Public spaces play important roles in developing and maintaining social life. Many benefits are offered by public spaces, from providing socialization and trade opportunities, protecting urban culture and identity, improving physical and mental health of the community, accessing services and information. Public spaces, which are not managed from a holistic point of view, may face many problems such as neglection, poor quality, abandonment, insecurity and privatization. To prevent these problems, various design tools are used in many countries to develop and design public spaces. As the practice of developing urban design tools is not enough in Turkey, this study aimed to investigate the role of urban design tools in increasing the quality of public spaces. In the study, public space quality dimensions, criteria and components were identified by making a literature research and seven urban design tools, especially design guidelines used in different cities were examined. As a result, public space design principles for the different elements of public space were identified to increase public space quality in Turkey. It is expected that central and local governments can benefit from this study in the preparation of design guidelines about public places in Turkey.
public space public space quality urban design tools design guidelines
Kamusal mekanlar geçmişten beri toplumsal yaşamın gelişmesinde ve sürdürülmesinde önemli roller üstlenmektedir. Sosyalleşme ve ticaret olanakları sunmaktan, kent kültürünü ve kimliğini korumaya, toplumun fiziksel ve ruhsal sağlığını geliştirmekten, hizmetlere ve bilgiye erişmeye kadar pek çok gereksinim kamusal mekanlar tarafından sağlanır. Bu durum kamusal mekanların fiziksel, sosyal ve ekonomik boyutlarıyla birlikte yönetimini gerektirir. Bütüncül bir bakış açısıyla yönetilmeyen kamusal mekanlar bakımsızlık, kalitesizlik, terkedilme, güvensizlik, özelleşme gibi pek çok sorunla karşı karşıya kalabilir. Bu sorunların önüne geçebilmek için bugün pek çok gelişmiş ülkede kamusal mekanları tasarlamaya ve geliştirmeye yönelik kentsel tasarım araçları kullanılmaktadır. Ülkemizde ise kentsel tasarım araçları geliştirme konusundaki deneyimler henüz yetersiz olduğundan, bu çalışmada kamusal mekan kalitesinin arttırılmasında kentsel tasarım araçlarının rolünü araştırmak amaçlanmıştır. Çalışmada öncelikle literatür araştırması yapılarak kamusal mekan kalitesini oluşturan boyutlar, kriterler ve bileşenler tanımlanmıştır. Daha sonra yedi farklı kentten seçilmiş kentsel tasarım araçlarında kamusal mekanlarda kaliteyle ilgili hangi bileşenlerin ve tasarım ilkelerinin öne çıktığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Türkiye’de kamusal mekanların kalitesini arttırmak için geliştirilecek bir tasarım rehberinde yer alması önerilen kalite kriterleri ve bileşenleri tanımlanmış, bunların uygulanma alanları ve tasarım ilkeleri oluşturulmuştur. Yapılan çalışmanın Türkiye’deki kamusal mekanların geliştirilmesine yönelik tasarım rehberlerinin hazırlanmasında merkezi ve yerel yönetimlere yol göstereceği düşünülmektedir.
kamusal mekan kamusal mekan kalitesi kentsel tasarım araçları, tasarım rehberleri
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 28 Eylül 2021 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 |