TÜRKİYE’DE MEVDUAT VE KATILIM BANKALARININ KARŞILAŞTIRMALI FİNANSAL PERFORMANSLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Year 2022, Volume: 40 Issue: 3, 659 - 674, 30.09.2022

Levent Sezal

https://doi.org/10.17065/huniibf.963354

Cited By: 1

Abstract

Bu araştırmada Türkiye’de bankacılık sektöründe faaliyet gösteren mevduat ve katılım bankalarının 2010-2020 yılları arasında finansal performansları karşılaştırılmalı olarak analiz edilmiştir. Araştırmada en temel göstergelerden birisi olan sermaye yeterlilik rasyosu başta olmak üzere toplam 8 adet finansal rasyo kullanılmıştır. Araştırmaya konu olan banka ve katılım bankaları, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) yapmış olduğu gruplandırmaya göre kategorize edilmiştir. Araştırmada yapılan analiz çalışmasında banka gruplarının birbirleri arasındaki farklılığı tespit etmek için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ile post-hoc testlerinden Tukey, Tamhane ve LSD Testleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre yabancı sermayeli bankaların sermayeli yeterlilik rasyolarının kamu ve katılım bankalarından daha güçlü olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan yabancı sermayeli bankaların NPL oranları, kamu ve yerli sermayeli özel bankalara göre istatistiksel olarak farklılık göstermektedir. Bu durum takibe düşen kredilerin yabancı sermayeli bankalarda daha fazla olduğu sonucunu ortaya koymaktadır.

Keywords

Bankacılık, FinansaL Performans, Tek Yönlü Varyans Analizi

AN INVESTIGATION ON COMPARATIVE FİNANCIAL PERFORMANCES OF DEPOSIT AND PARTICIPATION BANKS IN TURKEY

Abstract

In this research, the financial performances of deposit and participation banks operating in the banking sector in Turkey between 2010 and 2020 were analyzed comparatively. In the research, a total of 8 financial ratios, especially the capital adequacy ratio, which is one of the most basic indicators, were used. The banks and participation banks that are the subject of the research are categorized according to the grouping made by the Banking Regulation and Supervision Agency (BDDK). One-Way Analysis of Variance (ANOVA) and Tukey, Tamhane and LSD Tests from post-hoc tests were used to determine the difference between bank groups in the analysis study conducted in the research. According to the results of the research, it has been determined that the capital adequacy ratios of foreign capital banks are stronger than public and participation banks. On the other hand, the NPL ratios of foreign banks differ statistically from public and domestic private banks. This situation reveals that non-performing loans are higher in foreign banks

Keywords

Banking, Financial Performance, One-Way Analysis of Variance, Banking, Financial Performance, One-Way Analysis of Variance

References

• Alptürk, Y., Tunçel, M. B., Yılmaz, T., & Bekci, İ. (2021). Ham Petrol Fiyatları ve Katılım Endeksleri Arasındaki İlişkinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24 (1), 162-172. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.885756
• Aktan, B., & Bora B. (2006). Oranlar Aracılığı ile Finansal Durumumuzu Nasıl Çözümlersiniz? Yaşar Üniversitesi E-Dergi, 1, 49-67. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jyasar/issue/19113/202840
• Aktaş, H., & Kargın, M. (2007). Türk Bankacılık Sektöründeki Yabancı ve Ulusal Bankaların Finansal Oranlar Açısından Karşılaştırılması. Yönetim ve Ekonomi, 14(2), 31-45. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yonveek/issue/13687/165637
• Aktepe, İ. E. (2010). İslam, Hukuk Çerçevesinde Finansman ve Bankacılık. Hayat Yayın Grubu.
• Akyüz, F., Soba A.Ş., & Yeşil, T. (2020). Katılım Bankalarının CAMELS Analizi Yöntemiyle Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz/2020 (87), 145-166. https://doi.org/10.25095/mufad.756250
• Alexakis, C., Izzeldin, M., Johnes, J., & Pappas, V. (2019). Performance and Productivity in Islamic and Conventional Banks: Evidence from the Global Financial Crisis. Economic Modelling, 79, 1-14. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2018.09.030
• Atan, M. (2002). Risk Yönetimi ve Türk Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Basılmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Awdeh, A. (2005). Domestic Banks and Foreign Banks Profitability: Differences and Their Determinants. Emerging Markets Finance Conference Paper, Cass Business School, pp.1-38.
• Ayrıçay, Y. Yardımcıoğlu M., & Demir B. (2014). Mevduat ve Katılım Bankalarının Finansal Performanslarının Karşılaştırılması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 1-18. http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/tr/pub/issue/10269/125961
• Aytekin, S., & Sakarya, Ş. (2013). BIST’deki Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının 2001 ve 2008 Finansal Krizleri Çerçevesinde CAMELS Derecelendirme Sistemi ile Değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, ss. 25-58.
• Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu (2020). Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeleri Aralık 2020. 03.03.2021 tarihinde https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/duyuru_0816_01.pdf adresinden erişilmiştir.
• Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu (2021). TBS Temel Gösterge Raporu, 01.05 tarihinde https://www.bddk.org.tr/Veri/Detay/162 adresinden erişilmiştir.
• Dash, M., & Das, A. (2010). A CAMELS Analysis of the Indian Banking Industry. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=1666900 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1666900
• Demirel E., Atakişi, A., & Abacıoğlu, S. (2013). Bankacılık Faaliyet Oranlarının Panel Veri Analizi: Türkiye’deki Kamu, Özel Ve Yabancı Sermayeli Bankaların Durumu. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz/2013, 59-101. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mufad/issue/35644/396428
• Dinçer, H., & Görener, A. (2011). Performans Değerlendirmesinde Ahp - Vıkor Ve Ahp - Topsıs Yaklaşımları: Hizmet Sektöründe Bir Uygulama. Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, Sigma 29, 244-260. https://www.researchgate.net/publication/335821933
• Doğan, M. (2013). Katılım ve Geleneksel Bankaların Finansal Performanslarının Karşılaştırılması: Türkiye Örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 58, 175-188. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mufad/issue/35643/396420
• Ecer, F. (2013). Türkiye’deki Özel Bankaların Finansal Performanslarının Karşılaştırılması: 2008-2011 Dönemi. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 171-189. https://doi.org/10.11616/AbantSbe.326
• Fayed, M. E. (2013). Comparative Performance Study of Conventional and Islamic Banking in Egypt. Journal of Applied Finance and Banking, 3(2), 1-14.
• Güler, S. (2019). Banka Kârlılık Oranlarının Panel Veri Analizi ile Değerlendirilmesi: Türkiye’de Faaliyet Gösteren Mevduat ve Katılım Bankalarının Karşılaştırılması. Izmir Democracy University Social Sciences Journal Idusos E-Issn: 2651-5458. https://dergipark.org.tr/tr/pub/idusos/issue/51534/563006
• Gümüş, F. B., & Nalbantoğlu, Ö. (2015). Türk Bankacılık Sektörünün CAMELS Analizi Yöntemiyle 2002-2013 Yılları Arasında Performans Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 83-106. https://doi.org/10.5578/jeas.10837
• Hanif, M., Tariq, M., Tahir, A., & Momeneen, W. (2012). Comperative Performance Study of Conventional and Islamic Banking in Pakistan. International Research Journal of Finance and Economics, 83, 62-72.
• İslatince, N. (2018). Türkiye’deki Katılım Bankaları ve Mevduat Bankalarının (2010 -2017) Dönemi Finansal Performans Farklılıklarının Kruskal Wallis Testi ve All-Pairwise Karşılaştırma Yöntemi ile Karşılaştırılması. Journal of Current Researches on Social Sciences, 8(4), p. 255-262. https://doi.org/10.26579/jocress-8.4.12
• Kevser, M. (2021). Banka Türlerinin Karşılaştırmalı Finansal Performans Analizi: Türkiye İçin Ampirik Bir Araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Mart 2021. https://doi.org/10.31460/mbdd.775080
• Khrawısh, A. H., Zakarıa W. S., & Husni A. K. (2011). Determinants of Islamic Bank Profitability: Evidence from Jordan. Middle Eastern Finance and Economics, 13, 43-57. Köseoğlu M., & Yamak R. (2002). Uygulamalı İstatistik. Derya Kitabevi, Trabzon.
• Matthew, N. G., & Esther, L. A. (2012). Financial Performance Comparison of Foreign VS Local Banks in Ghana. International Journal of Business and Social Science, 3(21), 82-87. https://10.4236/jmf.2021.113022
• Özdamar K. (2004). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Kaan Kitabevi. Parlakkaya, R., & Çürük, S. A. (2011). Finansal Rasyoların Katılım Bankaları ve Geleneksel Bankalar Arasında Bir Tasnif Aracı Olarak Kullanımı: Türkiye Örneği. Ege Akademik Bakış Dergisi, 11(3), 397-405. Sufian, F. (2007). The Effıcıency of Islamıc Bankıng Industry: A non-parametric Analysis With Non-discretıonary Input Variable. Islamic Economic Studies, Vol. 14, No. 1 & 2, Aug. 2006 & Jan. 2007, https://www.researchgate.net/publication/229039883
• Safiullah, M. (2010). Superiority of Conventional Banks&Islamic Banks of Bangladesh: A Comparative Study. International Journal of Economics and Finance, 2(3), 199-207. Https://Doi.Org/10.5539/ijef.v2n3p199
• Şenel, C. (2020). Banka Kredileri ve Türk Bankacılık Sektöründe Kredilerin Uluslararası Karşılaştırmalı Analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi Journal Of Busıness Research-Turk 12(1), 810-825, Https://Doi.Org/10.20491/İsarder.2020.879
• Uludağ, A. S., & Ece, O. (2018). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının TOPSIS Yöntemi Kullanılarak Değerlendirilmesi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (637), 49-80. Https://dergipark.org.tr/tr/pub/fpeyd/issue/47986/607067
• Toraman, C., Ata, H. A., & Buğan, M. F. (2015). Mevduat ve Katılım Bankalarının Karşılaştırmalı Performans Analizi. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 301-310.
• Tuncay, M. (2018). Katılım Bankaları İle Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının Karşılaştırılması . Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (1) , 160-176. https://dergipark.org.tr/tr/pub/farabi/issue/33998/394961
• Türkiye Bankalar Birliği (TBB), (2021), İstatistiki Raporlar, 01.05.2021 tarihinde https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59, adresinden erişilmiştir. Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB), (2021), İstatistiki Raporlar, 02.05.2021 tarihinde https://tkbb.org.tr/veri/istatistikler adresinden erişilmiştir.
• Williams, H. T. (2011). Determinants of capital adequacy in the Banking Sub-Sector of The Nigeria Economy: Efficacy of Camels.(A Model Specification with Co-Integration Analysis). International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 1(3), 233.
• Yıldız, A. (2018). Specifying the Importance of Thought for Education Considering a Saying. Journal of Current Researches on Social Sciences, 8(4), 255-262.
• Yurttadur, M., & Demirbaş, H. (2017). Türkiye’de Bulunan Katılım Bankaları ve Özel Sermayeli Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının Karşılaştırılması. İGÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 89-117. https://doi.org/10.17336/igusbd.326621
• Yücememiş, B., Sözer, T., & İnanç A., (2011). Bankalarda Takipteki Krediler: Türk Bankacılık Sektöründe Takipteki Kredilerin Tahminine Yönelik Bir Model Uygulaması. Marmara Üniversitesi Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 3(5), 43-56. https://dergipark.org.tr/tr/pub/marufacd/issue/505/4587