BELEDİYELERİN STRATEJİK PLANLARININ KALKINMA PLANIYLA İLİŞKİSİ: 11. KALKINMA PLANI ÜZERİNDEN 3 BÜYÜK KENT ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı, 142 - 166, 10.05.2024

Muhammed Enes Kan , Gökmen Kantar

https://doi.org/10.20304/humanitas.1430511

Öz

Devletin ekonomi, sağlık, adalet, güvenlik, istihdam, eğitim, sosyal hizmetler, ulaşım gibi hemen her konusuna ilişkin gelecekte ulaşmak istediği hedeflerin, politika ve tedbirlerin yer aldığı kalkınma planlarının başarıyla ulaşmasında ülkedeki diğer kurumların amaç ve hedeflerinin bu plana uygunluğu oldukça önemlidir. Ulusal stratejik amaç ve hedeflerin yer aldığı kalkınma planları ile yerel stratejik amaç ve hedeflerin belirlendiği stratejik planlar arasındaki uyum da bu anlamda oldukça değerlidir. Bu düşünceden yola çıkılarak yapılan bu çalışmanın amacı kalkınma planları ile yerel yönetimlerin stratejik planları arasındaki uyumun incelenmesidir. Çalışma Türkiye’nin 11. Kalkınma Planı ile Türkiye’nin nüfus bakımdan en kalabalık şehirleri olan Ankara, İstanbul ve İzmir Büyükşehir Belediyesi 2020-2024 Stratejik Planları ile sınırlandırılmış, söz konusu planlar arasındaki uyum incelenmiştir. 11. Kalkınma Planı’nda doğrudan yerel yönetimlere ilişkin düzenlemeleri içeren “Yaşanabilir Şehirler, Sürdürülebilir Çevre” başlığı altındaki düzenlemeler Ankara, İstanbul ve İzmir Büyükşehir Belediyeleri Stratejik Plan’larında araştırılmıştır. Çalışmada veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi yöntemi kullanılmış, kalkınma planı ve stratejik planlardan elde edilen veriler NVIVO 14 paket programının da yardımıyla içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışma sonucunda stratejik planların genel hatları ile 11. Kalkınma Planı ile uyumlu olduğu tespit edilmiştir. Buna rağmen KÖYDES-KIRDES gibi yerel yönetimleri ilgilendiren ulusal projelere stratejik planlarda yer verilmemesi, kalkınma ajansları, KOSGEB gibi uzmanlık kuruluşları ve ilgili bakanlıklar ile işbirliğine yönelik herhangi bir düzenlemensin yer alamaması stratejik planlarda önemli bir eksiklik olarak tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Stratejik Yönetim, Stratejik Planlama, Stratejik Plan, Kalkınma Planı

THE RELATIONSHIP OF THE STRATEGIC PLANS OF MUNICIPALITIES WITH THE DEVELOPMENT PLAN IN TÜRKİYE: A RESEARCH ON 3 MAJOR CITIES THROUGH THE 11th DEVELOPMENT PLAN

Öz

The harmonisation of the goals and objectives of other institutions in the country is very important for the successful achievement of development plans, which include the goals, policies and measures that the state wants to achieve in the future regarding almost every subject such as economy, health, justice, security, employment, education, social services and transport. In this sense, the harmony between development plans, which include national strategic goals and objectives, and strategic plans, which determine local strategic goals and objectives, is also very valuable. Based on this idea, the aim of this study is to examine the harmonisation between development plans and strategic plans of local governments. The study is limited to the 11th Development Plan of Turkey and the 2020-2024 Strategic Plans of Ankara, Istanbul and Izmir Metropolitan Municipalities, which are the most populous cities of Turkey in terms of population. In the 11th Development Plan, the regulations under the title of "Livable Cities, Sustainable Environment", which includes regulations directly related to local governments, were investigated in the Strategic Plans of Ankara, Istanbul and Izmir Metropolitan Municipalities. In the study, document analysis method was used as the data collection method and the data obtained from the development plan and strategic plan were subjected to content analysis with the help of NVIVO 14 package programme. As a result of the study, it was determined that the strategic plans were generally in line with the 11th Development Plan. Despite this, the fact that national projects that concern local governments such as KÖYDES-KIRDES are not included in the strategic plans and that there are no regulations for cooperation with development agencies, specialized organizations such as KOSGEB and relevant ministries have been identified as a significant deficiency in the strategic plans.)

Anahtar Kelimeler

Strategic Management, Strategic Planning, Strategic Plan, Development Plan

Kaynakça

• Akman, Ç., & Özaslan, A. (2018). Türkiye’de stratejik planlama: büyükşehir belediyelerinin stratejik planları ne söylüyor? Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(14), 55-90. https://doi.org/10.33692/avrasyad.510613.
• Bostancı, S. (2022). Yerel yönetimlerin iklim ve su politikaları. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 7(1), 395-410.
• Dinçer, Ö. (1998). Stratejik yönetim ve işletme politikası. (Beşinci Baskı). Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Drucker, P. (1999). 21. Yüzyıl için yönetim tartışmaları. (Çev: İ.Bahçıvangil). Epsilon Yayıncılık.
• Ganioğlu, S., & Toprakçı, P. (2023). 11. Kalkınma Planı, 2022 Yıllık Programı ve MEB 2019-2023 Stratejik Planının eğitim alanı açısından uyumunun incelenmesi. E-Uluslararası Pedandragoji Dergisi, 3(2), 23–42.
• Hatiboğlu, Z. (1986). İşletmelerde stratejik yönetim. İrfan Yayıncılık.
• Kılıçbay, A. (1990). İktisadi planlama. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları.
• Küçüksüleymanoğlu, R. (2008). Stratejik planlama süreci. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 403-412.
• Narinoğlu, A. (2007). Yerel yönetimlerde stratejik planlama ve uygulama, (1. Basım). Mart Matbaacılık.
• Öner, S. (2019). Amaç ve politikalar açısından yerel yönetimler: Onuncu ve On Birinci Kalkınma Planları karşılaştırmalı analizi. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2(3), 645-664. https://doi.org/10.33712/mana.634837.
• Özdamar, M. (2019). Türk kamu yönetiminde stratejik planlama: çevre ve şehircilik bakanlığı örneği. [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Parlak, B., & Zahid Sobacı, Z. (2010). Kuram ve uygulamada kamu yönetimi ulusal ve küresel perspektifler, gözden geçirilmiş ve geliştirilmiş 3. baskı, Alfa Aktüel Yayını.
• Sezen, S. (1999). Devletçilikten özelleştirmeye Türkiye’de planlama. Ankara: TODAİE.
• Sharplin, A. (1985. Strategic management. McGraw-Hill.
• Toprakçı, E., & Bakır, D. (2019). Eğitim alanı açısından 10. Kalkınma Planı, 2018 Yılı Programı ve MEB Stratejik Planının uyumluluğunun incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(222), 103-126.
• WEB1-https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Kamu-Yonetiminin-Iyilestirilmesi-ve-Yeniden-Yapilandirilmasi-OIK-Raporu.pdf
• WEB2- https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5018.pdf
• WEB3- https://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/
• WEB4- http://www.sp.gov.tr/tr/kurum/g/mahalli/kurum/Mahalli
• Wimmer, D.D. & Dominick, J.R. (2000). Mass media research: An Indroduction. Wadsworth Publishing Company.
• Yereli, A. B., & Ünal, M. (2022). Stratejik yönetim süreçlerinde sürdürülebilir kalkınma amaçları: bakanlıklar ve büyükşehir belediyeleri üzerinden bir analiz. Ombudsman Akademik, 8(16), 13-37.
• Yıldız, K. (2018). Yerel yönetimler ve kalkınma planları çerçevesinde spor hizmetleri. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 64-80.
• Yılmaz, K. (2003), Kamu kuruluşları için stratejik planlama uygulaması, Sayıştay Dergisi, (50), 67-86.
• Yılmaz, O. K. (2019). Belediyelerde stratejik yönetim kapasitesinin geliştirilmesi: müdürlükler bünyesinde kullanılabilecek stratejik yönetim uygulamaları. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (Akad), 11(21),507-529. Https://Doi.Org/10.20990/Kilisiibfakademik.531887