Examining the Knowledge Levels of Preservice Teachers Regarding Special Relativity in Terms of Different Variables

Year 2019, Volume: 34 Issue: 3, 860 - 887, 31.07.2019

Tuğba Taşkın Şebnem Kandil İngeç

Abstract

The purpose of this
study was to determine the knowledge levels of preservice teachers regarding special
relativity and examined differences in terms of age and gender. Study group consisted
of a total of 238 preservice teachers; 138 (58%) female and 100 (42%) male. The
preservice teachers were aged 18 to 37 years and their age average was 21,33 years.
The study was conducted using screening model, which gives an opportunity of evaluating
an existing situation. In the study, the data were collected using the two-stage
“Relativity Concept Inventory”, which was developed by Aslanides and Savage (2013)
and adapted into Turkish by the researchers. Two-Way Multivariate Analysis of Variance
(MANOVA) was used in the study. According to the findings acquired, it was possible
to state that preservice teachers had “low” knowledge levels regarding special relativity.
The knowledge levels of the preservice teachers varied according to the variable
of age, but did not vary according to the variable of gender. In addition, it was
determined that there was no significant difference in the knowledge levels of those
who had not studied special relativity during their undergraduate education in terms
of gender and age. On the other hand, it was seen that the knowledge levels of the
preservice teachers who had studied special relativity during their undergraduate
education increased in parallel with age.

Keywords

Special relativity, preservice teachers, knowledge levels

Öğretmen Adaylarının Özel Görelilik Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının
özel görelilik konusundaki bilgi düzeylerini belirlemek, yaş ve cinsiyet açısından
farklılıkları incelemektir. Araştırma grubu 138 (%58) kız ve 100 (%42) erkek toplam
238 öğretmen adayından oluşmaktadır. Öğretmen adaylarının yaşları 18 ile 37 arasında
değişmekte olup yaş ortalaması 21,33’dür. Bu araştırmada, var olan durumu değerlendirme
olanağı veren tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak,
Aslanides ve Savage (2013) tarafından geliştirilen, araştırmacılar tarafından Türkçe’ye
uyarlanmış olan iki aşamalı “Görelilik Kavram Envanteri” kullanılmıştır. Çalışmada
İki Yönlü MANOVA analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, öğretmen adaylarının
özel görelilikle ilgili bilgi düzeylerinin “düşük” düzeyde olduğu söylenebilir.
Öğretmen adaylarının bilgi düzeyleri yaş değişkenine dayalı olarak farklılık gösterirken,
cinsiyet değişkenine dayalı olarak farklılık göstermemektedir. Ayrıca lisans düzeyinde
özel görelilik almamış olanların bilgi düzeylerinde cinsiyet ve yaş için anlamlı
bir fark bulunamamıştır. Lisans düzeyinde özel görelilik dersi almış olan öğretmen
adaylarında ise bilgi düzeyinin yaşa bağlı olarak arttığı görülmüştür.

Keywords

Özel görelilik, öğretmen adayları, bilgi düzeyleri

References

• Acar, Ö. (2017). Türkiye’ de az ve çok başarılı okullardaki öğrencilerin ve kız-erkek öğrencilerin duyuşsal ve bilişsel değişkenler açısından farklarının incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(1), 500-518.
• Altunsoy, S. & Dökme, İ. (2012). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının üstbilişsel stratejileri kullanmalarının özel görelilik teorisi konusundaki başarıları ve kuantum fiziğine yönelik tutumları üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Arriassecq, I., & Greca, I. (2012). A teaching–learning sequence for the special relativity theory at high school level historically and epistemologically contextualized. Science and Education, 21, 827-851.
• Asikainen, M., Hervonen, P., Heikkinen, M., Nivalainen, V., & Viiri, J. (2003). A novel quantum physics course for physics teachers: theoretical background. http://www.citeulike.org/group/234/article/380105 adresinden 29.09.2015 tarihinde erişilmiştir.
• Asil, H., & Kaya, İ. (2013). Türk tüketicilerin etnosentrik eğilimlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(1), 113–132.
• Aslanides, J. & Savage,C. (2013). Relativity concept inventory: Development, analysis, and results, Phys. Rev. ST Phys. Educ. Res. 9(1).
• Astin, C. (2005). Teaching relativity to 10-years-olds. School Science Review, 316, 34–35.
• Ateş, S. & Karaçam, S. (2008). Cinsiyetin farklı ölçme teknikleri kullanılarak ölçülen hareket ve hareket yasaları konularındaki kavramsal bilgi düzeyine etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 39-59.
• Ateş, S. (2008). The effects of gender on conceptual understandings and problem solving skills in mechanics. Education and Science, 33(148), 3–12. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/viewFile/672/122 adresinden erişilmiştir.
• Bahçetepe, Ü. (2013). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin akademik başarıları ile algıladıkları okul iklimi arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Batyra, A. (2017). Türkiye’de cinsiyete dayalı başarı farkı: uluslararası öğrenci değerlendirme programı (pısa) bulguları 2015. http://aydindoganvakfi.org.tr/static/media/images/files/PISA_TR.pdf adresinden erişilmiştir.
• Beaty, V. C. (1994). Relationship of learning style and academic discipline to corresponding course attrition. Dissertation Abstracts International, 56(01A), 127. https://www.ideals.illi-nois.edu/handle/2142/18950
• Belloni, M., Christian, W. & Dancy, M. H. (2004). Teaching special relativity with PhysletsR. Phys. Teach. 42, 284–90.
• Berberoğlu, G., & Demircioğlu, H. (2000). Factors affecting achievement in general chemistry courses among science major students. Education and Science, 25(118), 35-42.
• Berberoğlu, G., & Kalender, İ. (2005). Öğrenci başarısının yıllara, okul türlerine ve bölgelere öre incelenmesi: ÖSS ve PISA analizi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 4 (7), 21-35.
• Bohm, D. (2013). Özel Görelilik Kuramı. (1. Basım) (Çev. Aziz Yardımlı). İstanbul: İdea Yayıncılık.
• Boz, Y., Yerdelen-Damar, S., & Belge-Can, H. (2018). Ortaokul öğrencilerinin cinsiyeti, öğrenme yaklaşımı, yapılandırmacı öğrenme ortamı algıları ve fen bilgisi başarıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. İlköğretim Online, 17(3), 1268–1282. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466342
• Buckley, S, (2016). Gender and sex differences in student participation, achievement and engagement in mathematics, Changing minds: discussions in neuroscience, psychology and education, Australian Council for Educational Research, Camberwell. http://research.acer.edu.au/learning_processes/18/.
• Buluş, M., Duru, E., Balkis, M., & Duru, S. (2011). Öǧretmen adaylarında öǧrenme stratejilerinin ve bireysel özelliklerin akademik başarının yordamadaki rolü. Egitim ve Bilim, 36(161), 186–198.
• Burkam, D. T., & Burkam, A. S. (1995). Is item format important? In D. R. Baker, & K. Scantlebury (Eds.), Science “coeducation”: Viewpoints from gender, Race and Ethnic Perpectives. NARTS monograph No. 7, 140-151.
• Bursal, M. (2013). İlköğretim öğrencilerinin 4-8. sınıf fen akademik başarılarının boylamsal incelenmesi : Sınıf düzeyi ve cinsiyet farklılıkları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 1141–1156.
• Bursal, M., Buldur, S. & Dede, Y. (2015). Science and mathematics course success of elementary students in low socio-economic status among 4th-8th grades: Gender perspective. Eği̇ti̇m ve Bi̇li̇m, 40(179), 133–145. https://doi.org/10.15390/EB.2015.2913
• Burton, N. W. (1996). How have changes in the SAT’s affected women’s math scores. Educational Researcher, 15, 4, 5-9.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara, Pegem Akademi.
• Chambers, S. & Andre, T. (1997). Gender, prior knowledge, interest, and experience in electricity and conceptual change text manipulations in learning about direct current. Journal of Research in Science Teaching, 34(2), 107-123.
• Chinnanon, S. (1985). Multi-Media distance education: A study of factors affecting the educational achievement of adult participants in the radio correspondence project in thailand. Dissertation Abstracts International, A Humanities and Social Sciences, 46(4).
• Christian, W. (2005). Computer-based interactive material for teaching special and general relativity. American Physical Society, APS April Meeting.
• Clarke, D. (2013). The validity-comparability compromise in crosscultural studies in mathematics education. Hyväksytty julkaisuun Proceedings of the 8th CERME conference. Antalya, Turkey: ERME.
• Çakmur, H. (2012). Araştırmalarda ölçme-güvenilirlik-geçerlilik. TAF Preventive Medicine Bulletin,11(3), 339-344.
• Çalışkan, S., Sezgin Selçuk, G. & Erol, M. (2009). Student understanding of some quantum physical concepts. Latin-American Journal of Physics Education (LAJPE), 3(2), 202-206.
• Çınar, D., Özkaya, A. & Şeker, R. (2004). Çevresel faktörlerin üniversite öğrencilerinin başarı düzeyine etkileri. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.
• Davis, L. L. (1992). Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research, 5(4), 194-197. doi: 10.1016/S0897-1897(05)80008-4.
• DeMars, C. E. (1998). Gender differences in mathematics and science on a high school proficiency exam: The role of responce format. Applied Measurement in Education, 11(3), 279-299.
• Didiş, N., Eryılmaz, A., & Erkoç, Ş. (2007). Students’ comprehension of fundamental concepts in quantum mechanics: a qualitative study. Çalışma GIREP-EPEC Conference- Frontiers of Physics Education konferansında bildiri olarak sunulmuştur, Croatia.
• Dimitriadi, K. & Halkia, K. (2012). Secondary students’ understanding of basic ıdeas of special relativity. International Journal of Science Education. 34(16), 2565-2582.
• Ding, L. & Beichner, R. (2009). Approaches to data analysis of multiple-choice questions, Phys. Rev. ST Phys. Educ. Res. 5, 020103.
• Doat, T., Parizot, E. & Vézien, J. M. (2011). Novative rendering and physics engines to apprehend special relativity. Proceedings of the Joint Virtual Reality Conference of EuroVR-EGVE.
• Egdall, I. M. (2014). Teaching special relativity to lay students. The Physics Teacher, 52, 406-409.
• Eğmir, E., Ödemiş, İ. S., Bayar, V., Bayar, A. & Kayır, G. (2013). Lisansüstü eğitim gören öğrencilerin akademik güdülenme düzeyleri. VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu.
• Erickson, G. L., & Erickson, L. J. (1984). Females and science achievement: Evidence, explanations, and ımplieations. Science Education, 68(2), 63-89.
• Eryılmaz, A. (1996). The effects of conceptual assignments, conceptual change discussions, and a caı program emphasizing cognitive conflict on students' achievement and misconceptions in physics. Dissertation Abstarct International, 57, 04A, 1546.
• Eryilmaz, A., & Tatlı, A. (2001). Geleneksel öğretim yönteminin ODTÜ öğrencilerinin Mekanik dersindeki kavram yanılgılarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 26(122), 72–77.
• Fabri, E. (2005). Insegnare relatività nel XXI secolo: dal ‘navilio’ di Galileo all’espansione dell’Universo, Quaderno 16. La Fisica nella Scuola.
• Field, A. (2009). Discovering statics using SPSS. London: SAGE.
• Fraenkel, J. R. & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education. (6th Edition). New York: McGraw-Hill Book Company
• Gjurchinovski, A. (2006). Relativistic addition of parallel velocities from Lorentz contraction and time dilation. Am. J. Phys., 74, 838–839.
• Godfrey, B. & Walwema, G. (2016). Is classical mechanics a prerequisite for learning physics of the 20th century? Phys. Educ, 51, 7.
• Göçen, G., & Kabaran, H. (2013). Ortaöğretim 9. sınıf fizik dersi öğretim programlarının tarihsel süreç içerisinde karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Teaching Science Journal, 1(2).
• Greenwood, S. (1982). Relativistic addition of velocities using Lorentz contraction and time dilation, Am. J. Phys., 50, 1156–1157.
• Guisasola, J., Solbes, J., Barragues, J. I., Morentin, M., & Moreno, A. (2009). Students’ understanding of the special theory of relativity and design for a guided visit to a science museum. International Journal of Science Education, 31(15), 2085–2104.
• Hacieminoglu, E., Yilmaz-Tuzun, O. & Ertepinar, H. (2009). Investigating elementary students’ learning approaches, motivational goals, and achievement in science. Hacettepe University Journal of Education, 37, 72–83. Retrieved from http://search.proquest.com/docview/61813385?accountid=14719.
• Haggerty, S. M. (1991). Learning about physics: A study of a grade 9 science class. Educational Research, 88, 353-364.
• İngeç, Ş.K., Taşkın, T. & Gürsoy, S. G. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin özel görelilik konusunda yaptıkları kavramsal hataların belirlenmesine yönelik bir çalışma. International Management Research Congress (InMaR Congress), poster sunum.
• Jovanic, J., Solano-Flores, G. & Shavelson, R. J. (1994). Performans-based assessments: Will gender differences in science achievement be eliminated? Education and Urban Society, 26, 352-366.
• Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: PegemA Yayınları.
• Karakoç, F. Y., & Dönmez, L. (2014). Ölçek geli̇şti̇rme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası, 40, 39-49.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kart, A., & Gülleroğlu, H. D. (2013). Demografik ve duyuşsal değişkenlerin ölçme ve değerlendirme dersi başarısını yordama gücü. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 11–30.
• Kaur, T., Blair, D., Moschilla, J., Stannard, W., & Zadnik, M. (2017a). Teaching Einsteinian physics at schools: part 1, models and analogies for relativity, Physics Education, 52, 065012.
• Kaur, T., Blair, D., Moschilla, J., Stannard, W., & Zadnik, M. (2017b). Teaching Einsteinian physics at schools: part 2, models and analogies for quantum physics, Physics Education, 52, 065013.
• Kaur, T., Blair, D., Moschilla, J., Stannard, W., & Zadnik, M. (2017c). Teaching Einsteinian physics at schools: part 3, review of research outcomes. Physics Education, 52, 065014.
• Kızılcık, H. & Ünlü Yavaş, P. (2015). Öğrencilerin özel görelilik konularında zorlanma nedenlerinin araştırılması. 2. Ulusal Fizik Eğitimi Kongresi. Ankara.
• Kızılcık, H. Ş., & Ünlü Yavaş, P. (2017). Investigating the Reasons of Difficulty Understanding of Students in Special Relativity Topics. Cukurova University Faculty of Education Journal, 46(2), 399-426. https://doi.org/10.14812/cuefd.297883
• Köse, E. (2003). İlköğretim düzeyinde ders dışı etkinliklerin akademik başarıya ve okul kültürü algılamaya etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Kurt, E., & Erdem, A. O. (2012). Öğrenci başarısını etkileyen faktörlerin veri madenciliği yöntemleriyle incelenmesi. Politeknik Dergisi, 15(2), 111–116.
• Levrini, O. (2002). The substantivalist view of spacetime proposed by Minkowski and its educational implications. Science & Education, 11(6), 601–617.
• Mallinckrodt, J. (1993). Relativity theory versus the Lorentz transformations. Am. J. Phys., 61, 760–760.
• Mayers, A. (2013). Introduction to Statistics and SPSS in Psychology. Harlow, UK: Pearson Education Limited.
• McGartland, R. D., Berg-Weger, M., Tebb, S., Lee, E. S., & Rauch, S. (2003). Objectifying content validity: Conducting a content validity study in social work research. Social Work Research, 27(2), 94 - 104.
• McGrath, D., Savage, C., Williamson, M., Wegener, M., & McIntyre, T. J. (2008). Teaching special relativity using virtual reality. In A. Hugman & K. Placing (Eds),Visualisation and concept development. Proceedings of the 14th UniServe Science Conference (pp. 67-73). Sydney: UniServe Science. http://www.sydney.edu.au/science/uniserve_science/pubs/procs/2008/067.pdf adresinden 17.12.2014 tarihinde erişilmiştir.
• McGrath, D., Wegener, M., McIntyre, T. J., Savage, C., & Williamson, M. (2010). Student experiences of virtual reality: A case study in learning special relativity. Am. J. of Phy., 78, 862-868.
• McMillan, J. H. & Schumacher, S. (2006). Research in education: Evidence-based inquiry. (6. Baskı), New York: Pearson Education.
• MEB (2005). PISA 2003 Projesi Ulusal Nihai Rapor. Ankara: Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Yayınları.
• MEB (2007). PISA 2006 Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Projesi, Ulusal Ön Rapor. Ankara: Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Yayınları.
• MEB (2010). PISA 2009 Ulusal Ön Raporu. Ankara: Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Yayınları.
• MEB (2013). Ortaöğretim fizik dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları
• Mermin, D. (1994). Lapses in relativistic pedagogy, Am. J. Phys., 62, 11.
• Muller, R., & Wiesner, H. (2002). Teaching quantum mechanics on an ıntroductory level. Am. J. of Phy., 70(3), 200-209.
• Müller, R., & Wiesner, H. (1999). Students’ conceptions of quantum physics. In D. Zollman (Ed.), NARST 1999: Research on Teaching and Learning Quantum Mechanics. Retrieved from http://web.phys.ksu.edu/papers/narst/QM_papers.pdf
• Önsal, G. (2016). Özel Görelilik Kuramıyla İlgili Kavram Yanılgılarını Belirlemeye Yönelik Dört Aşamalı Bir Testin Geliştirilmesi Ve Uygulanması. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Özay, E., Ocak, İ. & Ocak, İ. (2003). Genel Biyoloji Uygulamalarında Akademik Başarı ve Kalıcılığa Cinsiyetin Etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 14.
• Özcan, Ö. (2011). Pre-Service Physics Teachers’ Problem Solving Approaches In Special Theory of Relativity. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 310-320.
• Özcan, Ö. (2017). Examining the students’ understanding level towards the concepts of special theory of relativity. Problems of Education in the 21 Century, 75(3), 263–269.
• Özcan, Ö., & Abak, M. (2007). What are The Students’ Difficulties In Special Relativity? 24th International Physics Congress of Turkish Physical Society, 28-31 August, Malatya-Turkey.
• Özcan, Ö., (2009). Kuantum mekaniği ve görelilik öğreniminde karşılaşılan kavramsal ve matematiksel zorlukların araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özgüngör, S. (2006). Üniversite Öğrencilerinin amaç tarzlarının ve öğretmenlerinin özerklik destekleyici davranışlarına ilişkin algılarının öğrencinin motivasyonu ve akademik davranışlarıyla ilişkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 25, 27–36.
• Özgürlük, B., Ozarkan, H.B., Arıcı, Ö & Taş, U. E. (2015). PISA 2015 Ulusal Raporu. MEB. Ölçme Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Özkan, E., & Yıldırım, S. (2013). Geometri başarısı, geometri öz-yeterliği, ebeveyn eğitim durumu ve cinsiyet arasındaki ilişkiler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 249–261.
• Özmusul, M., & Kaya, A. (2011). Türkiye’nin PISA 2009 ve 2012 Sonuçlarına İlişkin Karşılaştırmalı Bir Analiz. Journal Of European Education, 4(1), 23–40.
• Pe´rez, H., & Solbes, J. (2003). Algunos problemas en la ensen˜anza de la Relatividad. Ensen˜anza de las Ciencias, 21(1), 135–146.
• Savage, C. M., Searle, A. & McCalman, L. (2007). Real time relativity: Exploratory learning of special relativity American Journal of Physics, 75, 791–798.
• Scherr, R. E., (2001). An investigation of student understanding of basic concepts in special relativity, PhD Thesis University of Washington.
• Scherr, R., Schaffer, P. & Vokos, S., (2002). The challenge of changing deeply held student beliefs about the relativity of simultaneity. American Journal of Physics, 70, 1238–48.
• Sencar, S. & Eryılmaz, A.(2002a). Öğrencilerin elektrik devreleri ile ilgili kavram yanılgılarında görülen cinsiyet farklılıklarının nedenleri. http://old.fedu.metu.edu.tr/ufbmek-5/b_kitabi/b_kitabi.htm adresinden 03.09.2016 tarihinde erişilmiştir.
• Sencar, S. & Eryılmaz, A., (2002b). Cinsiyetin Dokuzuncu Sınıf Öğrencilerinin Elektrik Devreleri Konusunda Sahip Oldukları Kavram Yanılgılarının Farklı Alt Kategorilerine Etkisi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi - Özetler, 128.
• Sencar, S., & Eryilmaz, A. (2004). Factors mediating the effect of gender on ninth-grade Turkish students’ misconceptions concerning electric circuits. Journal of Research in Science Teaching, 41(6), 603–616. https://doi.org/10.1002/tea.20016
• Sezgin Selçuk, G., (2011). Addressing pre-service teachers' understandings and difficulties with some core concepts in the special theory of relativity. European Journal of Physics, 32(1), 1-13.
• Sherin, Z., Tan, P., Fairweather, H., & Kortemeyer, G. (2017). “Einstein’s Playground”: An ınteractive planetarium show on special relativity. The Physics Teacher, 55, 550-554.
• Shipstone, D.M., Jung, W. & Dupin, J.J. (1988). A study of students’ understanding of electricity in five European countries. International Journal of Science Education, 10(3), 303-316.
• Singh, C., Belloni, M. & Christian, W. (2006). Improving students’ understanding of quantum mechanics. Physics Today, 59 (8), 43-49.
• Stannard, W. B. (2018). A new model of special relativity and the relationship between the time warps of general and special relativity. Physics Education, 53, 035013.
• Stevens, J. (1996). Applied multivariate statistics for the social sciences, 3rd ed. Lawrence Erlbaum Mahwah, NJ.
• Sungur, S., Tekkeye, C. & Geban, Ö. (2001). The effect of gender difference and reasoning ability on the learning of human circulatory system. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 126–130.
• Şen, A. İ. (2003). İlkögretim ögrencilerinin ışık, görme ve aynalar konusundaki kavram yanılgılarının ve ögrenme zorluklarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 25, 176-185.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell L. S. (1996). Using multivariate statistics. Herper Collins College Publishers, USA.
• Tabuk, M. (2018). Matematiğe İlişkin Tutum Ölçeğinin Kısa Formunun Türkçeye Uyarlama Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 84–95.
• Taşkın, Ç., Akat, Ö. (2010). Araştırma Yöntemlerinde Yapısal Eşitlik Modelleme. Bursa: Ekin Yayınevi, 2.bölüm:16-26.
• Taşlıdere, E. (2013). Kavram karikatürleri ile zenginleştirilmiş çalışma yapraklarının öğrencilerin geometrik optik konusundaki kavramsal anlamalarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 38(167), 2013.
• Turgut, U., Gürbüz, F., Salar,R., & Toman, U. (2013). The viewpoints of physics teacher candidates towards the concepts in special theory of relativity and their evaluation designs. International Journal of Academic Research Part B; 5(4), 481-489.
• Uzun, B., & Öǧretmen, T. (2010). Fen başansi ile ilgili bazi deǧişkenlerin TIMSS-R türkiye örnekleminde cinsiyete göre ölçme deǧismezliǧinin deǧerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35(155), 26–35.
• Weiskopf, D. (2001). Visualization of Four-Dimensional Spacetimes, PhD thesis, Universität Tübingen, 2001.
• Yıldırım, A., Özgürlük, B., Parlak, B., Gönen, E. & Polat, M. (2016). TIMSS 2015 Ulusal Matematik ve Fen Bilimleri Ön Raporu 4. ve 8. Sınıflar. MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Yıldırım, H. H., Yıldırım, S., Yetişir , M. İ. & Ceylan, E. (2013). PISA 2012 ulusal ön raporu. MEB Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü (YeğiTek), Ankara.
• Yip, D. Y., Chiu, M. M. & Chu Ho, E. S. (2004). Hong Kong student achievement in OECD-PISA study:Gender differences in science content, literacy, skills, and ıtem formats. International Journal of Science and Mathematics Education 2, 91–106.
• Young, D. J., & Fraser, B. J. (1994). Gender differences in science achievement: Do school effects make a difference? Journal of Research in Science Teaching, 31(8),857-871.
• Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (Kongre Kitabı). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Denizli. 28-30 Eylül.
• Yürümezoğlu, K. (2005). Modern fizikte öğrencilerin ve öğretmen adaylarının algılama ve mantık yürütme biçimleri üzerine bir çalışma. BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1), 52-61.
• Zahn, C. & Kraus, U. (2014). Sector models—a toolkit for teaching general relativity. Part 1: curved spaces and spacetimes. European Journal of Physics, 35, 055020.
• Zehir Topkaya, E., & Çelik, H. (2009). Eğitimde bireysel farklılıklar (Review of individual differences in education). Eğitimde Kuram ve Uygulama, 5(2), 316–321.
• Zhang, J. (2005). Why and how to teach the special theory of relativity in an electrodynamics course. The China Papers, July 2005, 13–15.
• Zhang, L. & Manon, J. (2000). Gender and achievement—Understanding gender differences and similarities in mathematics assessment. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association (New Orleans, LA, April 24-28, 2000).