Divan şiirinde farklı tasavvurlar ve yeni hayaller geliştirme yolundaki önemli unsurlardan birisi renklerdir. Şairlerin zengin hayal gücü yetenekleri ve estetik zevkleri, renklerin anlam dünyasının çeşitlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Renklerin zengin çağrışımları ile toplumun değer yargılarını, doğa tasvirini, bireyin iç dünyasındaki değişimleri ifade etmek mümkündür. On altıncı asrın önemli simalarından olan Sehî Bey, Divan şiirinde önemli bir yere sahiptir. Ortaya konulan çalışma ile Sehî Bey Dîvânı’nda renklerin tespit edilip görünümleri hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın giriş kısmında renklerin kaynak kitaplarda genel kullanımları hakkında bilgi verilerek şairin kısaca hayatına değinilmiştir. Şairin Dîvân’ından yer verdiği renkler, başlıklar altında örnek beyitlerle izah edilmeye çalışılmıştır. Şairin Dîvânı’nda yer alan renkler, kullanım çokluk sırasıyla; siyah, kırmızı, birden fazla rengin içerdiği beyitler, gümüş, yeşil, sarı, beyaz, gök rengi şeklinde tasnif edilmiştir. Dîvân’da tespit edilen her bir rengin, kaynaklarda nasıl ele alındığına dair bilgiler verildikten sonra örnek beyitlerin anlamları üzerinde durulmuştur. Ardından renklerin toplam beyit sayılarından hareketle oluşturulan bir tabloya yer verilmiştir. Şairin Dîvân’nda tespit edilen siyah renk, sevgilinin güzellik unsurlarıyla olan ilişkisini, aşığın kara bahtından şikâyetinin izahında, âşığın ettiği âhın dumanının vasfında, rakip tipinin dış görünümünü, gelenek göreneklerin ifadelerinde son olarak söz öbeklerinden olan deyim örneğinin ve şairin duygularının izahında kullanılmıştır. Sarı renk, âşığın solgun bedeni veya yüzünün tasvirinde kullanılmıştır. Gümüş renk ise sevgilinin parlak bedeni ve şairin gözyaşları için kullanılmıştır. Tabiat unsurları ile âşığın (şairin) bitkin ruh hâli, sevgilinin güzellik unsurları ve adetlerin anlatımında kırmızı rengin önemi büyüktür. Tazeliğin belirtisi olan yeşil renk sevgilinin yeni yetişmiş ayva tüylerine teşbih edilmiştir. Böylece renkler vasıtasıyla şairin edebi dünyası ve iç dünyasının anlam yoğunluğuna dair tespitler yapılmıştır.
In divan poetry, colours are one of the most important elements in devising different visions and creating new imaginaries. The rich imaginative abilities and aesthetic tastes of poets play an important role in the diversification of the semantic world of colours. It is possible to express the value judgments of society, the depiction of nature, and the changes in the intrinsic world of an individual using the rich connotations of colours. Sehi Bey, one of the important figures of the sixteenth century occupies a significant place in divan poetry. This study aims to identify the colours in Sehi Bey’s Divan and provide information about their appearance. The introduction of the study contained information about the general use of colours in reference books and briefly touches upon the poet’s life. The colors included in the poet's Dîvân have been tried to be explained with sample couplets under headings. The colors in the Poet's Divan, in order of their frequency of use, are; The couplets containing black, red, more than one color are classified as silver, green, yellow, white and sky color.. After providing information on how each colour is addressed in the references, the meanings of the sample couplets were discussed. Then, the total number of couplets of the colours is presented in a table. In the Dîvân, the color black is mostly used to indicate the lover's relationship with the elements of beauty. The color black again stands out in the expression of the lover's complaint about his bad luck and in the quality of the smoke of his sighs. The physical characteristics of the opponent type are also described in black. The color black is frequently used in poems to describe traditions and customs. Idioms related to the color black helped express the poet's feelings.. Yellow was used to describe the lover’s fading body or face, silver was used to represent the lover’s glowing body and the poet’s tears. Red is of great importance in the expression of the nature elements, the exhausted mood of the lover (poet), the beauty elements of the lover, and customs. Green colour -a symbol of freshness- was depicted as the newly grown hairs of the lover. Thus, the poet’s literary realm and the semantic intensity of his instinctive world were determined through colours.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Classical Turkish Literature of Ottoman Field |
Journal Section | ARAŞTIRMA MAKALESİ |
Authors | |
Publication Date | October 31, 2024 |
Submission Date | July 16, 2024 |
Acceptance Date | October 14, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Issue: 21 [GÜZ 2024] |
ULAKBİM-DERGİPARK Bünyesinde Faaliyet Gösteren HİKMET-Akademik Edebiyat Dergisi (Journal Of Academic Literature)
Türk Dili ve Edebiyatı Alanında Yayımlanan Uluslararası Hakemli Bir Dergidir.