Hidden Heroes of Emergency Situations: An Employment Analysis of Paramedic Graduates

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 2, 219 - 231, 30.08.2025

Harika Şen

https://doi.org/10.54409/hod.1581704

Öz

The importance of the paramedic profession, which forms the foundation of emergency medical services, continues to grow daily. The rapid expansion of paramedic education has led to a significant increase in the number of graduates, impacting the balance of workforce supply within the healthcare sector. The aim of this study is to analyze the targets set by the Ministry of Health based on current data of paramedics receiving associate degree-level health education in Turkey and to contribute to planning efforts related to the field. The scope of the study is limited to graduates of paramedic programs within the health technician group. This review article conducts a current situation analysis and future projection based on data from the Ministry of Health, the Council of Higher Education (YÖK), and the Student Selection and Placement Center (ÖSYM). In this context, the evaluation aims to contribute to human resource planning in the field and to support young individuals planning to pursue a career in this area.

Anahtar Kelimeler

Paramedic , Employment , Labor Market , Education

ACİL DURUMLARIN GİZLİ KAHRAMANLARI: PARAMEDİK MEZUNLARININ İSTİHDAM ANALİZİ

Öz

Acil sağlık hizmetlerinin temelini oluşturan paramedik mesleğinin önemi her geçen gün artmaktadır. Bununla birlikte paramedik eğitiminin üniversitelerin sağlık meslek yüksekokullarında hızla genişlemesi mezun sayısında yaşanan artışa sebep olurken; sağlık sektöründeki işgücü dengesi bu durumdan olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de önlisans düzeyinde sağlık eğitimi alan paramediklerin mevcut verilerini baz alarak, Sağlık Bakanlığı’nın belirlemiş olduğu hedefleri analiz etmek, alanla ilgili yapılacak olan planlama çalışmalarına katkı sağlamaktadır. Çalışmanın kapsamı sağlık teknikeri grubunda yer alan Paramedik mezunları ile sınırlı tutulmuştur. Bu derleme makalesi Sağlık Bakanlığı, YÖK ve ÖSYM verileri ele alınarak, bir mevcut durum analizi ve gelecek projeksiyonu yapılmıştır. Bu bağlamda yapılan değerlendirmenin alanda insan kaynakları planlamasına ve kariyer yapmayı planlayan gençlere katkı sağlaması hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Paramedik , İstihdam , İşgücü Piyasası , Eğitim

Etik Beyan

Bu derleme makalesi hazırlanırken araştırma ve yazım süreçlerinde tüm akademik etik kurallarına uyulmuştur. Çalışmada kullanılan veriler ve kaynaklar, etik kurallar doğrultusunda doğru ve eksiksiz şekilde belirtilmiş olup, yazar tarafından herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır. Ayrıca, bu çalışma özgün olup, daha önce başka bir yerde yayımlanmamıştır.

Destekleyen Kurum

Çalışma için herhangi bir kişi veya kurumdan destek alınmamıştır.

Kaynakça

• Arslan, M., Demir, E. (2019). Türkiye’de paramedik eğitimi ve mesleki sorumluluk. Acil Sağlık Hizmetleri Dergisi, 16(4), 75-82. Bailey, R., Cote, D. (1949). Ambulance Services in the Early 20th Century. New York: Medical Heritage Press. s. 112-115.
• Batı, A. (2012). Dünya Savaşlarında Sağlık Hizmetleri. Sağlık ve Tarih Araştırmaları Dergisi, 7(3), 112-130.
• Brice JH, Studnek JR, Bigham BL, et al. EMS provider and patient safety during response and transport: Proceedings of an ambulance safety conference. Prehospital Emergency Care. 2012;16(1):3-19. 2. Kosydar-Bochenek J, Ozga D, Woźniak K, Migut M, Lewandowski B, Burdzy D. Traumatic stress in the work of paramedics. Przeglad epidemiologiczny. 2017;71(4):639-645.
• Brown, K. J., Smith, A. B., & Williams, R. (2001). Prehospital Care and the Evolution of Emergency Medical Services. Oxford: Oxford University Press. s. 45-50.
• Brown, L. (2019). From battlefield to civilian care: Evolution of ambulance services. Health and War History, 22(2), 89–104.
• Çelik, B. (2022). Genç İşsizlik ve Kamu Politikaları: Türkiye Örneği (s. 134-156). İstanbul: İş ve Sosyal Güvenlik Araştırmaları.
• Ekşi, A. (2015). Paramedik eğitiminin tarihçesi ve gelişimi. Acil Tıp Dergisi, 21(3), 45-50.
• Gabriel, Richard A. & Metz, Karen S. (1991). A History of Military Medicine: From Ancient Times to the Middle Ages, New York : Greenwood Press,
• Kaba, H, Elçioğlu, Ö. (2013). “Acil Sağlık Hizmetlerinin Tarihsel Gelişimi Sürecinde İlk ve Acil Yardım Teknikerliği ve Acil Tıp Teknisyenliği Mesleklerinin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi”. Türkiye Klinikleri, 21(3) s.127-135.
• Kara, L. (2021). Türkiye’de acil sağlık hizmetlerinin gelişimi ve mevcut durumu. Sağlık Yönetimi ve Politikaları Dergisi, 29(2), 125-140.
• Karasu, F., Demirci, M. (2020). Türkiye’de Paramedik Mesleği ve Gelişim Süreci. Sağlık Meslekleri Dergisi, 7(3), 112-128.
• Kaya, E, Demir, H. (2020). Türkiye'de Acil Tıp ve Sağlık Personelinin Yasal Statüsü. Sağlık ve Hukuk Araştırmaları Dergisi, 18(1), 50-65.
• Kaya, A., Demir, Y. (2021). "Pandeminin Kamu İstihdamı Üzerindeki Etkileri". Sosyal Politikalar Dergisi, 12(3), 45-63 (s. 50-56).
• Kaya, M. (2021). Türkiye'de Sağlık Hizmetlerinin Tarihsel Gelişimi. Sağlık Tarihi Yayınları.
• Korkmaz, E., Akdemir, S. (2021). "Paramedik Eğitimi ve Sağlık Hizmetleri." Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(2), 45-58.
• Mechem, C. (2013). Ambulance Evolution in Military Conflicts. Journal of Emergency Medical Services, 45(2), 123-135.
• National Academy of Sciences. (1966). Accidental Death and Disability: The Neglected Disease of Modern Society. Washington, DC: National Research Council. s. 3-15.
• Nightingale, F. (1863). Notes on Nursing: What It Is and What It Is Not. London: Harrison. s. 78 82. Ongun, Y. (2018). Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servisine 112 Ambulansı İle Başvuran Hastalarda, Hasta ve Yakınlarının Sosyokültürel ve Sosyoekonomik Düzeylerinin 112 Kullanımına Etkisinin Araştırılması Uzmanlık Tezi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Acil Tıp Anabilim Dalı, Bursa.
• Özcan C. (2018). İlk ve Acil Yardım Teknikerliği Paramedik. G Özel., B Özel Akbuğa., C Özcan (Ed.), İçinde Özcan C. Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Sunumu., 10 24. Ankara. Güneş Tıp Kitapevleri.
• Özcan, C., Ertuğrul, B., Sarugan, M. (2023). ’Türkiye’de Acil Sağlık Hizmetleri İçinde Paramedikler’’. Sağlık ve Toplum, 33(1), 24-30.
• Özel, S. (2013). Tarihsel Süreçte Ambulans Sistemleri. Turkish Journal of Health Services, 9(1), 45-59
• Özkan, M. (2021). Türkiye'de Kamu Personel Yönetimi Reformları Ankara: Kamu Yönetimi Araştırmaları. 78-102.
• Öztürk, A. (2019). Sağlık Bakanlığı’nın kuruluşu ve erken dönem çalışmaları. Türk Tıp Tarihi Dergisi, 14(2), 70-80.
• Orhan, F., Seyhan, F. (2023) Sağlık Çalışanların Mutsuzluk: Negatif Örgütsel Davranışlar, İşten Ayrılma Niyeti, İksad International Publishing House, ISBN: 978-625-367-035-1, 197-216.
• Sağlık Bakanlığı. (2014). Sağlık Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımları Yönetmeliği. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları.
• Sağlık Bakanlığı. (2015). Türkiye’de Sağlık Meslek Mensuplarının İstihdamı Üzerine Rapor. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları.
• Sağlık Bakanlığı. (2020). Türkiye'de Acil Sağlık Hizmetleri ve Ambulans Gelişimi Üzerine Rapor. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları.
• Sağlık Bakanlığı. (2020). Acil Sağlık Hizmetlerinde Paramediklerin Rolü ve Sorumlulukları Üzerine Rapor. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları.
• Sağlık Bakanlığı. (2020). Acil Sağlık Hizmetleri Raporu. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları.
• Smith, J. P., Johnson, M. L. (1983). Television and Paramedic Awareness: The Impact of “Emergency!” on EMS Education. Los Angeles: University of Southern California Press. s. 25 30.
• Smith, J. (2020). The history of emergency medical services and ambulance transport. Medical History Journal, 45(3), 123–140.
• Uğrak, U. (2023). Hastane ve Sağlık Yönetimi: Güncel Konular II, Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Güvenliği, İksad International Publishing House, ISBN: 978-625-367-381-9 89-107
• WHO. (2022). Acil Tıbbi Hizmetler Kılavuzu (33-35), https://iris.who.int/ bitstream/handle/10665/356584/ 9789240051140-eng.pdf?sequence=1
• Yılmaz, F. (2018). Acil sağlık hizmetlerinde sağlık personelinin rolü ve unvan değişiklikleri. Tıp Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 24(3), 100-110.
• YÖK. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2547.pdf, 14.10.2024.
• https://www.bls.gov/ooh/healthcare/emts-and-paramedics.htm, 14.10.2024.