REKLAMLARDA YAŞ AYRIMCILIĞI: ÖZEL GÜN REKLAMLARINDA YAŞLILIĞIN TEMSİLİ ÜZERİNE GÖSTERGEBİLİMSEL BİR İNCELEME

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 9 - 29, 27.04.2022

Oya Şakı Aydın

Öz

Özet
Yaş ayrımcılığı meselesi Türkiye’de sosyal bilimler literatürüne yeni girmiş olsa da, etrafımızda gördüğümüz ayrımcılık türlerinden birisi olarak uzun yıllardır medya içeriklerine sızmış durumdadır. Diğer ayrımcılık türleri gibi (cinsiyetçilik, ırkçılık vb.) ekonomik ve kültürel temelde şekillenen ve insan grupları arasında avantaj ve dezavantajlılık durumu yaratan bir olgudur. Bu makale kapsamında yaş ayrımcılığının medyatik temsilleri, özel gün reklamları ekseninde incelenecektir. Özel günlere ilişkin içerikler farklı yaş gruplarını rahatlıkla gözleyebileceğimiz metinler sunduğundan amaçlı örneklem olarak tercih edilmiştir. Bu doğrultuda Allianz Sigorta A.Ş.’nin Babalar Günü Reklam filmi üç aşamada göstergebilimsel analize tabi tutulmuştur. Reklam metni birinci aşamada görsel temalar açısından, ikinci olarak da göstergebilimsel çözümleme araçlarıyla, gösteren ve gösterilen açısından ele alınacaktır. Son kertede ikili karşıtlıklar analiz edilecektir. Genç ve yaşlı ayrımıyla başlayan ikili karşıtlıklar metnin içerdiği derin anlamları ortaya koymamızda yardımcı olacaktır. Medya temsillerinde toplumsal açıdan dezavantajlılık yaşadığı düşünülen yaşlı bireylerin hangi temalarla yeniden üretildiği sonuç bölümünde tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yaş Ayrımcılığı, Babalar Günü, Göstergebilim, Reklam, Özel Günler

Kaynakça

• Referans1 AYDIN, G., AYDIN-ASLANER, D. (2015), Stereotip Kadın Rollerinin Televizyon Reklamlarında Sunumu, Global Media Journal TR Edition, 6(11), 54-74.
• Referans2 ATİLA-DEMİR, S., (2020), Salgın Sürecinde Yaşlı Nüfus, Sosyal Dışlanma ve Yaş Ayrımcılığı, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, Sayı:38, s.186-201.
• Referans3 BATI, U., (2007), Reklamların göstergebilimi: Bir göstergeler sistemi olarak reklamları okumak, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, cilt:4, sayı:1, 1-28.
• Referans4 BERGER, A.A., (1993), Kitle İletişiminde Çözümleme Yöntemleri, Ed. N. ULUTAK-A. TUNÇ, Eskişehir: TC. Anadolu Üniversitesi Yayınları, no:91.
• Referans5 CUTLER, S.J., (2005), Ageism and Technology, Generations: Journal of American Society on Aging, vol.29, no:3, 67-72.
• Referans6 ÇOLAKOĞLU, B.E., (2011), Reklamlarda Sosyal Temsil Alanı Olarak Yaşlı Kuşağın Sunumu, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Referans7 KARA, Ş., (2020), Reklamlarda Kullanılan Mutluluk Çekiciliğinin Göstergebilimsel Açıdan İncelenmesi: Bir Reklam Örneği İncelemesi, SMAC Journal, 1(1), s. 160-181.
• Referans8 KOSKINEN, S., SALMINEN L., LEINO- KILPI, H. (2014), Media Portrayal of older people as illustrated in Finnish newspapers, International Journal of Qualitative Studies on Health and Well-being, (9), 1-10.
• Referans9 Media Image Landscape, AARP Research, 2019, https://www.aarp.org/research/topics/life/info-2019/age-representation-in-online-media-images.html, (Erişim Tarihi: Kasım 2021).
• Referans10 MORGAN, T., WILES, J., GOTT, M. (2019), COVID-19 and the portrayal of older people in New Zealand news media, Journal of Royal Society of New Zealand, 1-16.
• Referans11 ÖZ-PEKTAŞ, H., (2017), TV Reklamlarında Göstergebilimsel İnceleme ve Türk Hava Yolları “Hayal Edince” Reklam Filminin Çözümlenmesi, TOJDAC, v:7, I: 2, 226-238.
• Referans12 ROSALES, A., FERNANDEZ-ARDEVOL, M., (2020), Ageism in the era of digital platforms, Convergence, vol: 26(5-6), 1074-1087.
• Referans13 SİVAS, A. (2012), Göstergebilim ve Sinema İlişkisi Üzerine bir Deneme, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, yıl: 11, sayı: 21, 527-538.
• Referans14 ŞAKI-AYDIN, O. (2017), Bir Görsel Tarih Anlatısı Olarak Ayla Filminin Greimas’ın Eyleyensel Örnekçesine Göre Çözümlenmesi, SOBİDER, Yıl:4, Say:17, 91- 100.
• Referans15 TUNA-UYSAL, M., (2020), Yaşlı Bireylerin Sosyalleşmesinde Dijital Teknolojinin Rolü: Dijital Yaşlılar Üzerine Bir Çalışma, SDÜ Fen edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi,no:50, 43-59.
• Referans16 ZHANG, J., LIU, X., (2021), Media representation of older people’s vulnerability during the COVID‑19 pandemic in China, European Journal of Ageing.