İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Kitap Okuma Alışkanlıklarının İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 2, 247 - 282, 01.10.2018

Murat Karademir Belkıs Gürsoy

Öz

Bu çalışma, 2015-2016 eğitim öğretim yılında İstanbul ilinin Avrupa
yakasında bulunan ilkokullardan rastgele seçilen ilkokul 4. sınıf
öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarını incelemek amacıyla kaleme
alınmıştır. Araştırmada, 806 öğrencinin kitap okuma alışkanlıkları
üzerinde; cinsiyet farklılığı, anne ve babanın öğrenim durumu, ailenin
sosyoekonomik durumu değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda
elde edilen bulgular şöyle özetlenebilir: Kız öğrenciler erkek öğrencilere
göre daha çok kitap okumaktadır. Boş zamanlarında kitap okuyan kız
öğrenci sayısı erkek öğrenci sayısından fazladır. Kız öğrencilerin daha
çok duygusal, macera, mizah ve bilim kurgu içerikli kitapları; erkeklerin
ise polisiye içerikli kitaplar okudukları görülmektedir. Erkekler bilgisayar
kullanma alışkanlığından dolayı kitap okuyamazken; kızların ise ev
işleri, kitap fiyatlarının pahalı olması, derslerin yoğunluğu ve televizyon
gibi nedenlerden dolayı kitap okuyamadıkları görülmektedir. Annelerin
eğitim düzeyinin öğrencilerin kitap okuma alışkanlığında etkili olduğu ve
annelerin eğitim düzeyi yükseldikçe öğrencilerin kitap okuma alışkanlık
düzeylerinin de yükseldiği görülmektedir. Babaların eğitim düzeyinin
öğrencilerin kitap okuma alışkanlığında etkili olduğu ve babaların eğitim
düzeyi yükseldikçe öğrencilerin kitap okuma alışkanlık düzeylerinin de
yükseldiği görülmektedir. Annenin eğitim düzeyinin öğrencilerin kitap
okuma alışkanlığını etkileme oranı babaya göre daha yüksektir. Ailenin
gelir düzeyi arttıkça öğrencilerin kitap okuma alışkanlık düzeyleri de
artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Okuma alışkanlığı, ilkokul, cinsiyet

Kaynakça

• Aksan, D. (1995). Her Yönüyle Dil: Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Akyol, H. (2008). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık Alpay, M. (1991). Kütüphane: Dünü Yarına Bağlayan Köprü. İstanbul: Türk Kütüphaneciler Derneği. Aytaş, G. (2003). Okuma Gelişiminde Çocuk Edebiyatının Rolü. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13. sayı: 155-161. Bacanlı, H. (1997). Sosyal İlişkilerde Benlik Kendini Ayarlamanın Psikolojisi. Ankara: MEB Yayınları. Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (11): 265-300. Başaran, M. ve Ateş, S. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (1): 73-92. Bekar, Ü. (2005). “İlköğretim Birinci Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığı Kazanmalarında Ailenin Rolü”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Bütün, Ayhan., Şimşek, Ş. ve Biçer, A.M. (2014). An analysis of children’s attitudes towards reading habits.European Journal of Research on Education, Special Issue: Contemporary Studies in Education, 13- 18. Calp, M. (2005), Özel Eğitim Alanı Olarak Türkçe Öğretimi. Konya: Eğitim Kitabevi. Coşkun, E. (2003), Çeşitli Değişkenlere Göre Lise Öğrencilerinin Etkili Okuma Becerileri ve Bazı Öneriler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13. sayı: 101-129. Darıcan, A. M. (2014). “İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi”. Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay. Devrimci, H. (1993). “İlkokul 5. Sınıf Çocuklarında Okuma Alışkanlığının İncelenmesi”, Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Erdem, İ. ve Altunkaya, H. (2013). Silivri Ceza İnfaz Kurumları Yerleşkesinde bulunan açık öğretimortaokulu öğrencisi hükümlü ve tutukluların okuma alışkanlıkları. AdıyamanÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11): 453-489. Gönen, Mübeccel E. ÖNCÜ ve IŞITAN, S. (2004). “İlköğretim 5. 6. ve 7. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıklarının İncelenmesi”, Milli Eğitim Dergisi, sayı 164, Güz. Göktürk, A. (1997). Okuma Uğraşı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Gömleksiz, M.N. (2005). Geleceğin Öğretmenlerinin Kitap Okumaya İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1). Güngördü, E. (2006). Okuma Alışkanlığı Edinme Sürecinde Sınıf Öğretmeninin Sorumluluğu, Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi Bildiri Kitabı, 1. Cilt. Gür, E.D., Demir, Y.E. (2016). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32: 85- 96. Gürcan, H.İ. (1999). Okuma Alışkanlığı ile Kitap Yayımcılığının Kültürel İletişim ve Teknolojisine Bağlı Sorunları Karşısında Türkiye Koşulları Temelinde Bir Model Önerisi, Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1113. İşeri, K. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuma tutumlarının incelenmesi. Uluslararasıİnsan Bilimleri Dergisi, 7 (2): 468-487. İsmaillioğlu, L (1991). “Farklı Sosyoekonomik Düzeylerdeki Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Meslekleri Algılamaları”, Yayımlanmamış Yüksel Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Keleş, Ö. (2006). “İlköğretim 4. Ve 5. Sınıf Öğrencilerinde Kitap Okuma Alışkanlığının İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Küçük, S. (1998), “Şehirleşmenin İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Okuma-Anlama Becerisine Etkileri”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. MEB. (2005). “Ortaokul Programı İlköğretim İkinci Kademe)”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Yayımlar Daire Başkanlığı, Ankara. Özbay, M. (2014). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri II. Ankara: Öncü Kitap. Özdoğan, B. (1982). Dokuz Yaş Çocuklarında Davranış Bozukluklarının Çevresel Nedenleri. Psikoloji Dergisi, 14-15. Sever, S. (1997), Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme, Ankara: Anı Yayıncılık. Sünbül, A.M., Çalışkan, M., Yılmaz, E., Çintaş, D., Alan, S., Demirer, V. ve Ceran, D. (2010). Lise öğrencileri kitap okuma alışkanlıkları: Konya ili araştırma raporu (9-10-11-12. sınıflar). Konya: Selçuk Üniversitesi Matbaası. Tosunoğlu, M. (2002). Türkçe Öğretiminde Okuma Alışkanlığı ve Çocukların Okuma Eğilimleri, Dil ve Edebiyat Dergisi, sayı 609. Townsend, R. (2002). Okuma Zenginliği (Çev: Tayfur Keskin), İstanbul: Sistem Yayıncılık. Yılmaz, B. (1993). Okuma Alışkanlığında Halk Kütüphanelerinin Rolü, Ankara: Kültür Bakanlığı. Yavuzer, H. (2005). Çocuk Psikolojisi, İstanbul: Remzi Kitapevi, 27. basım. Yıldız, M., Kaman, Ş. (2016). İlköğretim (2-6. sınıf) öğrencilerinin okuma ve yazma tutumlarının incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2: 507-522. Zengin, N. (2003). Gençlerin Okuma Alışkanlıklarını Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma Hakkında. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13. sayı: 130- 149.