Adolesan ve Erişkinlerde Yasadışı Madde Analiz Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Year 2025, Volume: 22 Issue: 1, 45 - 49

Gökhan Çakırca , Mehmet Akif Bozdayı

https://doi.org/10.35440/hutfd.1566894

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, yasadışı madde analiz sonuçlarının yaşa ve cinsiyete göre değerlendirilmesi amaçlandı.
Materyal ve metod: Bu retrospektif çalışma kapsamında, Ocak-Haziran 2023 tarihleri arasında AMATEM la-boratuvarında çalışılan yasadışı madde (sentetik kannabinoid-3, kokain, opiat, benzodiazepin, kannabinoid, amfetamin, ekstazi ve eroin) analiz sonuçları hastane bilgi sisteminden elde edildi. Daha sonra madde kullanım dağılımı yaşa [Adolesan (12-17 yaş) ve erişkin (≥18 yaş)] ve cinsiyete göre belirlendi.
Bulgular: Toplam 9471 idrar örneği, farklı yaş gruplarına (adolesan yaş grubu: 254, erişkin yaş grubu: 9217) ve cinsiyete (kadın: 346, erkek: 9125) göre yasadışı madde analizi sonuçları açısından incelendi. 9471 idrar örne-ğinin 3724'ünde (%39.3) madde pozitifliği vardı. Adolesanlarda en yüksek madde pozitifliği oranlarının sıra-sıyla amfetamin (%16.1), kannabinoid (%4.7) ve benzodiyazepin (%1.6) olduğu saptandı. Erişkinlerde en yük-sek madde pozitifliği oranları sırasıyla amfetamin (%29.6), kannabinoid (%12.8) ve opiat (%9.7) olarak bu-lundu. Amfetamin, kanabinoid ve opiat pozitiflik oranları erişkinlerde adolesanlara göre anlamlı derecede yük-sekti (tümü için p<0.001). Erkeklerde ve kadınlarda en yüksek görülen madde pozitifliği oranları sırasıyla am-fetamin (%29.8 ve %14.7), kanabinoid (%13 ve %3.8) ve opiat (%9.7 ve %3.5) olarak saptandı. Amfetamin, kannabinoid ve opiat pozitiflik oranlarının kadınlara kıyasla erkeklerde anlamlı derecede daha yüksek olduğu saptandı (tümü için p<0.001). Çoklu madde kullanımında en sık amfetamin–kannabinoid, ikinci sıklıkta ise am-fetamin–opiat ikilisinin olduğu görüldü.
Sonuç: Her iki yaş grubu ve cinsiyette en yüksek pozitiflik oranı amfetaminde, ikinci sırada ise kannabinoid maddesinde tespit edildi. Çalışmamızın, yaşa ve cinsiyete göre madde kullanım sıklığı ve profili hakkında bilgi sağlaması nedeniyle madde kullanımına karşı etkili önleyici stratejilerin geliştirilmesinde yararlı olacağını dü-şünmekteyiz.

Keywords

Adolesan, Amfetamin, Cinsiyet, Kannabinoid, Yasadışı madde analizi

Ethical Statement

Bu araştırma için Harran Üniversitesi Etik Kurul Komisyonu tarafından onay alındı (protokol numarası: HRÜ/24.13.17).

Thanks

AMATEM psikiyatri hekimlerine ve laboratuvar çalışanlarına veri toplamada katkı sağladıkları için teşekkür ederiz.

Evaluation of Illicit Substance Analysis Results in Adolescents and Adults

Abstract

Background: This study aimed to evaluate the illicit substance analysis results according to age and gender.
Materials and Methods: In this retrospective study, the results of illegal substance analysis (synthetic can-nabinoid-3, cocaine, opiate, benzodiazepine, cannabis, amphetamine, ecstasy and heroin) studied in the AMATEM laboratory between January 2023 and June 2023 were extracted from the hospital information system. Then, the frequency of illicit substance use was determined according to age [adolescent (12-17 ye-ars) and adult (≥18 years)] and gender.
Results: A total of 9471 urine samples were examined for illicit substance analysis results according to differ-ent age groups (adolescent age group: 254, adult age group: 9217) and gender (women: 346, men: 9125). Of 9471 urine samples, 3724 (39.3%) were substance positive. The highest substance positivity rates in adoles-cents were found to be amphetamine (16.1%), cannabinoid (4.7%) and benzodiazepine (1.6%), respectively. The highest substance positivity rates in adults were found to be amphetamine (29.6%), cannabinoid (12.8%) and opiate (9.7%), respectively. Amphetamine, cannabinoid and opiate positivity rates were significantly higher in adults compared to adolescents (p<0.001 for all). The most common substance positivity rates in men and women were amphetamines (29.8% and 14.7%), cannabinoids (13% and 3.8%), and opiates (9.7% and 3.5%), respectively. Amphetamine, cannabinoid and opiate positivity rates were significantly higher in men compared to women (p<0.001 for all). In polysubstance use, amphetamine–cannabinoid pairs were the most common, followed by amphetamine–opiate pairs.
Conclusions: The highest positivity rate in both age groups and gender was detected in amphetamine, fol-lowed by cannabinoid. We believe that our study will be useful in developing effective preventive strategies against substance use because it provides information about the frequency and profile of substance use ac-cording to age and gender.

Keywords

Adolescent, Amphetamine, Gender, Cannabinoid, Illicit substance analysis

References

• 1. World Drug Report. United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC), 2023.
• 2. The European Drug Report. The European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA), 2023.
• 3. Karakükcü Ç, Çıracı MZ, Koçer D, Ertürk Zararsız G, Reyhan-can M, Altıntop İ. Laboratuvar Verilerine Dayalı İdrarda Yasa Dışı Madde Analiz Sonuçlarına göre Bölgesel Madde Kulla-nım Yaygınlığının Belirlenmesi. Anadolu Psikiyatri Derg. 2018;19(2):169-76.
• 4. Yurtseven A, Turan C, Yuncu Z, Annette Akgur S, Saz EU. Substance use frequency and related characteristics among adolescents presenting to an emergency department in Tur-key. J Ethn Subst Abuse. 2021;20(4):614-24.
• 5. Doksat NG, Ciftci AD, Zahmacioglu O, Tekden M, Ozbek F, Gunay G, et al. Trends and gender differences in alcohol and substance use among children and adolescents admitted to an addiction treatment center in Turkey: Comparison of 2014 with 2011. Anadolu Psikiyatri Derg. 2016; 17(4):325-31.
• 6. Grant BF, Saha TD, Ruan WJ, Goldstein RB, Chou SP, Jung J, et al. Epidemiology of DSM-5 Drug Use Disorder: Results From the National Epidemiologic Survey on Alcohol and Re-lated Conditions-III. JAMA Psychiatry. 2016;73(1):39-47.
• 7. Macleod J, Oakes R, Copello A, Crome I, Egger M, Hickman M, et al. Psychological and social sequelae of cannabis and other illicit drug use by young people: a systematic review of longitudinal, general population studies. Lancet. 2004;363(9421):1579-88.
• 8. Degenhardt L, Hall W. Extent of illicit drug use and depen-dence, and their contribution to the global burden of disease. Lancet. 2012;379(9810):55-70.
• 9. Gok G, Turhan T. Evaluation of drug abuse test analysis: One year experience. Int J Med Biochem. 2024;7(2):67–72.
• 10. Küme T, Karakükçü Ç, Uzun NK, Pınar A. Tıbbi laboratuvarlar-da madde analizleri. Türk Klinik Biyokimya Dergisi. 2016;14(1):58-71.
• 11. Atik U, Çimen MBY. Bağımlılarda Laboratuvar Verilerine Dayalı Olarak Madde Kullanım Dağılımının Retrospektif Be-lirlenmesi. Türk Klinik Biyokimya Dergisi. 2020;18(2):107-13.
• 12. İdrar Numunelerinde Yasadışı ve Kötüye Kullanılan İlaç ve Madde Analizi Yapan Tıbbi Laboratuvarlar ile Madde Bağım-lılığı Teşhis ve Tedavi Merkezlerindeki Tıbbi Laboratuvarların İşleyiş Esasları. Ankara, Sağlık Bakanlığı; 2016.
• 13. Das JK, Salam RA, Arshad A, Finkelstein Y, Bhutta ZA. Inter-ventions for Adolescent Substance Abuse: An Overview of Systematic Reviews. J Adolesc Health. 2016;59(4S):61-75.
• 14. Whitesell M, Bachand A, Peel J, Brown M. Familial, social, and individual factors contributing to risk for adolescent substance use. J Addict. 2013;2013:579310.
• 15. Fergusson DM, Boden JM, Horwood LJ. The developmental antecedents of illicit drug use: evidence from a 25-year lon-gitudinal study. Drug Alcohol Depend. 2008;96(1-2):165-77.
• 16. Küme T, Mercan F, Topsakal H, Karakukcu C, Şeneş M, Pınar A, et al. Assessment of the results of a three-year program for National Standardization and Quality Improvement of Medical Laboratories on Drug of Abuse Testing by the Mi-nistry of Health in Turkey. Drug Test Anal. 2019;11(2):215-22.
• 17. Alpdemir M, Alpdemir MF. The prevalence of illegal subs-tance use of the Balikesir region in Turkey; A laboratory data mining study. Medicine. 2019;8(3):632-5.
• 18. Aslan R, Aydoğdu M, Akgür SA. Toxicological evaluation of alcohol and substance abuse in children and adolescents. J Ethn Subst Abuse. 2024;23(2):272-86.
• 19. Çiftçi Demirci A, Erdoğan A, Yalçın Ö, Yıldızhan E, Koyuncu Z, Eseroğlu T, et al. Sociodemographic characteristics and drug abuse patterns of adolescents admitted for substance use disorder treatment in Istanbul. Am J Drug Alcohol Abuse. 2015;41(3):212-9.
• 20. Gökler R, Koçak R. Uyuşturucu ve madde bağımlılığı. Sosyal Bilimler Arastirmalari Derg. 2008;3(1):89–104.
• 21. Vasilenko SA, Evans-Polce RJ, Lanza ST. Age trends in rates of substance use disorders across ages 18-90: Differences by gender and race/ethnicity. Drug Alcohol Depend. 2017;180:260-4.