Edebiyatta şiir sanatı olarak adlandırılan poetika, neredeyse başlı başına bir şiir edebiyatı olan Klasik Türk edebiyatında şiir anlayış ve üsluplarını belirlemede kullanılan edebî bir terimdir. Klasik Türk şiirinde şiir sanatı üzerine düşünceleri daha çok divan dibacelerinde, tezkirelerin şair ve şiirle ilgili değerlendirmelerinde, mesnevilerin sebep-i telif bölümlerinde ve divanlarda şairlerin daha çok kendi şiirleri üzerine yaptıkları yorumları içeren şiirlerde görmekteyiz. Klasik Türk edebiyatında hemen hemen her şairin divan veya divançesi mevcuttur. Bir dönem edebiyatına ismini veren divanların etraflıca tetkik edilmesi klasik şiirin poetik özelliklerini ortaya çıkaracaktır. Eserlerde kullanılan kelime ve terkipler, bunlara yüklenen hayal ve imajlar, kullanılan kelimelerin niteliği ve bağlamda kazandığı anlamlar şairin ve şiirinin ayırıcı vasıflarını belirlemede etken olurken içinde bulunduğu edebiyat geleneğinin de sanat anlayışını gözler önüne sermektedir. Biz bu çalışmamızda Klasik Türk şiirinin poetik bir unsuru olduğunu düşündüğümüz “Yûsuf-ı nazm” terkibi üzerinde durarak bu kavramın Klasik Türk edebiyatı poetikasındaki yerini divanlar üzerinden tespit etmeye çalıştık. Bu amaçla yüzyıllara göre klasik Türk edebiyatı şairlerinin divanlarını inceledik. Giriş bölümünde poetika ve klasik şiirin poetikası hakkında kısa bilgi verdik. Edebî bir kavram olarak “Yûsuf” isminin şairlerce tercih edilen terkiplerine değindik. Ardından yüzyıllara göre “Yûsuf-ı nazm” terkibini şiirlerinde bir üslup olarak kullanan şairlerin bu kullanımlarını açıkladık. Bu şairlerin bu kavramı şiirlerinde hangi amaç doğrultusunda kullandıklarını tespit ettik. “Yûsûf-ı nazm” ibaresinin klasik Türk şiirinin poetikasında güzel şiiri yansıtan bir şiir üslubu olarak kullanıldığını gördük.
Poetics, which is called the art of poetry in literature, is a literary term used to determine the understanding and style of poetry in Classical Turkish literature, which is almost a poetry literature in itself. In Classical Turkish poetry, we see thoughts on the art of poetry mostly in the prefaces of divan, in the evaluations of biographies about the poet and poetry, in the reason for the writing of mesnevis, and in the poems in divans that contain the poets' comments on their own poems. Almost every poet in classical Turkish literature has a divan or small divan. A thoroughly examination of the divans that gave their name to the literature of a period will reveal the poetic characteristics of classical poetry. The words and phrases used in the works, the dreams and images attributed to them, the quality of the words used and the meanings they acquire in the context are factors in determining the distinctive qualities of the poet and his poetry, while revealing the understanding of art of the literary tradition in which it is located. In this study, we tried to determine the place of this concept in the poetics of Classical Turkish literature through divans by focusing on the composition "Yûsuf-ı nazm", which we think is a poetic element of Classical Turkish poetry. For this purpose, we analyzed the divans of the poets of Classical Turkish literature according to the centuries. In the introduction section, we gave brief information about poetics and the poetics of classical poetry. As a literary concept, we touched upon the preferred compositions of the name "Yûsuf" by the poets. Then, we explained the usage of the poets who used the term "Yûsuf-i nazm" as a style in their poems according to the centuries. We determined for what purpose these poets used this concept in their poems. We have seen that the phrase "Yûsuf-i nazm" is used as a poetic style reflecting beautiful poetry in the poetics of classical Turkish poetry.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Classical Turkish Literature of Ottoman Field |
Journal Section | ARAŞTIRMA MAKALESİ |
Authors | |
Publication Date | October 31, 2024 |
Submission Date | July 12, 2024 |
Acceptance Date | October 4, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Issue: 21 [GÜZ 2024] |
ULAKBİM-DERGİPARK Bünyesinde Faaliyet Gösteren HİKMET-Akademik Edebiyat Dergisi (Journal Of Academic Literature)
Türk Dili ve Edebiyatı Alanında Yayımlanan Uluslararası Hakemli Bir Dergidir.