Carl Gustav Jung’un Arketipleri Bağlamında “Persil, Magnum ve Eti Canga” Reklam Filmlerinin Çözümlemeleri

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 98 - 114, 18.03.2018

F. Begüm Yılmaz

Öz

Psikolojide ilk defa Carl Gustav Jung tarafından kullanılan “arketip” kavramı, kolektif bilinçaltını oluşturan

öğelerdir. Kalıtsal eğilimler doğrultusunda bireyin hayatlarına rehberlik eden ve ortak bilinçdışının içinde

yer alan arketipler, yoğun duygusal öğeler ve enerjiler taşıyan evrensel düşünce biçimleridir. Markalar da

zihinde insan karakteristikleri ile canlanmaktadır. Her marka bir imaja ve bu imajı taşıyan belli bir kişiliğe

sahiptir. Bu nedenle reklamlarda kullanılan karakterlerin hepsi, ortak bilinçaltında yatan ve toplumun

her kesimine aşina gelen arketipler olarak değerlendirilmektedir. Tüketiciye geçirmek istedikleri algıyı

arketipler yoluyla anlatan markalar, sundukları hizmet dışında kültürel bir inanç ve yaşam biçimi oluşturmayı

amaçlamaktadır. Arketiplere dayalı bu iletişim anlayışının, tüketicilerin kişilik özellikleri ve etkilendiği

sosyal faktörler doğrultusunda duygusal bileşenler üzerinde etkili olduğu sonucuna da varılmaktadır.

Bu çalışmada Jung’un arketipal yaklaşımının günümüz reklam filmlerinde bilinçli kullanılıp kullanılmadığı,

seçilen örnek reklam filmleri bağlamında niteliksel yöntem kullanılarak içerik çözümlemesi ile karşılaştırmalı

olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Carl Gustav Jung, Arketip, İçerik Çözümlemesi

The Commercial Analysis Of “Persi̇l, Magnum And Eti̇ Canga” In The Context Of Carl Gustav Jung’s Archetyp

Öz

The “archetype” concept used by Carl Gustav Jung for the first time in psychology, is constitute of the

collective consciousness. Archetypes, which guide the individual’s life in the direction of hereditary tendencies

and are part of the common consciousness, are universal forms of thinking that carry intense

emotional items and energies. Brands are also revived with human characteristics in mind. Each brand

has an image and a certain personality that carries this image. For this reason, all of the characters

used in advertising are regarded as archetypes lying under common consciousness and familiar to

every segment of the society. The brands that they describe through sensory archetypes they want to

spend on, aim to create a cultural belief and lifestyle outside their service. This communication based

on archetypes is also conceived to have an effect on the emotional components in the direction of the

social characteristics and the personality characteristics of the consumers. In this study, whether Jung’s

archetypal approach was consciously used in contemporary commercial films was evaluated comparatively

with content analysis using qualitative method in the context of selected sample commercial films.

Anahtar Kelimeler

Carl Gustav Jung, Archetype, Content Analysis

Kaynakça

• Kaynakça Burger, Jerry M. (2006). Kişilik. (İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu, Çev.) İstanbul: Kaknüs Yayınları. Jung, C. Gustav. (2006). Analitik Psikoloji. (Ender Gürol, Çev.) İstanbul: Payel Yayınları. Jung, C. Gustav. (2015). Dört Arketip. (Zehra Aksu Yılmazer, Çev.) İstanbul: Metis Yayıncılık. Küçükerdoğan, Doç. Dr. Rengin. (2009). Reklam Nasıl Çözümlenir? Reklam İletişiminde Göstergeler ve Stratejiler. İstanbul: Beta Yayıncılık. Yaylagül, Levent. (2016). Kitle İletişim Kuramları Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar. İstanbul: Dipnot Yayınları. YouTube. (2017), “Persil Reklam Filmi”, https://www.youtube.com/watch?v=YrqkgxU0jkg, Erişim Tarihi: 30.12.2017. YouTube. (2017), “Magnum Reklam Filmi”, https://www.youtube.com/watch?v=z1Mqak6Ll- ZM, Erişim Tarihi: 30.12.2017. YouTube. (2017), “Eti Canga Reklam Filmi”, https://www.youtube.com/watch?v=aAXJNoo- 8VAo, Erişim Tarihi: 30.12.2017. Soulcraft (2017). “The 12 Common Archetypes”, http://www.soulcraft.co/essays/the_12_ common_archetypes.html, Erişim Tarihi: 30.12. 2017. Investoedia Academy (2017). “Brand Personality”, https://www.investopedia.com/terms/b/ brand-personality.asp, Erişim Tarihi: 31.12. 2017. Carol S. Pearson (2017). “Archetypal Narrative Intelligence”, http://www.carolspearson. com/, Erişim Tarihi: 30.12. 2017.