COVID-19’UN GÖLGESİNDE DİJİTAL PAZARLAMA VE YENİ YAKLAŞIMLAR

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 94 - 125, 22.04.2021

Zeynep Alankuş

Öz

Dijitalleşen dünyanın insan yaşamında meydana getirdiği köklü değişimler, pazarlama alanında yeni yaklaşımların doğmasını zorunlu kılmıştır. Dijital çağa ayak uydurmak için bir yandan mental efor sarf edilirken, öte yandan dijital çağın kazanımlarından en iyi şekilde yararlanmanın yolları aranmaktadır. Covid-19 pandemisi gibi tüm dünyayı etkisi altına alan global faktörler, söz konusu değişim sürecini hızlandırarak insanoğlunun üretim, tüketim, alışveriş gibi günlük yaşam alışkanlıklarının farklılaşmasını tetiklemektedir. İnsanoğlu için bir çeşit oryantasyon sürecine dönüşen mevcut konjonktürle birlikte, pazarlamaya dâir sadece klasik alışkanlıkların değil modern addolunan teori, model ve uygulamaların da önemli ölçüde revizyona uğrayacağı değerlendirilmektedir. Böyle bir tabloda en başarılı pazarlamayı ortaya koyabilmek için dijital çağla en barışık ama insan psikolojisini de en iyi anlayan atılımları gerçekleştirmenin ne denli kritik bir öneme sahip olduğu tartışmasızdır. Bu sebeple firmaların temel felsefelerinde, kurumsal kültürlerinde ve yönetsel politikalarında marjinal değişimlere her an açık tutum sergilemeleri gereklilikten öte mecburi bir hâl almıştır. Bu çalışmada, Covid-19 pandemisi gibi güncel dinamikler dikkate alınarak pazarlama alanındaki yeni yaklaşımlara mercek tutulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Pazarlama, Dijitalleşme, Yeni yaklaşımlar, Covid-19

Kaynakça

• Arslan, J. ve Ilgın, İ. D. (2019). Mekânlaşan Markalar: Apple Örneği Üzerinden Bir Değerlendirme. Sanat Tasarım Dergisi, 10(1), 24-30.
• Aslan, R. (2020). Bir Virüsün Öğrettikleri: Covid-19 Sonrası Yönetim, Ekonomi ve Toplumun Analizi. M. Polat ve M. Aslantaş (Ed.). Covid-19’un Ekonomi Politiği: Türkiye Özelinde Küresel Bir Değerlendirme (331-358). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Aydın, E. (2018). Küresel Girişimcilik ve E-Ticaret. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Aydıner, M. (2019). Nöro Satış – Müşteri Mıknatısı Olmanın Formülü. İstanbul: Ceres Yayıncılık.
• Bloomberg (2019). The 12 Mistakes New Watch Collectors Make and How to Avoid Them. Erişim adresi https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-02-22/how-to-start-watch-collecting-best-brands-mistakes-to-avoid, Erişim Tarihi: 11/11/2020.
• Boztoprak, H. (2020). Bir Virüsün Öğrettikleri: Covid-19 Sonrası Yönetim, Ekonomi ve Toplumun Analizi. M. Polat ve M. Aslantaş (Ed.). Pandemi Sürecinde Gıda, Hijyen ve Kalite Zinciri: Bir Akreditasyon Önerisi (385-421). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Cicero, M. T. (2016). Her Şey Bitmek İçin Başlar – Aforizmalar. İstanbul: Aylak Adam Yayınları.
• CNN Business (2020). Amazon Gets an Edge With Its Secret Squat or Economists. Erişim adresi https://edition.cnn.com/2019/03/13/tech/amazon-economists/index.html, Erişim Tarihi: 30/11/2020.
• Clement, J. (2020). B2C E-Commerce: Amazon – Statistics & Facts. Erişim adresi https://www.statista.com/topics/846/amazon/, Erişim Tarihi: 3/11/2020.
• Çelik, N. (2020). Bir Virüsün Öğrettikleri: Covid-19 Sonrası Yönetim, Ekonomi ve Toplumun Analizi. M. Polat ve M. Aslantaş (Ed.). Belirsizliklerin Dünya Ekonomisine Yönelik Yansımaları: Covid-19 Salgını Öncesi ve Sonrası Dünya Ekonomisi (315-331). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Çiçek, R. (2015). Pazarlamada Yeni Yaklaşımlar, M. Akın ve M. Toksarı (Ed.). Düyada ve Türkiyede E-Ticaret Potansiyeli ve Geleceği Çağdaş (283-298). Edirne: Paradigma Akademi Yayınları.
• Datareportal (2020). Digital 2017, 2018, 2019: Global Digital Overview Internet. Erişim adresi https://datareportal.com/reports/digital-2017-global-digital-overview, Erişim Tarihi: 28/11/2020.
• Dedeoğlu, A. Ö. (2002). Tüketici Davranışları Alanında Kalitatif Araştırmaların Önemi Ve Multidisipliner Yaklaşımlar. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(2), 75-92.
• Dixit, A. K. ve Nalebuff, B. J. (2019). Strateji Sanatı: Oyun Kuramı İle İş Hayatında Başarı. Ü. Şensoy (Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Dixon, P. (2020). Hemen Her Şeyin Geleceği: Tüm İş Dallarını ve Yaşamımızı Etkileyecek Küresel Değişimler. M. M. Kemaloğlu (Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Doğan, V. (2019). Pazar Araştırmacısı ve Pazarlama Araştırmacısı: Ulusal Pazarlama Akademisinde Paradigmatik Dönüşüm Gereksinimi. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 23(1), 453-481.
• Erdem, H. (2020). Bir Virüsün Öğrettikleri: Covid-19 Sonrası Yönetim, Ekonomi ve Toplumun Analizi. M. Polat ve M. Aslantaş (Ed.). Covid19’un Sosyal ve Örgütsel Yaşama Olan Yansımaları (137-176), Ankara: Nobel Yayınevi.
• Erdoğan, Z. (2014). Pazarlama, Z. Erdoğan (Ed.). Pazarlamanın Konusu, Kapsamı, Gelişimi ve Diğer Sosyal Bilimlerle İlişkisi (3-24). Bırsa: Ekin Yayınevi.
• Ersöz, D. (2015). Pembe Fil. İstanbul: Caretta Yayıncılık.
• Euronews (2020). Amazon Artan Talebi Karşılamak İçin 100 Bin Personel İşe Alacak. Erişim adresi https://tr.euronews.com/2020/03/16/amazon-koronavirus-sebebiyle-artan-talebi-karsilamak-icin-100-bin-personel-ise-alacak, Erişim Tarihi: 30/11/2020.
• Gerçik, İ. Z. (2019). Dikta Değil İkna: İletişim Psikolojisi. İstanbul: Küre Yayınları.
• Gökmen, H. (2020). Bir Virüsün Öğrettikleri: Covid-19 Sonrası Yönetim, Ekonomi ve Toplumun Analizi. M. Polat ve M.
• Aslantaş (Ed.). Covid-19 Salgınının Yayılımına Genel Bir Bakış (15-51), Ankara: Nobel Yayınevi.
• Gülşen, İ. (2019). İşletmelerde Yapay Zeka Ugulamaları ve Faydaları: Perakende Sektöründe Bir Derleme. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 11(2), 407-436.
• Güven, H. (2020). Covid-19 Pandemik Krizi Sürecinde E-Ticarette Meydana Gelen Değişimler. Avrasya Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi (ASEAD), 7(5), 251-268.
• Herodotos (1998). Tarih, B. Uzunoğlu (Çev.). Ankara: Panama Yayıncılık.
• Hindle, T. (2014). Yönetimde Çığır Açan Fikirler ve Gurular, Ü. Şensoy (Çev.). Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Internet World Stats (2020). Usage and Population Statistics – Internet Growth Statictics. Erişim adresi https://www.internetworldstats.com/emarketing.htm, Erişim Tarihi: 28/11/2020.
• İnceoğlu, M. (2011). Tutum Algı İletişim. Ankara: Siyasal Yayınevi.
• Kannan, P. K. ve Li, A. (2017). Digital Marketing: A Framework, Review and Research Agenda. International Journal of Research in Marketing, 34(11), 22-45.
• Kestane, S. Ü. (2015). Antik Çağda Pazarlama ve Pazarlama Karması Elemanlarına Yönelik Değerlendirmeler. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 185-207.
• Kozlu, C. ve Karaca, H. (2019). Uluslararası Pazarlama – Dijitalleşen Dünyada Yeni Yaklaşımlar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Krishna, A. (2012). An Integrative Review of Sensory Marketing: Engaging the Sense to Affect Perception, Judgement, Behavior. Journal of Consumer Psychology, 22(3), 332-351.
• Kuhrt, A. (2019a), Eski Çağ’da Yakındoğu (MÖ 3000-330) – Cilt:I, D. Şendil (Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kuhrt, A. (2019b). Eski Çağ’da Yakındoğu (MÖ 3000-330) – Cilt:II, D. Şendil (Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Luecke, R. (2015). Strateji. T. Parlak (Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Mango, C. (2016). Bizans - Yeni Roma İmparatorluğu. G. Ç. Güven (Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Odabaşı, Y. (2017). Postmodern Pazarlama. İstanbul: MediaCat Yayıncılık.
• Oğuz, G. V. (2018). Değişen Pazarlama Anlayışı: Yeni Pazarlama Yaklaşımları. Y. Akçi (Ed.), Değer Temelli Pazarlama (317-343). Ankara: Gazi Yayınevi.
• Ödemiş, M. ve Hassan, A. (2019). Pazarlama Felsefelerinin Tarihsel Gelişimine Yönelik Bir İnceleme. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 128-139.
• Özcan, T. E. (2011). Çok Uluslu Şirketlerde Stratejik Planlama, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitütüsü, İstanbul.
• Özdemir, L. (2020). Bir Virüsün Öğrettikleri: Covid-19 Sonrası Yönetim, Ekonomi ve Toplumun Analizi. M. Polat ve M. Aslantaş (Ed.). Covid-19’un Küresel Tedarik Zinciri Yönetimine Etkileri ve Tedari Zinciri Finansı Uygulaması (361-384). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Renvoise, P. ve Morin, C. (2020). Nöro Marketing, Y. Yertutan (Çev.), İstanbul: MediaCat Yayıncılık.
• Ries, A. ve Trout, J. (2019). Konumlandırma: Tüketici Zihnini Fethetme Savaşı, E. Kızıldağ (Çev.). İstanbul: MediaCat Yayıncılık.
• Sambur, B. (2020). Covid 19 Sonrası Dünya Düzeni. Ankara: Orion Yayınevi.
• Sarı, D. B., Şahin, İ. ve Gülmez, M. (2019). Küreselleşmenin Ekomomik ve Sosyolojik Etkileri: 1997’den Günümüze Bibliyografi Tabanlı Sistematik Derleme Çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 241-259.
• Sedlacek, T. (2018). İyi, Kötü & Ekomomi – Gılgamış’tan Wall Street’e İktisadi Anlam Arayışı, A. S. Erdoğan (Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Soylu, Ö. B. (2020). Türkiye’de Pandemi Dönemi Tüketici Davranışları – Covid-19, Bursa: Ekin Yayınevi.
• Şahin, B. (2019). Startuplar Pazarda – Türk Startupların Pazarlama Anlayışı Üzerine Bir Kesit, Ankara: Gazi Yayınevi.
• Şahin, E. ve Kaya, F. (2019). Pazarlamada Yeni Dönem: Endüstri 4.0, Yapay Zeka ve Akıllı Asistanlar. Ankara: Çizgi Yayınevi.
• Şengül, O. (2019). 2 Satte A’dan Z’ye Dijital Pazarlama. İstanbul: Ceres Yayınları.
• Tacitus, C. (2006). Germania, M. Hatapkapulu (Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Tek, Ö. B. (2006). Pazarlamada Değer Yaratmak. İstanbul: Hayat Yaıncılık.
• Tekin, İ. Ç. (2020). Pandemi Sürecinde Değişen Tüketici Davranışları. Business & Management Studies: An International Journal, 8(2), 2331-2347.
• Tekbaş, İ. (2019). Muhasebenin Dijital Dönüşümü ve Mali Mühendislik. İstanbul: Ceres Yayınları.
• Thaler, H. R. ve Sunstein, C. S. (2019). Dürtme (Nudge). İstanbul: Pegasus Yayınları.
• Thornton, P. (2019). Büyük Ekonomistler, H. Koçak (Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Uludağ İhracatçıları Birliği (2020). Covid-19’un E-Ticaret Üzerindeki Etkileri Raporu. Erişim adresi http://uib.org.tr/tr/kbfile/covid-19un-e-ticaret-uzerindeki-etkileri, Erişim Tarihi: 3/11/2020.
• Ünal, A ve Bozkurt, M. (2015). Meslek Yüksek Okulları İçin Pazarlama, M. Bozkurt (Ed.). Genel Olarak Pazarlama Kavramı ve Pazarlama Yaklaşımlarındaki Değişimler (2-16). Ankara: Paradigma Akademi Yayınları.
• Yağcı, M. İ. ve Çabuk, S. (2018). Pazarlama Teorileri. İstanbul: MediaCat Yayıncılık.
• Yılmaz, A. (2016). Modern Pazarlama Yönetimi ve Pazarlamada Yeni Trendler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.