Türk Afet Mevzuatının Bütünleşik Afet Yönetimi Açısından İncelenmesi

Yıl 2024, , 1753 - 1784, 30.10.2024

Öznur Akduman

https://doi.org/10.31198/idealkent.1492081

Öz

Mevcut tehlikeler, savunmasızlıklarımızla birleşerek, deprem, sel, heyelan, teknolojik kazalar gibi doğa ve insan kaynaklı afetlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu bağlamda meydana gelen tehlikenin kaynağı doğa veya insan kaynaklı olsa bile afetler sonuçları yönünden değerlendirildiğinde insan eliyle üretildiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Afetlerin yönetimi, toplumun karşılaşabileceği çeşitli afetlerin öncesinde, sırasında ve sonrasında alınacak tedbirleri, müdahaleleri ve iyileştirme çabalarını içeren oldukça geniş kapsamlı bir süreçtir. Bu süreç, sadece devlet kurumları ya da sivil toplum örgütleri tarafından değil, aynı zamanda bireylerin ve toplumun tüm kesimlerinin katılımını gerektirmektedir. Türkiye'de afet yönetimi için belirlenen yasal çerçeve, farklı düzeylerdeki devlet kurumlarının ve sektörlerin rollerini, sorumluluklarını ve iş birliği mekanizmalarını tanımlamaktadır. Yapılan çalışmalar ve uygulamalar değerlendirildiğinde; mevcut yasal düzenlemelerin, afet risklerini azaltma, hazırlık, müdahale ve iyileştirme süreçlerindeki iş birliği ve koordinasyonu güçlendirecek şekilde güncellenmesi gerekmektedir. Bu çalışma, Türkiye'deki afet yönetimi mevzuatının bütünleşik afet yönetimi perspektifinden değerlendirilmesini hedeflemektedir. Bu değerlendirme, mevcut afet yönetimi sürecinin eksikliklerinin belirlenmesini ve daha etkili bir afet yönetimi stratejisinin oluşturulmasını amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mevzuat, Afet Mevzuatı, Bütünleşik Afet Yönetimi, Afet Risk Mevzuatı, Afet Risk Yönetimi

Etik Beyan

Bu makalede sunulan araştırma etik ilkeler doğrultusunda yürütülmüş olup, finansman kaynakları ve çıkar çatışmaları açıkça belirtilmiştir. Kullanılan verilerin doğruluğu ve güvenilirliği için gerekli önlemler alınmıştır. Yazar herhangi bir çıkar çatışması olmadığını beyan eder.

Destekleyen Kurum

Bu makalede sunulan araştırma, herhangi bir destekleyen kurum tarafından finanse edilmemiştir.

Teşekkür

-

Examination of Turkish Disaster Legislation in Terms of Integrated Disaster Management

Öz

Existing hazards, when combined with our vulnerabilities, lead to the occurrence of natural and human-induced disasters such as earthquakes, floods, landslides, and technological accidents. In this context, regardless of whether the source of the hazard is natural or human-induced, it would not be incorrect to say that disasters, when evaluated in terms of their outcomes, are ultimately human-made. Disaster management is a comprehensive process that encompasses the measures, interventions, and recovery efforts taken before, during, and after various disasters that society may face. This process requires not only the involvement of government institutions or non-governmental organizations but also the participation of individuals and all segments of society. In Turkey, the legal framework established for disaster management defines the roles, responsibilities, and cooperation mechanisms of government institutions and sectors at different levels. When evaluating current practices and implementations, it is clear that existing legal regulations need to be updated to strengthen collaboration and coordination in disaster risk reduction, preparedness, response, and recovery processes. This study aims to evaluate Turkey’s disaster management legislation from the perspective of integrated disaster management. Such an evaluation seeks to identify the deficiencies in the current disaster management process and contribute to the creation of a more effective disaster management strategy.

Anahtar Kelimeler

Legislation, Disaster Legislation, Integrated Disaster Management, Disaster Risk Legislation, Disaster Risk Management

Kaynakça

• 1051 Sayılı Kanun. (1968). Umumî Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara dair 15/5/1959 gün ve 7269 sayılı Kanunun bazı maddelerinin değiştirilmesi ve bu kanuna bazı maddeler eklenmesi hakkında Kanun. 27.03.2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/12952.pdf adresinden erişildi.
• 1320 Karar Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, (2011). 22.02.2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/02/20110212-4.htm adresinden erişildi.
• 18251 Sayılı Kararname. (1983). Bayındırlık ve Iskan Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri̇ Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. 26.02.2024 tarihinde http://www.krkyapidenetim.com.tr/ss/upload/upload31.pdf adresinden erişildi.
• 1961 Anayasası. (1961). 10.03.2024 tarihinde https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/onceki-anayasalar/1961-anayasasi/. adresinden erişildi.
• 1982 Anayasası. (1982). 10.03.2024 tarihinde https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/onceki-anayasalar/1961-anayasasi/ adresinden erişildi.
• 2090 Sayılı Kanun. (2019). Tabii Afetlerden Zarar Gören Çiftçilere Yapılacak Yardımlar Hakkında Kanun. TC. Cumhurbaşkanlığı Resmî Gazete web sitesinden 10.09.2019 tarihinde http://www.resmigazete.gov.tr / arşiv/15987.pdf. adresinden erişildi.
• 23098 Mükerrer Sayılı Yönetmelik. (1997). Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik. 26.02.2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/03/20060306-3.htm adresinden erişildi.
• 2690 Sayılı Kanun. (1956). Atom Enerjisi Komisyonu Kurulması hakkında Kanun. 20.03.2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/9398.pdf adresinden erişildi.
• 28444 Sayılı Resmî Gazete. 2012. Su Havzalarının Korunması ve Yönetim Planlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik. 17.03.2024 tarihinde 17.03.2024 tarihinde 17.03.2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/10/20121017-2.htm adresinden erişildi.
• 2872 Sayılı Kanun. (1983). Çevre Kanunu. 24.02.2024 tarihinde https://www.jeofizik.org.tr/resimler/ekler/cbbc409ec990f19_ek.pdf. adresinden erişildi.
• 2981 Sayılı ve 6785 Sayılı Kanun. (1984). İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanunu’nun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun, 21.03.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2981&MevzuatTur=5&MevzuatTertip=5 adresinden erişildi.
• 3194 Sayılı Kanun. (1985). 3194 Sayılı Kanun’un 6306 Sayılı Kanun ile değişik hali. 05.03.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3194-20120516.pdf (Son Erişim: 21.03.2024). adresinden erişildi.
• 3343 Sayılı Yönetmelik. (1997). 3343 Sayılı Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi Yönetmeliği. 17.02.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.968716.pdfn adresinden erişildi.
• 3838 Sayılı Kanun. (1992). Erzincan, Gümüşhane ve Tunceli İllerinde Vuku Bulan Deprem Afeti ile Şırnak ve Çukurca’da Meydana Gelen Hasar ve Tahribata İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesi Hakkında Kanun. 05.03.2024 tarihinde https://www.lexpera.com.tr/mevzuat/Kanunlar/erzincan-gumushane-ve-tunceli-illerinde-vuku-bulan-deprem-afeti-ile-sirnak-ve-cukurca-da-meydana/2 adresinden erişildi.
• 4 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. (2018). Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. 25.02.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.5.4.pdf. adresinden erişildi.
• 4123 Sayılı Kanun. (1995). Tabii Afet Nedeniyle Meydana Gelen Hasar ve Tahribata İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesine Dair Kanun. (1995). 17.03.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4123.pdf adresinden erişildi.
• 4373 Sayılı Kanun. (1943). Taşkın Sulara ve Su Baskınlarına Karşı Korunma Kanunu. 20.03.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.3.4373.pdf adresinden ulaşıldı.
• 4452 Sayılı Kanun. (1999). Doğal Afetlere Karşı Alınacak Önlemler ve Doğal Afetler Nedeniyle Doğan Zararların Giderilmesi İçin Yapılacak Düzenlemeler Hakkında Yetki Kanun. 26.02.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4452.pdf adresinden erişildi.
• 4864 Sayılı Kanu. (2003). Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. 22.03.2024 tarihinde https://www5.tbmm.gov.tr/Kanunlar/k4864.html adresinden erişildi.
• 5216 Sayılı Kanun. (2004). Büyükşehir Belediyesi Kanunu. 24.02.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5216&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 adresinden erişildi.
• 5263 Sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun. (2024). Tarihçe. 25.03.2024 tarihinde https://www.aile.gov.tr/sygm/genel-mudurluk/hakkinda/tarihce/ adresinden erişildi.
• 5302 Sayılı Kanun. (2005). İl Özel idaresi Kanunu. 26.02.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5302.pdf adresinden erişildi.
• 5327 Sayılı Kanun. (2005). Denizli-Buldan ve Çevresinde, Hakkâri’de, Bingöl-Karlıova ve Çevresi ile Erzurum-Çat'ta Meydana Gelen Deprem Afetlerine ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. 26.02.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5327.pdf. adresinden erişildi.
• 5355 Sayılı Kanun. (2005). Mahalli İdare Birlikleri Kanunu, 21.03.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5355&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 adresinden erişildi.
• 5491 Sayılı Kanun. (2006). Çevre Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. 26.02.2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/05/20060513-1.htm adresinden erişildi.
• 5510 Sayılı Kanun. (2006). Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu. 17.03.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5510.pdf adresinden erişildi.
• 5902 Sayılı Kanun. (2009). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun. 25.02.2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/06/20090617-1.htm adresinden erişildi.
• 6305 Sayılı Kanun. (2012). Afet Sigortaları Kanunu. 19.03.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6305.pdf adresinden erişildi.
• 6306 Sayılı Kanun. (2012). Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun. 25.02.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6306&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 adresinden erişildi.
• 6746 Sayılı Kanun. (2012). Aydın, Balıkesir, Bilecik, Edirne, Eskişehir, Kırklareli, Konya ve Denizli Vilayetlerinde 1955 – 1956 Yılında Tabii Afetlerden Zarar Görenlere Yapılacak Yardım Hakkında Kanun. 20.03.2024 tarihinde https://www.tcmevzuat.com/normlar/6746-sayili-aydin-balikesir-bilecik-edirne-eskisehir-kirklareli-konya-ve-denizli-vilayetlerinde-1955-1956-yilinda-tabii-afetlerden-zarar-gorenlere-yapilacak-yardim-hakkinda-Kanunmulga/ adresinden erişildi.
• 6785 Sayılı Kanun. (1956). İmar Kanunu 20.03.2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/9359.pdf adresinden erişildi.
• 7116 Sayılı Kanun. (2018). 7116 sayılı İmar ve İskân Bakanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun. 26.02.2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/13134.pdf adresinden erişildi.
• 7126 Sayılı Kanun. (1959). Sı̇vı̇l Müdafaa Bakımından Şehir ve Kasaba Planlarıyla Mühim Bina ve Tesislerde Tatbik Olunacak Esaslar Hakkında Nizamname. 15.03.2024 tarihinde https://www.mevzuatsorgula.com/Tuzuk/sivil-mudafaa-bakimindan-sehir-ve-kasaba-planlariyla-muhim-bina-ve-tesislerde-tatbik-olunacak-esaslar-hakkinda-nizamname/8b19f76cdcd4ddade2a023d797270e4e adresinden erişildi.
• 7269 Sayılı Kanun. (1959). Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun. 20.03.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.3.7269.pdf adresinden erişildi.
• 88/12777 Sayılı Kanun. (1988). Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik. 25.02.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=3&MevzuatNo=8812777&MevzuatTertip=5 adresinden erişildi.
• Adana İRAP. (2022). İldeki Hâkim Tehlikeler ve Yaşanan Afetler (ss. 25).
• AFAD. (2018). Türkiye’de Afet Yönetimi ve Doğa Kaynaklı Afet İstatistikleri. 05.03.2024 tarihinde https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/35429/xfiles/turkiye_de_afetler.pdf adresinden erişildi.
• AFAD. (2022). Tarihçe. 05.03.2024 tarihinde https://afad.gov.tr/afad-hakkinda adresinden erişildi.
• Afyonkarahisar İRAP. (2020). Afyonkarahisar İl Afet Risk Azaltma Planı (ss. 94).
• Akduman, Ö. (2022). Afet Yönetiminde Zarar Görebilirliği Önleyici Yapılar: Bina Yapısal Elemanlarında Esnek Poliüre Sprey Malzeme Kaplama. (Yüksek Lisans Tezi, Tez No: 727858). YÖK Tez Merkezi.
• Akduman, Ö. (2024). Afet Mevzuatında Risk Yönetiminin Önemi: Türk Afet Mevzuatı Örneği. Internatıonal Scıentıfıc Compılatıon Research Congress (February 11-12, 2024), Ankara, Türkiye.
• Akduman, Ö., Aksüt, Y. S., Kaya, A. A. (2023). Vulnerability-Preventing Structures in Disaster Management: Polyurea Coating on Building Structural Elements. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(4), 1768-1781.
• Allahbakhshi, K., Jahangiri, K.,Khorasani-Zavareh, D., Choi, Y.-J., Choi, H.-B., O’Donnell, M. (2019). Disaster Reintegration Model: A Qualitative Analysis on Developing Korean Disaster Mental Health Support Model. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16 (2789). https://doi.org/10.3390/ijerph16152789
• Ankara Şehri İmar Müdüriyeti Teşkilât ve Vazaifine Dair 1351 Numaralı Kanuna Inüzeyyel Kanun. (1929). 25.02.2024 tarihinde https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/Kanuntbmmc007/Kanuntbmmc007/Kanuntbmmc00701504.pdf adresinden erişildi.
• Bekiroğlu, D. (2010). Osmanlıdan Günümüze Yapı Denetim. Yapı Denetim Dergisi, 1, 10-15.
• Belediye Kanunu. (1980). 23.02.2024 tarihinde https://www.mku.edu.tr/files/200-a5f3980a-2402-4a4a-96b8-7ced2a07631e.pdf adresinden erişildi.
• Belediye Kanunu. (2005). 18.03.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/Mevzuatmetin/1.5.5393.Pdf adresinden erişildi.
• Belediye Yapı ve Yollar Kanunu. (1936). 23.02.2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/2433.pdf adresinden erişildi.
• Bilecen, T. (2015). Yeni Afet Yasasında Hukuksal ve Demokratik Esneklik. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (3), 145-158.
• Bilgili, M. Y. (2015). Anayasal Bir Hak Olarak Çevre Hakkı. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 563-584.
• Büyükkaraciğan, N. (2016). Türkiye’de Yerel Yönetimlerde Kriz ve Afet Yönetim Çalışmalarının Mevzuat Açısından Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (12), 195-219.
• Büyükkaraciğan, N. (2017). Türkiye’de Kriz ve Afet Yönetimi Mevzuatının Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (13), 144-193.
• Cumhurbaşkanı Kararı. (2022). 24.02.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/20.5.6053.pdf adresinden erişildi.
• Çakır, H. K., & Çay, R. D. (2022). Türkiye’deki Afet Yönetim Sisteminin Değerlendirilmesi. International Asian Congress On Contemporary Sciences.
• Çalışır, Y. C. (2018). Türk Sosyal Güvenlik Mevzuatında Afetlerin Yeri. Afet ve Risk Dergisi, 1(1), 72-80.
• ÇED Yönetmeliği. (2014). Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği. 26.02.2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/11/20141125-1.htm.adresinden erişildi.
• Çilingir, A. G., Örçen G. İ. (2020). Afet Politikalarında Risk Unsuru ve Afet Mevzuatında Risk Yönetim. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi. 3(1), 152-165.
• Değirmenci B. (2021). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Sürdürülebilir Kalkınma Bağlamında Afet Mevzuatının Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Tez No: 668655). YÖK Tez Merkezi.
• Demirli, P. (2000). 1997’de Yayınlanan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmeliğin, Betonarme Binaların Mimarisine Getirdiği Kısıtlamaların İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Tez No: 101170). YÖK Tez Merkezi.
• Duruel, M. (2023). Afetlerde göçmen olmak: 6 Şubat depremi Hatay örneği. Mukaddime, 14(2), 227-255. https://doi.org/10.19059/mukaddime.1381750
• Ergünay, O. (2000). Ülkemizde Yapı Denetiminin Gelişimi ve 595 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Getirilen Yeni Yapı Denetim Sistemi. Türkiye Mühendislik Haberleri, 410(6), 16. 26.02.2024 tarihinde https://www.imo.org.tr/Eklenti/1863,ulkemizde-yapi-denetiminin-gelisimi-ve-595-sayili-Kanun-hukmunde-kararname-ile-getirilen-yeni-yapi-denetim-sistemipdf.pdf?0 adresinden erişildi.
• Ersöz, K. (2023). 7269 Sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun’un ve Bu Kanun Kapsamındaki Hak Sahipliği Kurumunun Türk İdare Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 14(2), 486-499. https://doi.org/10.21492/inuhfd.1347166
• Erzincan İRAP. (2021). Erzincan İl Afet Risk Azaltma Planı (ss. 50).
• Gökçe O., Tetik , Ç. (2012). Teoride ve Pratikte Afet Sonrası İyileştirme Çalışmaları. (ss 137-141). 26.02.2024 tarihinde https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/3479/xfiles/afet_sonrasi_iyilestirme_calismalari-1.pdf adresinden erişildi.
• Gupta, A.K., Nair, S.S. (2012). Environmental Legislation for Disaster Risk Management, Module-I. Environmental Knowledge for Disaster Risk Management Project, National Institute of Disaster Management & Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH, New Delhi , ss. 68.
• Güler, E. (2012). Afet Yönetimi: Cumhuriyet Dönemi Afet Yönetimi Mevzuatı ve Uygulaması. (Doktora Tezi, Tez No: 324991). YÖK Tez Merkezi.
• Haçin İ. (2014). 1939 Erzincan Büyük Depremi. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 88. 26.02.2024 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/675865 adresinden erişildi.
• Kadıoğlu, M. (2008). Sel, Heyelan ve Çiğ için Risk Yönetimi. Kadıoğlu, M. ve Özdamar, E., (Eds.), Afet Zararlarını Azaltmanın Temel ilkeleri, s. 251-276. JICA Türkiye Ofisi Yayınları No: 2, Ankara.
• Kara, M. (2023). Sürdürülebilir afet yönetimi ve risk azaltmada kurumlar arası ilişkilerin önemi: Bir model önerisi. (Doktora tezi, Tez No: 807386). YÖK Tez Merkezi.
• Karaaslan, A. (2015). Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Afet Yönetimi ile Türkiye’deki Afet Yönetiminin Karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi, Tez no: 412100). YÖK Tez Merkezi.
• Kılınç, Z. A. , Bezci, B. (2011). Kentleşme Gecekondu ve Hemşerilik. Akademik incelemeler Dergisi, 6(2), 232–344.
• Öcal, A., Cvetković, V.M., Baytiyeh, H., Tedim, F.M.S., Zečević, M. (2020). Public reactions to the disaster COVID-19: A comparative study in Italy, Lebanon, Portugal, and Serbia. Geomat. Natural Hazards and Risk. 11, 1864–1885.
• Özer, Y. E. (2017). Afet Konusundaki Algı ve Yerel Aktörlerin Sorumlulukları. Sayıştay Dergisi, (106), 1–34.
• Özmen, B. (2000). 17 Ağustos 1999 İzmit Körfezi Depreminin Hasar Durumu. Türkiye Deprem Vakfı, 95.
• Sancakdar, O. (2012). Deprem Zararlarının Azaltılmasında Mülkiyet Hakkını İlgilendiren Olası Dönüşümler, İmar ve İdare Hukuku Yönüyle Değerlendirmeler. Fasikül Hukuk Dergisi, 4(28), 6-38.
• Sarı, B., Özer, Y. E. (2024). Coordination analysis in disaster management: A qualitative approach in Türkiye. International Journal of Disaster Risk Reduction, 100, 104168.
• Sever, R. (2019). Afetler ve Afet Yönetimi. 1. Baskı. Pegem Akademi Ankara.
• Sunar, S. (2023). Türkiye’de mülki idare amirliği sisteminde afetleri yönetebilmenin hukuki çerçevesi. Dumlupınar Üniversitesi İİBF Dergisi, (11), 136-143.
• TAMP. (2014). Türkiye Afet Müdahale Planı 17.03.2024 tarihinde https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/TAMP.pdf adresinden erişildi.
• TARAP (2022). Türkiye Afet Risk Azaltma Planı. 23.03.2024 tarihinde https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/28032022-TARAP-kitap_V6.pdf adresinden erişildi.
• TBDY. (2018). Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği. 21.03.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=24468&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 adresinden erişildi.
• TCBSBB. (2023). 2023 Kahramanmaraş ve Hatay depremleri raporu. 21.03.2024 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf adresinden erişildi.
• TCBSBB. (2024). Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Yeniden İmar ve Gelişme Raporu. 24.02.2024 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2024/02/Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Yeniden-Imar-ve-Gelisme-Raporu-1.pdf adresinden erişildi.
• Tenikler, G. (2023). Türkiye’de Planlı Dönemin Başlangıcından Günümüze Afetler ve Ulusal Kalkınma Politikaları İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme. Hastane Öncesi Dergisi , 7 (3) , 379-409.
• Tümtürk, M. M. (2020). Afet Risklerinin Azaltılması ile İlgili Mevzuatın Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Tez No: 621065 ). YÖK Tez Merkezi.
• Umumi Hıfzıssıhha Kanunu. (1930). 19.03.2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.3.1593.pdf adresinden erişildi.
• URAP. (2020). Ulusal Radyasyon Acil Durum Planı 21.03.2024 tarihinde https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/ULUSAL_RADYASYON_ACIL_DURUM_PLANI__URAP__2019-_2_.pdf adresinden erişildi.
• USDEP. (2013). Temel Amaç. Ss 9. 21.03.2024 tarihinde https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/2403/files/udsep_1402013_kitap.pdf adresinden erişildi.
• Yazılıtaş, A. (2015). Türk Afet Yönetim Sisteminde Risk Odaklı Yönetimin Önemi. Türk İdare Dergisi, 481, 559 - 577.
• Yılmaz, N. (2023). Afetler, Sağlık Hukuku ve Diğer Yasal Düzenlemeler. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 8(2), 803-808.