The Representation of 1989 Forced Migration of Turks from Bulgaria in 1989 in Turkish TV Series: The case of “Born Again”

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: INCSOS VIII Özel Sayısı, 249 - 272, 21.06.2023

Sezai Öztaş , Sevilay Demir

https://doi.org/10.20304/humanitas.1272533

Öz

The TV series "Born Again," aired on Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) in 1987, holds great significance as it was filmed during the ongoing immigration from Bulgaria to Turkey. The series garnered attention by addressing this delicate issue concurrently with its historical occurrence, which lasted until 1989. The unique nature of "Born Again" affected the communication between the two countries. However, the series was not broadcasted in exchange for the release of Aysel Ozgur, whose family's story was one of the three narratives included in the show. This study reevaluates the historical aspect of migration within the framework of "Born Again" and emphasizes the reminder role of visual media in historical contexts. The methodology involves semiotic analysis of the series, exploring how the characters were portrayed, and conducting text analysis of the dialogue in the script.

Anahtar Kelimeler

migration, forced migration, the migration of 1989, Turkish tv series, born again

1989 Yılı Bulgaristan’dan Zorunlu Türk Göçünün Türk TV Dizilerinde Temsili: “Yeniden Doğmak” Örneği

Öz

Tarihte yaşanan savaş, göç, salgın hastalık vb. olaylar çoğunlukla gerçekleştikten çok sonra sinema ve dizi filmlere konu olmuştur. 1987 yılında Türkiye Radyo Televizyon Kurumu’nda (TRT) yayınlanmış olan “Yeniden Doğmak” dizisi ise hâlihazırda Türkiye’ye Bulgaristan’dan yapılan göçlerin devam ettiği bir süreçte çekilmesi yönüyle büyük bir öneme sahiptir. Göçler, resmi olarak 1989 yılına kadar devam ettiğinden böyle kırılgan bir konunun tarihle eşzamanlı olarak izleyicilere sunulması dizinin dikkatleri üzerine çekmesine sebep olmuştur. “Yeniden Doğmak” dizisini özgün kılan bu durum iki ülke arasındaki iletişimsel trafiği de etkilemiş ve dizide kendi ailesi dahil üç ailenin göç hikayesi aktarılan Aysel Özgür’ün Bulgaristan’da alıkonulmasının sona erdirilerek Türkiye’ye gönderilmesi karşılığında dizi yayından kaldırılmıştır. Bu çalışmada, “Yeniden Doğmak” dizisi kapsamında göçlerin tarihsel boyutu yeniden düşünülerek görsel medyanın tarih sahnesindeki hatırlatıcı rolü vurgulanmıştır. Çalışmada yöntem düzeyinde “Yeniden Doğmak” dizisi göstergebilimsel incelemeye alınmış, karakterlerin nasıl temsil edildiği detaylandırılmış ve senaryo metnindeki diyaloglar üzerinden metin analizi gerçekleştirilmiştir

Anahtar Kelimeler

göç, zorunlu göç, 1989 göçü, Türk Tv dizileri, Yeniden doğmak

Kaynakça

• Aktulum, K. (2004). Göstergebilim. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 1-12.
• Barthes, R. (1979). Göstergebilim ilkeleri. (B. Vardar, M. Rifat, Çev.). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Betts, A. (2009). Forced migration and global politics. Wiley-Blackwell.
• Güneş, A. (2012). Çağdaş bir çözümleme yöntemi: Göstergebilim. Humanities Sciences, 7(2), 31-43.
• Iordanova, D. (2007). Balkan sineması alevler içinde sinema. (B. Erdoğan, Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı. (Orijinal çalışma basım tarihi 2001).
• Mayring, P. (2011). Nitel sosyal araştırmaya giriş nitel düşünce için bir rehber. (A. Gümüş ve M. S. Durgun, Çev.). Ankara: Bilgesu Yayıncılık. (Orijinal çalışma basım tarihi 1990)
• Rifat, M. (1996). Homo semioticus. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Şahinbaş, İ. (2007). Zorunlu göç olgusu bağlamında Bulgaristan Türkleri (Yayımlanmamış doktora tezi), Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Tataj X. & Bölükbaşı, A. (2018). Religion in Albania during the Communist Regime. V. Yıldız Sosyal Bilimler Kongresi 13-15 Aralık 2018, 545-553.
• Tataj X. (2019). Komünist rejim döneminde Arnavutluk’ta din politikaları ve günümüzdeki etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Tekin, C. ve Altunsoy, Y. (2019). Cumhuriyet döneminde Bulgaristan’dan Türkiye’ye göçler. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 119-147.
• Vatandaş, S. (2021). Gazete haberlerinde korku sunumunun göstergebilimsel çözümlemesi (Covid-19 örneğinde). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (78), 1060-1079. https://doi.org/10.17755/esosder.733616
• Yeniden Doğmak-1987/TRT- Aydan Şener. [Video] Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=aUvWz7eTh58 (Erişim Tarihi: 30.05.2023).
• Yıldırım A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, A. (2014). Uluslararası göç: Çeşitleri, nedenleri ve etkileri. Turkish Studies (Elektronik), 9(2), 1685-1705.