Tarihsel, Toplumsal ve Politik Dinamikler ve Söylemler Bağlamında Japon Kadını ve Kadın Üniversiteleri

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 20, 129 - 159, 15.10.2022

Rumeysa Nur Eser , Tolga Özşen

https://doi.org/10.20304/humanitas.1123712

Öz

Bu çalışma, Japon kadınının toplumsal konumunu, son 150 yılda yaşanan toplumsal, siyasal ve kültürel dönüşümler ışığında yükseköğretim sistemi, özellikle de Kadın Üniversiteleri üzerinden çözümlemeyi amaçlamaktadır. Çalışma sıralı üç ana başlığa sahiptir. Ulusal alanyazında Japon toplumu, kadını, eğitim sistemi ve özellikle de yükseköğretimine dair çalışma sınırlıdır. Bu sebeple, öncelikle, Japon kadınına ilişkin son yüzyıldaki sosyokültürel ve politik söylemlerdeki değişim ve Japon Yükseköğretimi’nin yaşadığı dönüşüm tartışılmıştır. Ardından, Japonya’da kadın eğitimi ve üniversiteler tarihsel, toplumsal ve politik bağlamda irdelenmiştir. Son bölümde ise, günümüz Japonya’sındaki kadın üniversiteleri üzerinden Japon kadınının eğitim penceresinden nasıl konumlandırıldığı tartışmaya açılmıştır. Tüm bu tartışma ve veriler ışığında, kadın üniversitelerinin günümüz Japon toplumunda kadına ve kadının eğitimine ilişkin vizyoner, özellikli ve itici bir pozisyonda olmadığı, akademik katma değer açısından da karma üniversitelere kıyasla öncü, çığır açan bir konumda olmadığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Japon kadını, Kadın eğitimi, Kadın üniversitesi, Japon eğitim sistemi, Japon yükseköğretimi, Japon modernleşmesi

Teşekkür

Çalışmanın şekillenmesinde uzman görüşleriyle katkı sunan Dr. Barış Uslu’ya eleştirel katkısından ötürü teşekkürlerimizi sunarız.

Japanese Women and Women’s Universities in Japan in the Context of Historical, Social, and Political Dynamics and Discourses

Öz

This study discusses the position of Japanese women in the higher education system, especially through Women’s Universities, from the social, political, and cultural aspects of the last 150 years. Since the studies on the Japanese society, women, the education system, and higher education at the national level are limited, first, the change in socio-cultural and political discourses regarding Japanese women and the transformation of Japanese Higher Education in the last century, and then the history of women’s education and universities in Japan are scrutinized in social and political contexts. Lastly, the position of the Japanese women are discussed by analyzing the women’s universities. Based on all the discussions and data, it can be interpreted that women’s universities are mostly not in a visionary, specific, and impulsive position regarding women and women’s education, and most are not in a pioneering, groundbreaking position compared to coed universities in terms of academic productivity.

Anahtar Kelimeler

Japanese women, Women education, Women's university, Japanese education system, Japanese higher education, Japanese modernisation

Kaynakça

• Baydilek-Başaran, N. (2015). Japonya’da Okul Öncesi Eğitim”. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 1-13.
• Benedict, R. (1946). The chrysanthemum and the sword. Boston: Houghton Mifflin.
• Collins, R. (1979). The credential society: A historical sociology of education and stratification. New York: Academic Press.
• Dündar, A. M. (2006). Panislamizim’den büyük Asyacılığa: Osmanlı İmparatorluğu, Japonya ve Orta Asya, İstanbul: Ötüken Yayınevi. Ehara, Y. (2013). Gender studies in sociology in post-war Japan. International Journal of Japanese Sociology, 22, 94-103.
• Ekinci, A. (2010). Japon Eğitim Sisteminden Türk Eğitim Sistemine İyi Örnekler. Milli Eğitim, 188, 32-49
• Fujimura-Fanselow, K. (1985). Women’s participation in higher education in Japan. Comparative Education Review, 29(4), 471-489.
• Fujimura-Fanselow, K. (1991). The Japanese ideology of ‘good wifes and wise mothers’: Trends in contemporary research. Gender & History, 3, 345-349.
• Gietel-Basten, S. (2020). Catching up with ‘compressed modernity’: How the values of Millennials and Gen-Z’ers could reframe gender equity and demographic systems. Vienna Yearbook of Population Research, 18, 39–42.
• Harrington, A. M. (1987). Women and higher education in the Japanese Empire (1895—1945). Journal of Asian History, 21(2), 169-186.
• Hasunuma, L. ve Shin, K. (2019). #MeToo in Japan and South Korea: #WeToo, #WithYou. Journal of Women, Politics & Policy, 40(1), 97-111.
• Hendry, J. (1995). Understanding Japanese Society. New York: Routledge (Second ed.).
• Ijima, Y. ve Nishimura, J. (2014). Joshi daigaku sotsugyōsha no shoshokutenkiriyū ni kansuru kenkyū: joshi daigaku sotsugyōsha wo chūshin ni shite. Tokyo Kasei Daigaku Kenkyū Kiyō 1 Jinbun Shakaikagaku, 54, 63-71.
• Ishii, L. (2010). Sengo kyōiku kaikakuki ni okeru josei riidaa no yakuwari: eileen donovan wo chūshin ni. Kokuritsu Kyõiku Seisaku Kenkyūjo Kiyō, 138, 209-219.
• Japon İstatistik Bürosu. (2020a). Okul temel araştırmaları eğitim istatistikleri. https://www.e-stat.go.jp/statsearch/files?page=1&layout=datalist&toukei=00400001&tstat=000001011528&cycle=0&tclass1=000001021812
• Japon İstatistik Bürosu. (2020b). Okul temel araştırmaları 2020 temel veriler. https://www.e-stat.go.jp/stat-search/files?page=1&layout=datalist&toukei=00400001&tstat=000001011528&cycle=0&tclass1=000001148386&tclass2=000001148387&tclass3=000001148388&tclass4=000001148389&tclass5val=0
• Japon İstatistik Bürosu. (2020c). Lisansüstü eğitim verileri. https://www.e-stat.go.jp/stat-search/files?page=1&layout=datalist&toukei=00400001&tstat=000001011528&cycle=0&tclass1=000001148386&tclass2=000001148387&tclass3=000001148388&tclass4=000001148390&tclass5val=0
• Japon İstatistik Bürosu. (2021). Okul temel araştırmaları yükseköğretim verileri. https://www.e-stat.go.jp/stat-search/files?page=1&layout=datalist&toukei=00400001&tstat=000001011528&cycle=0&tclass1=000001157266&tclass2=000001157282&tclass3=000001157283&tclass4=000001157286&stat_infid=000032114879&tclass5val=0
• Kase, K. (1997). Shūdan Shūshoku no Jidai: Kōdo Keizai Seichō no ninaitetachi. Tokyo: Aoki-Shoten.
• Katase, K. (2010). Shūdan shūshokusha no kōdo keizaiseichō. Ningen Jōhōgaku Kenkyū, 15, 11-28.
• Kıral B. ve Kıral E. (2009). Japonya ilköğretim sistemi ve Türkiye ilköğretim sisteminin karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 53-65.
• Koyama, S. (2014). Ryosai kenbo: the educational ideal of “good wife, wise mother” in modern Japan. (S. Filler, Çev.) Boston: Brill.
• Makino, N. (1998). Josei daigaku shingaku ishiki no henka to joshi daigaku no taiō. Nihon Joshi Daigaku Sōgō Kenkyūjo Nyūsu, 5, 27-40.
• Mandujano-Salazar, Y. Y. (2016). Gender stereotyping and the re-naturalization of discourses on male and female traditional ideals in Japanese media: The case of Samurai Blue and Nadeshiko Japan. The Scientific Journal of Humanistic Studies, 8(14), 1-10.
• Matsuda K., Satoh, E. ve Nakayama, M. (2007). Daigaku shibōdōki to shikenkekka ni taisuru gennin kizoku ga gakugyō seiseki ni ataeru eikyō. Bunkyō Gakuin Daigaku Ningengakubu Kenkyū Kiyō, 9(1), 251-264.
• Ministry of Education, Culture, Sports, Science and Technology-Japan. (2018). Statistical abstract. https://www.mext.go.jp/b_menu/toukei/002/002b/1403130.htm
• Miura, M. (2017). Nihon no feminizumu: josei tachi no undo o furikaeru. M. Kitahara (Ed.), Nihon no feminizumu: Since 1886 içinde (s. 8-18). Tokyo: Kawade Shobo Shinsha.
• Nakamura, M. (2010). Daisotsu josei no raifukōsu wo wakeru yōin ni kansuru kenkyū. Research Institute for Women and Careers (RI-WAC) Journal, 2, 66-81.
• Nakane, C. (1967). Tate-shakai no Ningen Kankei. Tokyo: Kodansha.
• National Institute of Science and Technology Policy. (2019). Japanese science and technology indicators. https://www.nistep.go.jp/sti_indicator/2019/RM283_32.html
• Nussel, J. M. (2009). Women’s movement, Japan. I. Ness (Ed.), The International Encyclopedia of Revolution and Protest içinde. 3594-3596. New Jersey: Wiley Publishing.
• Ochiai, E. (2017). Ryōsai kenbo. B.S. Turner (Ed.), The Wiley-Blackwell encyclopedia of social theory içinde. New Jersey: Wiley Publishing.
• Ohshima, H. (2004). Joshi ni taisuru kyūsei kōtōgakkō no monko no kaihō: haisengo ni okeru seidoka no katei wo shūshin to shite. Nihon no Kyōikushigaku, 47, 109-128.
• Okura, S. (2021). Representing women’s interests in Japan’s civil society. Societies, 11(3), 91.
• Özşen, T. (2016). Japon modernleşmesine kırsaldan bakış. Ankara: Nobel Akademik Yayınevi.
• Özşen, T. (2020). Modern Japon eğitim sisteminin tarihi temelleri üzerine değerlendirme: Meiji’den Shōwa’ya 1868-1950 arası döneme bakış. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(1), 36-50.
• Özşen, T. (2021). II. Dünya savaşı sonrası Japonya’sında sanayileşme-kentleşme süreci ve eğitim. S. Esenbel ve O. Baykara (Ed.), Türkiye'de Japonya çalışmaları IV içinde (s. 438-454). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Polat M. ve Arabacı Bakır, İ. (2012). Türkiye’de Eğitim Fakültelerine öğrenci alım ölçütlerini yeniden düşünmek: Karşılaştırmalı bir yaklaşım. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 77-83.
• Reischauer, E. O., Jansen, M. B. ve Jansen, M. B. (1995). The Japanese today: change and continuity. Boston: Harvard University Press.
• Scimago Institutions Rankings. (2021). Japan University Rankings 2021. https://www.scimagoir.com/rankings.php?sector=Higher+educ.&country=JPN&ranking=Research
• Takahashi M. (2019). Josei no kōtōkyōikukikan to shiteno joshidaigaku no hensen: kako kara genzai, soshite mirai he. Kōnan Joshi Daigaku Kenkyū Kiyō, 55, 29-42.
• The Japan Institute for Labour Policy and Training. (2021). Main labor economic indicators. https://www.jil.go.jp/kokunai/statistics/timeseries/html/g0203_02.html
• Times Higher Education. (2021). Japan University Rankings 2021. https://www.timeshighereducation.com/rankings/japan-university/2021#!/page/0/length/-1/sort_by/rank/sort_order/asc/cols/stats
• Toksöz, L. (2021). Japon eğitim sisteminde çözüm bekleyen bir sorun: “Zorbalık”. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 17(Özel Sayı 1), 31-46. DOI: 10.17244/eku.873124
• Tokuno, S. (2007). Mura no Shiawase, Toshi no Shiawase: Kazoku-Shoku-Kurashi. Tokyo: NHK Seikatsu Shinsho.
• Topaçoğlu, H. (2021). Japonya’da tarih eğitimi ve toplumsal bellek sorunu. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 17(Özel Sayı 1), 11-20. DOI: 10.17244/eku.878418
• Tösten R. ve Ekinci İ. (2012), Japonya eğitim sisteminde yükseköğretim. Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 1185-1196.
• Uçar R. ve Uçar İ. H. (2004). Japon eğitim sistemi üzerine bir inceleme: Çeşitli açılardan Türk eğitim sistemi ile karşılaştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-18.
• Varoğlu, G. (2021). Ana dil olarak Japonca eğitimine genel bir bakış: İlkokul Japonca dersi öğretim programı ve ilkokul 1. sınıf Japonca ders kitabı incelemesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 17(Özel Sayı 1), 60-73. DOI: 10.17244/eku.878369