DURAS'TA OLUMSUZLUK BELİRLEYİCİLERİ VE YADSIMA BİLDİREN SÖYLEMLER

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 6, 199 - 218, 04.01.2016

Yavuz Kızılçim

https://doi.org/10.20304/husbd.10533

Öz

Biz bu çalışmada, Marguerite Duras'ın özellikle Somut Yaşam ve Sevgili isimli yapıtlarından yola çıkarak olumsuzluk ve yadsımanın metnin basit ve/veya bağlamdan kopuk söz öbeği tasarımı düzeyinde hangi dilsel yapıları simgelediğini göstermek amacındayız. Bu yapıtlar bize tutunamama söyleminin gerçek nedenlerini ortaya çıkarmada kaynaklık edecektir. Duras tutunacak, dayanacak, güvenecek bir geçmiş ve geleceğe sahip olamama bağlamında kendini belirli bir uzamla bağlaşık görmez ve bu görüşe bağlı olarak yer’sizliğini direnç vurgusuyla ret ve yadsıma yoluna gider. Geçmişi yadsıma çoğu kez bir yerde barınamamak, direnememek, dayanamamak gibi insanı dış etkenlere karşı savunmasız bırakan bir yer’den (ev)den ayrılmanın gösterimlerine bağlı kimi dilbilgisel dönüşümlerle ortaya çıkarılmaktadır. Bu bir takım belleksel işlemlerle yapılandırılan olumsuzluk söylemi ve onun yansımaları bizi, Duras’ın yapıtındaki tümü yadsıyan bakışı irdelemeye yöneltti. Ben'in burada ve şu an sözcelediği söylemin an’lık yansımaları ile bunların süreç içinde okurda sarsıcı duygular uyandıran karşılıkları arasındaki bağıntılar Duras’ın yazma hedefini aktarmada yararlandığı söylemin olumsuz içeriklerinden yola çıkılarak çözümlenecektir. Geniş ölçüde yadsıma söylemini belleksel verilerle çözümleme odaklı çalışmamız Duras'taki bu olumsuzluk dilbilgisinin onun tüm yapıtı üzerindeki baskınlığını kanıtlamaya yöneliktir. Duras'ın yapıtlarının beslendiği olumsuz etmenler ve toplum yaşamının reddi, sürece bağlı olarak değişen yapıları çözümlemeye olanak sağlayacak ve bu açıdan yaklaşarak, yadsıyıcı söylemin derin yapısını kimi yönleriyle çözümlemek olası olacaktır. Bu çalışmanın çıkış noktası dilsel kaynaklıdır; çünkü, olumsuzluğu sözceleme sürecinde kullanılan (dil)in irdelenmesi birçok şekilde söylemi, sözcelemeyi, sözdizimini, psikolojiyi, gerçek çatışma, iğrenme ve direnci öne çıkararak aynı zamanda yazarın yaşama neden tutunamadığına ve toplumun ona neden düşmanca davrandığını göstermeye de katkı sağlayacaktır.

Anahtar Sözcükler: Söylem Çözümlemesi, Olumsuzluk Belirleyicileri, Gerçek Çatışma, İğrenme, Direnç, Yadsıma, Niyet Okuma, Olumsuzluk Dilbilgisi, Annenin Reddi

NEGATION MARKERS AND THE SPEECHES OF DENIAL IN DURAS

Abstract: In this article, our aim is to specify the representative values of the negation markers in the Material Life and the Lover of Duras. The author analyzes one of his densest features. Our research’s subject is evident: parental rejection.  Its negation is a form of affirmation, a figure of speech which contains an understatement of emphasis by denial. The reader knows the true Marguerite no more than she allows, which the author partially hides. It is obvious that the negation contains spatial dimensions that bring the subject to wide and closed spaces significant to the point that each of negations becomes inseparable parts of home who are condemned to stay there without a reason. We are referring to psychobiography of the writer, by interpreting these iterative structures that constantly flow through the text: This is a characteristic of Duras's negativity. The text considers negation as one possible form of disconnection. This is a topo-analysis, which is a merely psychological and systematic study of the spaces of the inner life of the author. Negation is then studied in a ranking. The abandonment by the mother opens the way to recognition of the girl by the society as a damned soul. The girl rejected by her mother will carry a certain indifference to the society she lives in. This method makes it possible to decipher the negative statements and negativity grammar consciously created by the author, and it leads us to discover its different aspects such as photographic superimposition of the past.

Keywords: Discourse analysis, negation markers, real opposition, repugnance, resistance, denegation, mind reading, negativity grammar, maternal rejection

Kaynakça

• Akten, S. (1994). Duras Üstüne Ruh Çözümsel Bir Eleştiri. Frankofoni, (6), 155-171. (Akten, S. (1996). Romancı Yönüyle Marguerite Duras. Ankara: Doruk Yayıncılık).
• ----------- (1996). Romancı Yönüyle Marguerite Duras. Ankara: Doruk Yayımcılık.
• Aliette, A. (1991). Yaşam Öyküsü Oyunu. (Çev. Sevim Akten). Argos: Duras Özel Sayısı, (32), 64-69.
• Alleins, M. (1984). Marguerite Duras, médium du réel. Lausanne: L'Age d'Homme.
• Armel, A. (1990). Marguerite Duras et l’Autobiographie. Paris: Le Castrol astral.
• -------------- (1998). Marguerite Duras: Les trois lieux de l’écrit. Paris: Christian Pirot Editeur.
• Andréa, Y. (1992). M. D. (Çev. Sevim Akten). İstanbul: Afa Yayınları. (1983).
• Bachelard, G. (1993). La Poétique de la rêverie. Paris: Presses Universitaires de France.
• ----------------- (1996). Mekânın Poetikası. (Çev. Aykut Derman). İstanbul: Kesit Yayıncılık. (1994).
• Barthes, R. (1996). Bir Aşk Söyleminden Parçalar. (Çev. Tahsin Yücel). İstanbul: Metis. (1977).
• Baudrillard, J. (2005). Şeytana satılan Ruh ya da Kötülüğün Egemenliği. (Çev. Oğuz Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları. (2004).
• Budak, S. (2003). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Bülbül, M. (2008). “Arthur Schnitzler’in “Fraulein else” ve İnci Aral’ın “Gelin” Adlı Öykülerinde Kadın Profili”. KKEF Dergisi, (11) 1, 221-228.
• Chomsky, N. (2001). Dil ve Zihin. (Çev: Ahmet Kocaman). Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Danon-Boileau, L. (1998). Sözcelem Öznesi-Psikanaliz ve Dilbilim. (Çev. Mehmet Baştürk). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• -------------------------- (2007). Psikanaliz ve Dilbilim (Sözceleme Öznesi). (Çev. Mehmet Baştürk). Ankara: De Ki Yayınları.
• David-Ménard, M. (2005). Deleuze et la Psychanalyse. L’altercation. Paris: PUF.
• Duras, M. (1992). Sevgili. (Çev. Tahsin Yücel). İstanbul: Can Yayınları. (1984).
• ----------- (1996). Buraya Kadar. (Çev. Sevim Akten). Ankara: Doruk Yayımcılık. (1995).
• ----------- (1999). Yazmak. (Çev. Aykut Derman). İstanbul: Can Yayınları.
• ----------- (2012). Somut Yaşam. (Çev. Bertan Onaran). İstanbul: Can Yayınları. (1997).
• ----------- (2014). Askıya Alınmış Tutku; Söyleşi: Leopoldina Pallotta della Torre. (Çev. Birsel Uzma). İstanbul: Can Yayınları.
• Greimas, A, J. et Courtes, J. (1979). Sémiotique. Dictionnaire Raisonné de la Théorie du Langage. Paris: Classiques Hachette.
• Günay, V. D. (2010). Göstergebilim Yazıları. İstanbul: Multilingual.
• Kristeva, J. (2010). Kadınların Zamanı. (Çev. İskender Savaşır). Defter Dergisi, 21. İstanbul: Metis Kadın Araştırmaları.
• Marini, M. (1977). Territoires du féminin. Paris: Les Editions de Minuit.
• Nacar-Logie, N. (2014). Dil Niyet Aidiyet. Ankara: Alter Yayıncılık.
• Matthei, E-Roeper, T. (1988). Introduction à la Psycholinguistique. (Trad. Ranka Bijeljac). Paris: Bordas.
• Robert, P. (1993). Le Nouveau Petit Robert. Dictionnaire alphabétique et analogique de la langue française. Paris: Dictionnaires Le Robert.
• Sezgener, A. (2010). “Yaşıyor olmak için Şiir Yazın”, Julia Kristeva ile söyleşi. Sıcak Nal, İki Aylık Edebiyat Dergisi, 3, 36-38.
• Saraç, T. (1989). Fransızca-Türkçe Büyük Sözlük. İstanbul: Adam Yayınları.
• Tilbe, A. (2004). Marguerite Duras’ın Yapıtlarında Aile İmgesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (2) 1-2, 25-34.
• Türk Dil Kurumu Sözlüğü. (2007). A-K / L-Z. Ankara: TDK Yayınları.
• Vardar, B. (1988). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: ABC.
• Vircondelet, A. (1991). Duras. Biographie. Paris: Editions François Bourin.