PSİKANALİTİK ELEŞTİRİ YAKLAŞIMI İLE BİR FİLM OKUMASI: BLACK SWAN

Year 2021, Volume: 13 Issue: 2, 419 - 439, 01.04.2021

H. Hale Künüçen Nur Yankı Köksal

Abstract

Yönetmenliğini Darren Aronofsky’nin yaptığı, 2011 yapımı Black Swan filmi, başkarakter Nina’nın Kuğu Gölü Balesinde baş dansçı olmak için verdiği mücadeleyi konu edinmektedir. Nina, gösteride beyaz kuğu olmasının yanı sıra siyah kuğu da olmak zorundadır. Bu baskı Nina’da psikolojik sorunlara yol açar. Bu film, Nina’nın baş dansçı olarak verdiği gayreti ve bu gayretler sonucunda ortaya çıkan psikolojik sorunları da konu edindiğinden çalışmada, psikanalitik film eleştirisi yaklaşımı tercih edilmiştir. Psikanalitik film eleştirisi, bir filmin içeriğinin ve karakterlerin değerlendirilmesi için gerekli verilere sahip eleştirel yaklaşımdır. Bu çalışmada, psikanalitik film eleştirisi yanı sıra, Freud’un kişiliğin gelişimi ve bu gelişmedeki aşamaları inceleyip cevaplar verdiği psikanalitik kuramdan yararlanılmıştır. Psikanalitik Kuramın içerisinde yer alan kişiliğin yapısının üç farklı bölümü olan İd, Ego, Süper Ego kavramlarına ve kişiliğin gelişimindeki evrelere değinilmiştir. Ayrıca Odipus, Katrasyon kompleksleri açıklanmıştır. Bunların dışında Alter Ego kavramına değinilmiştir. Psikanalitik Kuramın yanı sıra, Lacan’ın kişiliğin kırılma noktası olarak tanımladığı, bireyde büyük değişimlere yol açan Ayna Evresinden de faydalanılmıştır.

Keywords

Psikanaliz Kuram, Psikanalitik Eleştirel Yaklaşım, black swan

References

• 1. Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü. Paradigma Yayınları, s. 716.
• 2. Demir, Ö., & Acar, M. (1997). Sosyal Bilimler Sözlüğü. Vadi Yayınları, S. 187.
• 3. Freud, S. (1997c). Psikanalize Yeni Giriş Dersleri (S.Budak, Çev.). Öteki Yayınevi.
• 6. Künüçen, H. Hale- Demirtaş, Bayram (2018). “Farklı Eleştirel Yaklaşımlarla Bir Film Okuması: Waltz with Bashir (Beşir’le Vals)”, The Role of Communication in aWorld International Symposium, Cyprus International University, 15-16 March 2018.
• 7. Lacan, J. (2008). My Teaching. UK: Verso