Emeklilerin Yaşam Doyumu ve Rehberlik İhtiyacı İlişkisi - Sakarya Örneği

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 36 - 47, 31.12.2016

Azmi Bayram Ilbay , Yakup Yiğit Ömer Özişli

https://doi.org/10.25203/idd.272231

Cited By: 5

Öz

Emekli
yaşlılar, diğer yaşlılar gibi fonksiyon kayıpları yaşamaktadırlar. Bu dönem
aynı zamanda yaşamsal deneyimlerinin bilişsel işlevlerde bilgeliğe dönüştüğü
dönemdir. Bireyin yaşam doyumu geçmiş yaşantısının etkilendiği kadar bulunulan
döneme özgü gereksinimlerden de etkilenebilir. Bu gereksinimlerden biri bireyin
rehberlik ve psikolojik danışma gereksinimleridir.

Bu
amaçla, araştırmada kişisel bilgi formu, yaşam doyumu ve rehberlik
gereksinimleri ölçeği Sakarya’da yaşayan 212 emekli yaşlıya uygulanmıştır. Elde
edilen veriler SPSS 20.0 programı ile analiz edilmiştir.

Bu araştırmada elde edilen sonuçlar; emekli
yaşlıların yaşam doyumları ve rehberlik ihtiyaçları cinsiyete, yaşa, medeni
durum ve barındıkları yer değişkenine göre anlamlı bir farklılık
göstermemektedir. emekli yaşlıların
yaşam doyumları öğrenim durumu değişkeni bağlamında ele alındığında anlamlı bir
farklılık görülmemekteyken rehberlik ihtiyaçları öğrenim durumu değişkeni arasında anlamlı bir farklılık elde edilmiştir.
Emekli yaşlıların yaşam doyumları ve rehberlik ihtiyaçları arasında
ilişki ise negatif orta düzeyli olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Emekli yaşlılar, Yaşam doyumu, rehberlik ihtiyacı

Life satisfaction and guidance need of there retired people: Sample of Sakarya

Öz

Objective: Retired people are living functional loss like other old aged people. This period is also a period in which individual's life satisfaction turns into wisdom in terms of cognitive functions. Individual's life satisfaction, could be affected by both the needs pertaining to the period and it cabe a product of past experience. One of the needs is the need for guidance and psychological counseling. The purpose of research, the relationship between these two variables.

Methods: For this
purpose personal information form, life satisfaction and guidance needs scales
were applied to 212 retired people residing in Sakarya Province, Turkey in the
research. The data obtained were analyzed using SPSS 20.00program.

Results: The results
obtained from the research reveal that life satisfaction and guidance needs of
the retired people do not vary according to the variables of gender, age,
marital status and place of residence. No significant difference was seen when
life satisfaction in the retired people was considered in terms of educational
status, however, a significant difference was found between guidance needs and
the variable of educational status. The relationship between life satisfaction
and guidance needs in there retired people was found as negative at medium
level.

Anahtar Kelimeler

Elderly, Retired people, Life satisfaction, Guidance needs

Kaynakça

• Acar, B. (2010). Akademisyenlerde yaşam doyumu, iş doyumu ve meslekî tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi.
• Akdemir, N., Çınar, F. İ., Görgülü, Ü. (2007). Yaşlılığın algılanması ve yaşlı ayrımcılığı. Turkish Journal of Geriatrics, 10(4), 215-22.
• Altay, B., & Avcı, İ. A. (2009). Huzurevinde yasayan yaslılarda öz bakım gücü ve yasam doyumu arasındaki ilişki. Dicle Tıp Dergisi, 36(4).
• Altekruse, M. K., & Ray, D. (1998). Counseling older adults: A special issue. Educational Gerontology: An International Quarterly, 24(4), 303-307.
• Arpacı, F. (2005). Farklı boyutlarıyla yaşlılık. Ankara: İşçi Emeklileri Derneği Yayınları.
• Arslan, H. N. (2011). Yaşlıların yaşadıkları ortama göre yaşam kalitesi ve yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış tıpta uzmanlık tezi. 19 Mayıs Üniversitesi.
• Atila, S. (2006). Toplumsal değişmenin aile ve yaşlılar üzerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya, Türkiye.
• Bahar, G., Bahar, A., & Savaş, H. A. (2009). Yaşlılık ve yaşlılara sunulan sosyal hizmetler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12), 85-98.
• Baran, G. A., Kalınkara, V., Aral, N., Akın, G., Baran, G., & Özkan, Y., (2007). Farklı sosyo-ekonomik düzeydeki yaşlıların gündelik yaşamdan tatmin düzeyleri: Ankara kentsel kesit örneği”, Turkish Journal of Geriatrics, 10(1), 10–18.
• Bekaroğlu, M. (1991). Yaşlılık döneminin ruhsal sorunları. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 1(1).
• Canatan A. (2008) Sosyal yönleriyle yaşlılık. PalmeYayıncılık ,Ankara
• Cavallaro, M.,L., (1992). A master‟s degree specialization in gerontological counseling. Counselor Education & Supervision, 32 (1), 1–6.
• Cummings, S. M. (2002). Predictors of psychological well-being among assisted-living residents. Health & Social Work, 27(4), 293-302.
• Çelebi, Ç. D., Yüksel M.Y. (2014). Yaşlılık ve yaşlılara sunulan psikolojik danışma ve rehberlik uygulamalarına bir bakış. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 4 (2), 175-202
• Çoban, A. İ. (2005). Yalnız yaşayan yaşlılara ilişkin aile politikaları. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 8(8).
• Danış, Z. M. (2004). Yaşlıların evde bakım gereksinimleri ve evde bakıma ilişkin düşünceleri: başarılı yaşlanma ve yaşlı bakım modelleri. Sosyal Hizmet Dizisi I, Ankara: Türkiye Güçsüzler ve Kimsesizlere Yardım Vakfı Yayını.
• Demirdiş, E. (2010). Yaşlıların rehberlik ve psikolojik danışma ihtiyaçlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. 19 Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Samsun.
• Diener, E. (1994). Assessing subjective well-being: Progress and opportunities.Social indicators research, 31(2), 103-157.
• Diener, E., Oishi, S., & Lucas, R. E. (2003). Personality, culture, and subjective well-being: Emotional and cognitive evaluations of life. Annual review of psychology, 54(1), 403-425.
• Diener, E. D., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of personality assessment, 49(1), 71-75.
• Dönmez, G. (2010). Yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Yüksek lisans tezi, Bolu.
• World Health Organization. (2011). Information needs for research, policy and action on ageing and older adults. Report of a workshop on creating a minimum data set (MDS) for research, policy and action on ageing and the aged in Africa; 2000 Jan 20-22, Harare, Zimbabwe. Erişim:[http://www.who.int/healthinfo/survey/ageing_mds_report_en_harare.pdf]
• Eddington, N., & Shuman, R. (2005). Subjective well-being (happiness). Newark, NJ: Continuing Psychology Education Inc.
• Ersanlı, E. (2008). Yaşlıya bakım hizmetleri. (K. Ersanlı ve M. Kalkan, (Ed.), Psikolojik, sosyal ve bedensel açıdan yaşlılık içinde). Ankara: Pegem Akademi.
• Eryılmaz, S. (2012). Üniversite öğrencilerinde psikolojik sağlamlığı yordamada, yaşam doyumu, benlik saygısı, iyimserlik ve kontrol odağının incelenmesi. Muğla Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla.
• Gençtan, E. (1999). İnsan Olmak. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Gladding, S. T. (2012). Counseling: A comprehensive profession. Pearson Higher Ed.
• Gökkoca, F. Z. U. & Baharlıetiler, N. (1999). Yaşlılık döneminde hizmet programları. Hacettepe Üniversitesi Toplum Hekimliği Bülteni, 3(4),1-4.
• Gümüşbaş, B. (2008). Stresle başa çıkma yolları eğitim programının ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin stresle başa çıkma yöntemleri ve yaşam doyumu üzerindeki etkisinin incelenmesi. DEÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış yüksek lisans tezi,.
• Güven, S., & Şener, A. (2010). Factors affecting life satisfaction in old age.Turk Geriatri Dergisi, 14(2), 179-86
• İçli, G. (2010). Yaşlılar ve yaşlılığın değerlendirilmesi: Denizli ili üzerine niteliksel bir arastırma. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 3(1-2), 1-13.
• Camur Karatas, S. (1988). Yaslılarda yasam doyumunu etkileyen etmenler. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek lisans tezi. Ankara
• Karataş, K., & Duyan, V. (2008). Difficulties that elderly people encounter and their life satisfaction. Social Behavior and Personality: an international journal,36(8), 1073-1084.
• Kaygusuz, C. (2008). Yaşlılık Kuramları. (K. Ersanlı ve M. Kalkan, (Ed.), Psikolojik, sosyal ve bedensel açıdan yaşlılık içinde). Ankara: Pegem Akademi.
• Keskinoğlu, P., Pıçakçıefe, M., Giray, H., Bilgiç, N., Uçku, R., & Tunca, Z. (2006). Yaşlılarda depresif belirtiler ve risk etmenleri. Genel Tıp Dergisi, 16(1), 21-26.
• Kılıççı, Y. (1989). Okulda Ruh Sağlığı. Ankara: Şafak Ofset.
• Kinsella, K., & Velkoff, V. A. (2001). An aging world: International Population Reports, US Census Bureau Series. WA, DC: US Government Printing Office..
• Koca, H. (1994). Ülkemiz Koşullarında Yaşlılık ve Yaşlının Sosyal Uyumu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Koçoğlu, D. (2006). Konya kent merkezinde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesinde sağlıkta sosyoekonomik eşitsizlikler. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı Halk Sağlığı Hemşireliği Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• MacAdam, M. (2008). Frameworks of integrated care for the elderly: a systematic review. Canadian Policy Research Networks= Réseaux canadiens de recherche en politiques publiques.
• Maral, I., Aslan, S., İlhan, M. N., Yıldırım, A., Candansayar, S., & Bumin, M. A. (2001). Depresyon yaygınlığı ve risk etkenleri: Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(4), 251-259.
• Myers, D. G., & Diener, E. (1995). Who is happy?. Psychological science, 6(1), 10-19.
• Onur, B. (2011). Gelisim Psikolojisi: Yetiskinlik yaslilik ölüm. İstanbul: Nostalji.
• Öz, F., (2004). Yaşamın Son Evresi: Yaşlılık psikososyal açıdan gözden geçirme. Kriz Dergisi, (10)2, 17–28.
• Özer, M. (2001). Huzurevinde ve aile ortamında yaşayan yaşlıların öz bakım gücü ve yaşam doyumunun incelenmesi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
• Özer, M., & Karabulut, Ö. Ö. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri, 6(2), 72-74.
• Öztop, H. (2010). Yaşlılık dönemi ve tüketim. Tüketici Yazıları (II), 187.
• Özyurt, B. C., Eser, E., Çoban, G., Akdemir, S. N., Karaca, İ., Karakoç, Ö., & Halk, C. Manisa Muradiye bölgesindeki yaşlıların yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. TurkishJournal of Geriatrics, 10(3). 117–123.
• Salman, S., (2004). Öğretmenlerin emeklilik dönemine uyumları ve yaşam tatminleri”, Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Siviş, R., & Demir, A. (2004). Küresel yaşlanma ve Türkiye'de yaşlılarla psikolojik danışma ve rehberlik. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(21), 43-48.
• Siviş, R., & Demir, A. (2007). The efficacy of reminiscence therapy on the life satisfaction of Turkish older adults: A preliminary study. Turkish Journal of Geriatrics, 10(3), 131-137.
• Sütoluk, Z., Demirhindi, H., Savaş, N., & Akbaba, M. (2004). Adana huzurevlerinde kalan yaşlılarda depresyon sıklığı ve nedenleri. Türk Geriatri Dergisi, 7(3), 148-151.
• Şahin, Ş.(2008). Beden eğitimi öğretmenlerinin tükenmişlik ve yaşam doyumu düzeyleri. Mersin Üniversitesi, Sosyal bilimler enstitüsü, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
• Şener, A. (2009). Yaşlılık, yaşam doyumu ve boş zaman faaliyetleri. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-dergisi, 1-18.
• Townsend, M. C. (2014). Psychiatric mental health nursing: Concepts of care in evidence-based practice. FA Davis.
• Tufan, İ. (2002). Antik çaǧdan günümüze yaşlılık: sosyolojik yaşlanma. Aykırı yayınları.
• Ugürol, Y., (1993). Aile içi yaşlılara karşı tutumlar ve psikolojik sonuçları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, K. T. Ü Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Yetim, Ü. (1991). Kişisel projelerin organizasyonu ve örüntüsü açısından yaşam doyumu. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış doktora tezi, , İzmir.
• Yoltaş, A. R. (2007). Öğretmen adaylarının yaşam doyumu ve depresyon düzeylerinin çeşitli değişkenlerle ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.