Online Psychotherapy and Counseling: Ethical Considerations and Recommendations for School Practices

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 48 - 72

Temel Kalafat

https://doi.org/10.47793/hp.1543821

Abstract

Developments in internet technology and artificial intelligence, especially after 2000, have also affected the way psychological services are provided. These services, which are necessarily offered online, especially during the closure of the COVID-19 pandemic, have led to opinions that they can be offered as an alternative or in support of face-to-face applications. For this reason, it is thought that these individuals who use technology extensively will benefit from online psychological counseling applications more easily.For this reason, it is unthinkable not to use technology in the provision of school guidance and psychological counseling services. In this study, suggestions on how to integrate psychological assistance offered in schools with online applications are given in the light of the relevant literature. When the relevant literature is examined, it is seen that technology-based applications have become widespread in many areas, and applications are gradually becoming widespread in the field of psychotherapy and psychological counseling. However, when the situation in Turkey is examined, it is seen that no systematic study has been carried out on this issue yet. For the next ten years, studies need to be carried out on how technology-based guidance and psychological counseling services can be provided in schools. As a result, it has been noticed that online psychological counseling applications have become more accepted by individuals recently. Reasons for this situation include easy access to experts, low costs, clients being able to get their rights more easily, and concerns about confidentiality. In addition to this situation, it is seen that the ethical and legal rules regarding online applications have not been fully established, and at the same time, there are some infrastructure problems for online psychological counseling applications. When the specified problem situations are eliminated, online psychological counseling applications can be used as an alternative for clients to access mental health services.

Keywords

online psychotherapy, online counseling, e-therapy

Çevrimiçi Psikoterapi ve Psikolojik Danışmanlık: Etik Değerlendirmeler ve Okul Uygulamaları İçin Öneriler

Abstract

Özellikle 2000 yılından sonra internet teknolojisinde ve yapay zekâ alanında yaşanan gelişmeler psikolojik hizmetlerin sunulma biçimlerini de etkilemiştir. Özellikle COVID-19 pandemisinde yer alan kapanma sırasında zorunlu olarak uzaktan sunulan bu hizmetler yüz yüze uygulamalara alternatif olarak ya da destekleyici biçimde sunulabileceğine ilişkin görüşlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu durumun yanı sıra yapılan çalışmalar okul çağı çocuklar ve ergenlerin teknoloji ile iç içe olduklarını göstermektedir. Bu nedenle bu bireylerin çevrimiçi psikolojik danışma uygulamalarından da daha kolay faydalanacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada da okullarda sunulan psikolojik yardımların çevrimiçi uygulamalarla nasıl entegre edileceğine ilişkin öneriler ilgili alanyazın ışığında verilmiştir. İlgili alanyazın incelendiğinde teknoloji temelli uygulamaların birçok alanda yaygınlaştığı, psikoterapi ve psikolojik danışma alanında da yavaş yavaş uygulamaların yaygınlaştığı görülmektedir. Fakat Türkiye’deki durum incelendiğinde henüz bu konuda sistematik bir çalışma yapılmadığı görülmektedir. Önümüzdeki on yıl için okullarda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin teknoloji temelli nasıl sunulabileceği ile ilgili çalışmaların yapılması gerekmektedir. Sonuç olarak son dönemde çevrimiçi psikolojik danışma uygulamalarının bireyler tarafından daha fazla kabul görmeye başladığı fark edilmektedir. Bu durumun nedenleri arasında uzmanlara ulaşımın kolay olması, maliyetin düşük olması, danışanların haklarını daha kolay kullanabilmeleri ve gizlilikle ilgili kaygılar sayılabilir. Bu durumun yanında çevrimiçi uygulamalara ilişkin etik ve yasal kuralların tam olarak oluşturulmadığı, aynı zamanda çevrimiçi psikolojik danışma uygulamaları için bazı alt yapı sorunlarının bulunduğu görülmektedir. Belirtilen problem durumları ortadan kaldırıldığında çevrimiçi psikolojik danışma uygulamaları da danışanların akıl sağlığı hizmetlerine ulaşmada bir alternatif olarak kullanılabilir.

Keywords

çevrimiçi psikoterapi, çevrimiçi psikolojik danışma, e-terapi

References

• Acar, H. (2022). Web tabanlı psikolojik destek uygulamaları üzerine minör bir değerlendirme: avantajlar-sınırlılıklar. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 414–423. https://doi.org/10.47525/ulasbid.1003842
• Akyol, M. E. (2023). Ergen intiharlarına yönelik okul temelli müdahalelerin incelenmesi. Erciyes Akademi, 37 (4), 1663–1679. https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1325165
• Alioğlu, N. (2016). Duygusal tatmin aracı olarak sosyal medya kullanımı üzerine bir alan araştırması. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 1–27. https://doi.org/10.18221/bujss.59416
• Atalay, G. B. (2022). Çevrim içi sanatla grup terapisinin üniversite öğrencilerinin kişisel ve duygusal farkındalıkları üzerine etkileri: Nitel bir çalışma. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 9 (3), 559–587. https://doi.org/10.31682/ayna.978581
• Atatanır, H. (2022). Post-pandemi sürecinde sağlık hakkı ve sağlıkta eşitlik. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7(45), 2106–2118. https://doi.org/10.31589/joshas.790
• Aydın, B. (2023). Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı çevrim içi psikolojik danışmanın sağlık kaygısını nasıl etkilediğine ilişkin danışan görüşleri. EKEV Akademi Dergisi, (96), 26–40. https://doi.org/10.17753/sosekev.1367444
• Baykal, N. B. (2023). Borderline kişilik örüntüsü ve ilişki problemlerinin şema terapi ile çevrim içi çalışılması: Bir vaka örneği. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 10 (1), 165–187. https://doi.org/10.31682/ayna.1071857
• Ben-Porath, D. D. (2002). Stigmatization of individuals who receive psychotherapy: An interaction between help-seeking behavior and the presence of depression. Journal of Social and Clinical Psychology, 21(4), 400–413. https://doi.org/10.1521/jscp.21.4.400.22594
• Binder, P. E., Holgersen, H., & Nielsen, G. H. S. (2010). What is a “good outcome” in psychotherapy? A qualitative exploration of former patients’ point of view. Psychotherapy Research, 20(3), 285–294. https://doi.org/10.1080/10503300903376338
• Breger, L. (2016). Freud: Görüntünün ortasındaki karanlık: Yaşantı (A. Biçen, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Cerrito, J. A., & Behun, R. J. (2020). Online career guidance systems for PK-12 school students: Compliments to a comprehensive school counseling program. In S. Waller (Ed.), Education at the Intersection of Globalization and Technology. IntechOpen.
• https://www.intechopen.com/chapters/74356
• Cheli, S., Cavalletti, V., & Petrocchi, N. (2020). An online compassion-focused crisis intervention during COVID-19 lockdown: A cases series on patients at high risk for psychosis. Psychosis, 12(4), 359–362. https://doi.org/10.5772/intechopen.95084
• Creaner, M. (2020). The role of social media in counselling and psychotherapy. In R. Tribe & J. Morrissey (Eds.), The Handbook of Professional Ethical and Research Practice for Psychologists, Counsellors, Psychotherapists and Psychiatrists (pp. 117–128). Routledge.
• Dunn, K. (2012). A qualitative investigation into the online counselling relationship: To meet or not to meet, that is the question. Counselling and Psychotherapy Research, 12(4), 316–326. https://doi.org/10.1080/14733145.2012.669772
• Durucu, M., Tuncer, O., & Bayraktar, C. A. (2021). The effect of social media usage on loneliness. In Lecture notes in management and industrial engineering (pp. 283–299). https://doi.org/10.1007/978-3-030-76724-2_22
• Düşünceli, B., Özbey, H., & Karakuloğlu, M. (2022). Ergenlerde depresyon düzeyinin bağlanma stillerine ve sosyal medya bağımlılığına göre incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 28–43. https://doi.org/10.19171/uefad.932093
• Emniyet Genel Müdürlüğü. (2018). Türkiye’de genel nüfusta tütün, alkol ve madde kullanımına yönelik tutum ve davranış araştırması.
• https://www.narkotik.pol.tr/kurumlar/narkotik.pol.tr/
• Erickson Cornish, J. A., Smith, R. D., Holmberg, J. R., Dunn, T. M., & Siderius, L. L. (2019). Psychotherapists in danger: The ethics of responding to client threats, stalking, and harassment. Psychotherapy, 56(4), 441. https://doi.org/10.1037/pst0000248
• Etimolojisözlük. (2024). Kelime kökeni, kelimesinin anlamı - etimoloji. https://www.etimolojiturkce.com/arama/terapi
• Fenichel, M., Suler, J., Barak, A., Zelvin, E., Jones, G., Munro, K., … & Walker-Schmucker, W. (2002). Myths and realities of online clinical work. CyberPsychology & Behavior, 5(5), 481–497.
• Fleming, D. A., Edison, K. E., & Pak, H. (2009). Telehealth ethics. Telemedicine and e-Health, 15(8), 797–803.
• García, E., Di Paolo, E. A., & De Jaegher, H. (2022). Embodiment in online psychotherapy: A qualitative study. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 95(1), 191–211.
• Goldfried, M. R. (2013). What should we expect from psychotherapy? Clinical Psychology Review, 33(7), 862–869. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2013.05.003
• Güler, H., Şahinkayası, Y., & Şahinkayası, H. (2017). İnternet ve mobil teknolojilerin yaygınlaşması: Fırsatlar ve sınırlılıklar. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 186–207. https://doi.org/10.31834/kilissbd.341511
• Gümüş, Ç., & Tengirşen, Ç. G. A. (2022). Yetişkinlerin psikolojik destek almasına yönelik mobil uygulama tasarımı. Social Mentality and Researcher Thinkers Journal (Smart Journal), 6(30), 385–398. https://doi.org/10.31576/smryj.484
• Gun, S. Y., Titov, N., & Andrews, G. (2011). Acceptability of Internet treatment of anxiety and depression. Australasian Psychiatry, 19(3), 259–264. https://doi.org/10.3109/10398562.2011.562295
• Gürsoy, O., & Gizir, C. A. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım almaya yönelik tutumları: Sosyal damgalanma, kendini damgalama, öznel sıkıntıları açma, benlik saygısı ve cinsiyetin rolü. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 8(49), 137–155.
• Haas, L. J., & Malouf, J. L. (2005). Keeping up the good work: A practitioner’s guide to mental health ethics (4th ed.). Professional Resource Press.
• Halovic, S. N. (2019). Competing ethical interests regarding privacy and accountability in psychotherapy. Journal of Bioethical Inquiry, 16(3), 469–471. https://doi.org/10.1007/s11673-019-09925-1
• Harris, B., & Birnbaum, R. (2015). Ethical and legal implications on the use of technology in counselling. Clinical Social Work Journal, 43, 133–141. https://psycnet.apa.org/doi/10.1007/s10615-014-0515-0
• Huyut, B. Ç. (2019). Anksiyete bozukluklarının tedavisinde internet tabanlı bilişsel davranışçı terapi uygulamaları. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 3(6), 251–263. https://doi.org/10.31461/ybpd.622846
• Irvine, A., Drew, P., Bower, P., Brooks, H., Gellatly, J., Armitage, C. J., … & Bee, P. (2020). Are there interactional differences between telephone and face-to-face psychological therapy? A systematic review of comparative studies. Journal of Affective Disorders, 265, 120–131. https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.01.057
• Karadağ, M. (2020). Okulu bırakan ergenlerde depresyon ve anksiyete düzeylerinin değerlendirilmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 23(3), 274–279. https://dx.doi.org/10.5505/kpd.2020.72324
• Kazu, İ. Y., & Yıldırım, D. (2021). Mesleki tükenmişlik: Etki eden faktörler, belirtileri ve sonuçları. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(2), 462–473. https://doi.org/10.51725/etad.1003628
• Knox, K. L., Kemp, J., McKeon, R., & Katz, I. R. (2012). Implementation and early utilization of a suicide hotline for veterans. American Journal of Public Health, 102(1), S29–S32. https://doi.org/10.2105/AJPH.2011.300301
• Korkmaz, B., & Şen, G. (2018). Psikoterapistlerin çevrim içi yürütülen psikoterapilere yönelik algılarına ilişkin bir tematik analiz çalışması. Klinik Psikoloji Dergisi, 2(3), 140–152. https://doi.org/10.31828/kpd2602443829092018m000004
• Korkmaz, Y. (2024). Medyaya yansıyan tamamlanmış 15–19 yaş aralığındaki intiharların analizi ve sosyal hizmetin önleyici rolü. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1276329
• Kurşun, Ş. G., Uygun, E., & Dikeç, G. (2023). COVID-19 döneminde mültecilere çevrim içi psikolojik destek sağlayan ruh sağlığı profesyonellerinin deneyimleri: Nitel çalışma. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 12(3), 264–278. https://doi.org/10.5455/JCBPR.155223
• Laungani, P. (2004). Counselling and therapy in a multi-cultural setting. Counselling Psychology Quarterly, 17(2), 195–207. https://psycnet.apa.org/doi/10.1080/09515070410001728262
• Manhal-Baugus, M. (2001). E-therapy: Practical, ethical, and legal issues. CyberPsychology & Behavior, 4(5), 551–563. https://doi.org/10.1089/109493101753235142
• Marques, G., Drissi, N., de la Torre Díez, I., de Abajo, B. S., & Ouhbi, S. (2021). Impact of COVID-19 on the psychological health of university students in Spain and their attitudes toward mobile mental health solutions. International Journal of Medical Informatics, 147, 104369. https://doi.org/10.1016/j.ijmedinf.2020.104369
• Muller, I., & Yardley, L. (2011). Telephone-delivered cognitive behavioural therapy: A systematic review and meta-analysis. Journal of Telemedicine and Telecare, 17(4), 177–184. https://doi.org/10.1258/jtt.2010.100709
• Nar, S. (2023). Uzaktan çevrim içi aile danışmanlığı: Nitel bir çalışma. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 6(1), 141–168. https://doi.org/10.55150/apjec.1277514
• Oktay, S., Merdan-Yıldız, E. D., Karaca-Dinç, P., & Erden, G. (2021). Çevrim içi psikoterapi yöntemlerinin farklı gruplar (yetişkin, çocuk, ergen ve aile) temelinde incelenmesi. Klinik Psikoloji Dergisi, 5(3), 304–322. https://doi.org/10.5455/kpd.26024438m000046
• Oliveira, C., Pereira, A., Vagos, P., Nóbrega, C., Gonçalves, J., & Afonso, B. (2021). Effectiveness of mobile app-based psychological interventions for college students: A systematic review of the literature. Frontiers in Psychology, 12, 1–16. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.647606
• Özçetin, Y. S. Ü., & Yalçın, İ. (2015). Grupla psikolojik danışma sürecinde bir risk alanı: Sınır aşımı. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(43), 128–136.
• Özer, Ö., Yıkılmaz, M., Altınok, A., & Bayoğlu, F. (2016). Psikolojik danışmanların çevrim içi (online) psikolojik danışmaya yönelik tutumlarının danışan perspektifinden incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 58, 549–559.
• Özkan, M. (2023). Okulda yüz yüze yürütülen psikolojik danışma hizmeti ile uzaktan yürütülen psikolojik danışma hizmetinin ilişkisi: Çevrim içi psikolojik danışma tutumlarının düzenleyici rolü [Yayımlanmamış doktora tezi]. Uludağ Üniversitesi.
• Öztürk, O. M. (2008). Psikanaliz ve psikoterapi (4. basım). Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Pope, S. K., & Vasquez, M. J. T. (2016). Psikoterapi ve danışmanlıkta etik: Uygulama için bir kılavuz (M. Akhun, Y. Korkut, & İ. Dağ, Çev. Eds.). Nobel Yayıncılık.
• Poyrazlı, Ş., & Can, A. (2020). Çevrim içi psikolojik danışma: Etik kuralları, COVID-19 süreci, öneriler. Okul Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 3(1), 59–83.
• Rhee, W. K., Merbaum, M., Strube, M. J., & Self, S. M. (2005). Efficacy of brief telephone psychotherapy with callers to a suicide hotline. Suicide and Life-Threatening Behavior, 35(3), 317–328. https://doi.org/10.1521/suli.2005.35.3.317
• Richards, D. (2009). Features and benefits of online counselling: Trinity College online mental health community. British Journal of Guidance & Counselling, 37(3), 231–242. https://doi.org/10.1080/03069880902956975
• Richards, D., & Viganó, N. (2013). Online counseling: A narrative and critical review of the literature. Journal of Clinical Psychology, 69(9), 994–1011. https://doi.org/10.1002/jclp.21974
• Sayers, J. (2021). Online psychotherapy: Transference and countertransference issues. British Journal of Psychotherapy, 37(2), 223–233. https://doi.org/10.1111/bjp.12624
• Şimşek, P. (2017). Yetişkinlerin psikolojik yardım alma tutumlarının incelenmesi: Mardin ili örneği. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, (45), 105–126. https://dergipark.org.tr/tr/pub/abmyoder/issue/46645/584844
• SOFTECH. (2024). SOFTECH | She thinks about you. Softech Technology And Consultancy. https://www.softech-tr.com/
• Türk Psikologlar Derneği-TPD. (2004). Etik yönetmeliği.
• http://www.psikolog.org.tr
• Türk Psikologlar Derneği-TPD. (2020). Çevrim içi psikolojik müdahale ve uygulamalar için telepsikoloji kılavuzu. https://www.tpd.com.tr/en/files/folder//telepsikoloji-kila)vuzu-x150.pdf
• Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği-Türk PDR DER. (1995). Psikolojik danışma ve rehberlik alanında çalışanlar için etik kurallar. http://www.acikders.ankara.edu.tr
• Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK]. (2021). Çocuklarda bilişim teknolojileri kullanım araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Cocuklarda-Bilisim-Teknolojileri-Kullanim-Arastirmasi-2021-41132
• Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK]. (2023). Hanehalkı bilişim teknolojileri (BT) kullanım araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2023-49407
• Tuzgöl, K. (2020). Online psikoterapi ve danışmanlıkta etik. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 3(6), 67–86.
• Yegen, C. (2014). Dijital aktivizmin bir türü olarak Hacktivizm ve “Redhack”. Intermedia International E-Journal, 1(1), 118–132.
• Yüksel-Sahin, F. (2021). Psikolojik danışmanların COVID-19’a, yüz yüze ve çevrim içi psikolojik danışma yapmaya, yüz yüze ve çevrim içi eğitim almaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 496–522. https://doi.org/10.21733/ibad.799721
• Zeren, Ş. G. (2016). Yüz yüze ve çevrim içi psikolojik danışma: Danışanların sorunları ve memnuniyetleri. Eğitim ve Bilim, 40 (182), 127-141. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2015.4696
• Zeren, Ş. G. (2017). Yüz yüze ve çevrim içi psikolojik danışmada terapötik işbirliği: Psikolojik danışman adaylarının görüşleri. Journal of Human Sciences, 14 (3), 2293–2307. https://doi.org/10.14687/jhs.v14i3.4203
• Zeren, Ş. G., & Bulut, E. (2018). Çevrim içi psikolojik danışmada etik ve standartlar: Bir model önerisi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 8 (49), 63–80.