süleyman Çobanoğlu şiirindeki Yunus Emre etkisi çeşitli yönleriyle incelenmiştir. Özellikle biçim, izlek, ahenk, söyleyiş, dil, üslup ve metinlerarasılık gibi başlıklar etrafında şiirlerdeki Yunus Emre izleri ve sesleri belirginleştirilme çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, Süleyman Çobanoğlu, şiir, etkilenme, hece, sevgi, insan.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

THE EFFECT OF YUNUS EMRE IN SULEYMAN COBANOGLU’S POETRY

Öz

Yunus Emre, one of the guides of our world of art, culture, belief, and thought is one of the rare personalities who have survived with his thoughts and works. He has been a universal personality with his understanding of poetry/art, which is based on concepts such as love, peace, and tolerance, which prioritize human and human values, as well as religious and mystical sensitivity. Yunus Emre, who sang the simplest poem in Turkish at his age, influenced almost every period and every phase of Turkish poetry. The poet nurtured Classical and modern Turkish poetry from various aspects as well as affecting the Folk/Tekke poetry. Therefore, it can be said that he played an active role both in the establishment of a poetic language and in the formation of a strong poetry tradition in Turkish literature. The poet, who shaped modern Turkish poetry in terms of form, utterance, harmony, theme, language, and style, also influenced Turkish poetry and poets in some ways after 1990. Suleyman Çobanoğlu, who is among the 1990 generation poets, is one of the poets in whose poetry Yunus Emre’s effects are clear. He attracted attention with his unique voice, sense, and sensitivity in Turkish poetry after 1990, combined modern poetry with the poems he wrote in syllabic meter and became unique in today's poetry with his troubles and issues. While the poet is searching for his voice and composing his poetry, he has accepted the main poets of Turkish poetry as his guide and expressed them on various occasions inspired by them. In this context, Yunus Emre, the deep and enthusiastic voice of the past ages, is one of the names that influenced the poet. This study examines the effect of Yunus Emre in Suleyman Çobanoglu's poetry from various aspects. It shows the traces and voices of Yunus Emre in the poems, especially around the titles such as form, theme, harmony, utterance, language, style, and intertextuality.

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, Suleyman Cobanoglu, poetry, effect, syllable, love, human.

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Acar, Zafer. (2009), “Süleyman Çobanoğlu Şiiri ve Şiirinin Bazı Biçimsel Sorunları”, Yedi İklim, S. 237, s. 74-77.
• Ahmet Murat. (2010), “Hudayinabit”, Mostar, S. 61, s. 70.
• Akar, M. ve Genç, Y. (2010), “Şair Bir Bütündür, Bölünemez” (Söyleşi), İkindi Yağmuru, S. 23, s. 32-37.
• Aker, Abdulhalik. (2018), Modern Hece ve Süleyman Çobanoğlu, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Akın, Hüseyin. (2001), “Süleyman Çobanoğlu, Evet!”, Kırklar, S 11, s. 19-20.
• Aksan, Doğan. (2013), Şiir Dili ve Türk Şiir Dili, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Aktulum, Kubilây (2000). Metinlerarası İlişkiler, Öteki Yayınevi, Ankara.
• Arslanbenzer, Hakan. (2015). “Çapanoğlu Değil, Çobanoğlu”, Dünyaya Saldıran Şair, Avangard Yayınları, İstanbul, s. 134-141.
• Ayvazoğlu, Beşir. (2017), “Niçin Herkesin Yunus’u Kendine Göre”, Yûnus Emre Kitabı, (Editör: Orhan Kemâl Tavukçu), Aksaray Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Aksaray, s. 19-24.
• Bal, Ali. (2019). “Türk’ün Sesi Süleyman Çobanoğlu ve Tamgalar”, Edebiyat Ortamı, S. 66, s. 45-49.
• Bloom, Harold. (2008). Etkilenme Endişesi: Bir Şiir Teorisi. (Çev.) Ferit Burak Aydar, Metis Yayınları, İstanbul. 2008.
• Çalışkan, Furkan. (2010), “Halkın Şiiri: Hudayinabit”, Ayraç, S. 5, s. 37.
• Çalışkan, F. ve Tozal, Y. E. (2010), “Söyleşi: Türk Şiirinin Bütün Görkemi Şiirlerimde Yankılansın İstiyorum”, Ayraç, S. 5, s. 38-43.
• Çobanoğlu, Süleyman. (1995), Şiirler Çağla, Oğlak Yayınları, İstanbul.
• Çobanoğlu, Süleyman. (2009), Hudayinabit, Profil Yayıncılık, İstanbul.
• Çobanoğlu, Süleyman. (2019), Tamgalar, Ötüken Yayınları, İstanbul.
• Çobanoğlu, Süleyman. (2020), “Kök/Ekin Hocalar Zahmeti Ya Da Türkçenin ‘Kağan-Aslan’ı Yunus Emre Üzerine”, Söğüt, S. 5, s. 6-13.
• Genç, Ali. (2021). Süleyman Çobanoğlu’nun Şiirlerinin Tematik Olarak İncelenmesi, Kilis 7 Aralık Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kilis.
• Gölpınarlı, Abadülbaki. (2014), Yunus Emre Hayatı ve Bütün Şiirleri, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
• Karal, Cevdet. (1995), “Şiirler/Çağla”, Dergâh, S. 68, s. 3
• Karataş, Turan. (2010). “Yunus Emre’den Bugünün Şairine Şiir Dersleri”, Yunus Emre’yi Anlamaya Doğru, -Bildiriler Kitabı-. s. 389-398, Karaman.
• Kartal, Ahmet. (2017). “Türk Dilinin İnkişâfında Önemli Bir Yeri Olan Şâir: Yûnus Emre”, Yûnus Emre Kitabı, (Editör: Orhan Kemâl Tavukçu), Aksaray Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Aksaray, s. 243-250.
• Keklikçi, Cafer. (-e-makale), “1990 Kuşağı Şairleri”, Milli Gazete, https://www.milligazete.com.tr/makale/858145/cafer-keklikci/1990-kusagi-sairleri (Erişim Tarihi: 12.10.2021).
• Kutlu, Mustafa. (e-makale), “Çağla”, Yeni Şafak, https://www.yenisafak.com/yazarlar/mustafa-kutlu/cagla-2028607 (Erişim Tarihi: 18.10.2021).
• Özel, İsmet. (1995). “Süleyman Çobanoğlu, Heyhat!”, Dergâh, S. 69, s. 1.
• Tatcı, Mustafa. (2008), Yûnus Emre Külliyâtı I/Yûnus Emre Divânı-İnceleme, H Yayınları, İstanbul.
• Tatcı, Mustafa. (2013), “Yûnus Emre”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 43, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Tenekeci, İbrahim. (2001), “Süleyman Çobanoğlu ile Söyleşi” (Söyleşi), Kırklar, S. 11, s. 22-23.
• Tenekeci, İbrahim. (2009), “Şiirin Yörük Beyi: Süleyman Çobanoğlu”, Milli Gazete, S. 13339, s. 13.
• Tenekeci, İbrahim. (2017). “Şair Süleyman Çobanoğlu”, Yeni Şafak, S. 8148, s. 14.