İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Sorumluluk Eğitimi Stratejilerinin İncelenmesi

Year 2014, Volume: 29 Issue: 29-2, 282 - 294, 23.07.2014

Rüştü Yeşil

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin eğitim süreçlerinde uyguladıkları sorumluluk eğitimi stratejilerini incelemektir. Araştırma, tarama modelinde yürütülen nicel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu 456 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu” ve “Sorumluluk Eğitimi Stratejisi Ölçeği” ile toplanmıştır. Ölçek, 34 madde ve 2 faktörden oluşan bir ölçektir. Veriler üzerinde yapılan geçerlik analizleri sonunda ölçeğin KMO değeri 0,947; Bartlett Testi değerleri ise x=6502,170; sd=561; p<,001; açıklanan varyans miktarı ise %44,711 olarak belirlenmiştir. Ölçeğin güvenirlik katsayısı ise Cronbach alpha 0,942’dir. Araştırma sonunda öğretmenlerin; (1) bilgilendirici sorumluluk eğitimi stratejisini uygulamalı sorumluluk eğitimine göre daha çok kullandıkları; (2) öğretim düzeyi, cinsiyet ve mesleki kıdem düzeyine göre stratejileri uygulama düzeylerinde anlamlı farklılaşmaların olduğu; (3) mesleki kıdem ile uygulanan sorumluluk eğitimi stratejisi arasında anlamlı ve pozitif ilişkilerin bulunduğu belirlenmiştir. Ulaşılan sonuçlar, alanyazınla ilişkili olarak tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

sorumluluk eğitimi, strateji, öğretmen, ilköğretim

References

• Aydede, M.N. ve Kesercioğlu, T. (2012). Aktif öğrenme uygulamalarının öğrencilerin kendi kendine öğrenme becerilerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education), 43, 37-49. Başbay, A. (2008). Öğrenenlerin bireysel öğrenme görevleri ile zihinsel becerileri ve bilişsel faaliyet hızları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 33(149), 3-17.
• Belton, V. &, Scott, J.L. (1998). Independent learning and operational research in the classroom. Journal of the Operational Research Society, 49: 899-910.
• Brecke, R. & Jensen, J. (2007). Cooperative learning, responsibility, ambiguity, controversy and support in motivating students. InSight: A Collection of Faculty Scholarship, 2, 57-63.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (12. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınevi. Clouder, L. (2009).‘Being responsible’: students’ perspectives on trust, risk and work-based learning. Teaching in Higher Education, 14(3), 289-301.
• Coeckelbergh, M. (2006).Regulation or responsibility? Autonomy, moral imagination, and engineering. Science, Technology, & Human Values, 31(3), 237-260.
• Davis, T.M. & Murrell, P.H. (1994).Turning teaching into learning: The role of student responsibility in the collegiate experience. ASHE-ERIC Higher Education Report: 8. ERIC Identifier: ED372702. [Available online at: http://www.ntlf.com/html/lib/bib/93-8dig.htm], Erişim tarihi: 02 Şubat 2011.
• Gosselin C. (2003). On the learning of responsibility: A conversation between Carol Gilligan and John Dewey, In Kal Alston (Ed), Philosophy of education. 308-3 [Available online at: http://ojs.ed.uiuc.edu/index.php/pes/article/view/1751/468], Erişim tarihi: 10 Ocak 2012.
• Hughes, C. (2001). Developing conceptual literacy in lifelong learning research: a case of responsibility?. British Educational Research Journal, 27(5), 601-614.
• Keklik, İ. ve Erdem-Keklik, D. (2012). Examination of high school students’ motivation and learning strategies. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education), 42, 238-249.
• Macready, T. (2009).Learning social responsibility in schools: a restorative practice. Educational Psychology in Practice, 25(3), 211–220.
• Ramos, R.C. & Tolentino-Anonuevo, M.J. (2011). Engagement-promoting aspects of teacher’s instructional style and academic self regulated learning. The International Journal of Research and Review, 7(2), 51-61.
• Romi S, Lewis R& Katz YJ.(2009). Student responsibility and classroom discipline in Australia, China, and Israel.Compare: A Journal of Comparative and International Education.39: 439-452.
• Sierra, J.J. (2009). Shared responsibility and student learning: Ensuring a favorable educational experience. Journal of Marketing Education, 32, 104-1 DOI: 1177/0273475309344802. [Available online at: http://jmd.sagepub.com/content/32/1/104], Erişim tarihi: 15 Kasım 2011.
• Sönmez, V. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri. 6. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Stockdale, S.L. & Brockett, R.G. (2010). Development of the PROSDLS: A measure of self-direction in learning based on the personal responsibility orientation model, Adult Education Quarterly, 200(10), 1–20.
• Töremen, F. (2011).The responsibility education of teacher candidates. Kuram ve Uygulamada Eğitim BilimleriEducational Sciences: Theory & Practice-, 11(1), 273-277.
• Uzunboylu, H. ve Hürsen, Ç. (2011). Lifelong learning competence scale (LLLCS): The Study of validity and reliability. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education), 41,449-460.
• Yeşil, R. (2012). Primary education I. and II. level senior students’ levels of fulfilling their learning responsibilities. Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies. 1, 470-475.
• Yeşil, R. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okul öğrenmelerindeki öğrenme sorumluluklarını yerine getirme düzeyleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 10(1), 1214-1237.
• Yontar, A. ve Yurtal, F. (2009). Sorumluluk kazandırmada ögretmenler tarafından kullanılan yaptırımların incelenmesi. Eğitim ve Bilim. 34(153), 144-156.
• Young, M.R. (2005). The motivational effects of the classroom environment in facilitating self-regulated learning. Journal of Marketing Education, 27(1): 25-40. DOI: 10.1177/0273475304273346.
• YÖK. (2013). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. [Çevrim-içi: http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik/-/journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/ 10279/49875], Erişim tarihi: 13 Ekim 2013.
• YÖK. (1999). Türkiye’de öğretmen eğitiminde standartlar ve akreditasyon. Ankara: MEB Öğretmen Yetiştirme Genel Müdürlüğü.