Belli bir medeniyete sahip olan her milletin tarihinde yazının yeri oldukça
büyüktür. Onun tarihi ve geçirdiği evreleri bilmek oldukça önemlidir. Zira
Arap yazısı da, Latin yazısından sonra yeryüzünde en çok yayılmış yazıdır.
Bu düşünceden hareketle hazırladığımız bu makalede Arap yazısının serüveni
kısaca ele alınmış; Arap yazısının doğuşu, bulunan ilk yazılı anıtları, Arap
yazısının gelişme safhaları ve Arapça yazı çeşitleri hakkında özlü bilgiler
verilmiştir. Araplar önceleri, Güney Arabistan’da geliştirdikleri müsned denilen
bir yazı kullanmışlardır. Sonra müsnedin yerini bugüne kadar gelen Arap yazısı
almıştır. Bu yazı, bitişik Nabat yazısından gelişmiştir. Arap yazısının ise Kuzey
Arabistan’da ve Sina yarımadasında hüküm sürmüş Nabatilerin kullandıkları
Nabat yazısından türemiş olduğu konusunda ittifak edilmiştir. M.S. 328 yılında
yazıldığı tahmin edilen Nabati harflerle yazılmış bulunan bir mezar taşı Arap
dilinin en eski yazılı anıtıdır. Bugün İslâmiyet’ten önceki ve İslâm’ın ilk asrına ait
kitâbelerin tedkiki, Arap yazısının Nabat yazısından türediğini, hatta onun gelişmiş
bir devamı olduğunu ortaya koymaktadır. İslamiyet’in ilk yıllarında az da olsa
yazıyı bilenlerin mevcut olduğu da bir gerçektir. Ancak İslâmiyet’le birlikte yazı
birden bire yepyeni ve aydınlık bir safhaya girmiştir. İslamiyet’in öğretilebilmesi
için Kur’an’ın yazılmasına gerek duyulduğundan, Peygamber tarafından yazı
teşvik edilmiştir ki Kur’an, Arapların tarihinde ilk yazılı eserdir. Kur’ân’ın
doğru okunmasını sağlamak için alınan tedbirlerle ve harekeleme faaliyetleriyle
Arap yazısı diğer yazı türlerine oranla çok hızlı bir gelişme sağlamış, kısa sürede
Kûfî ve Nesih yazıları dışında Kuzey Afrika’ da Magrib yazısı gibi yazı çeşitleri
gelişmiştir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | October 1, 2018 |
Submission Date | June 15, 2018 |
Acceptance Date | August 15, 2018 |
Published in Issue | Year 2018 Volume: 10 Issue: 4 |