Kentli Beden: Mardin’de Dokunma Eşikleri

Yıl 2013, Cilt: 4 Sayı: 9, 10 - 41, 31.05.2013

Zülküf Kara

Öz

Kentli beden, içinde
yaşadığı şehri bir metin gibi okunaklı kılar. İnsanın kendi kimliği dışında bir
beden karakteri söz konusu olduğundan mekânın beden üzerinden okunması, şehrin
ne oranda canlı tutulduğunun en önemli göstergesidir. Kenti inşa eden otorite,
beton ile taş arasındaki hassasiyeti oranında bedene farklı roller biçer. Bu
bakımdan bedenin yaşamayı, kımıldamayı, soluk almayı, kendini korumayı ve
rahatlamayı öğrenmesi gerekmektedir. Beden ve kent arasındaki ilişki, zamanla
şehirli bedenleri ve bedensel şehirleri oluşturmaktadır. Bu çalışmada dokunma
duyularını henüz kaybetmemiş tarihi Mardin kenti üzerinden bedenin kentli
halleri ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kent, beden, mekân

Urban Body: Thresholds of Contact in Mardin

Öz

Urban body makes the city readable just like a
text. Since there is a body character apart from one’s personal identity,
reading space through body is the most significant indicator of how much a city
has been preserved as a living entity. The authority that built the city would
attribute different roles to the body to the extent that it differentiates
between concrete and stone.  In this
regard, the body needs to learn how to live, move, breathe, protect itself and
relax. The relationship between the city and body in time creates urban bodies
and bodily cities. This paper will analyze the urban forms of body in the
context of Mardin, a city that still has not lost the senses of touching. 

Anahtar Kelimeler

City, body, space

Kaynakça

• Adorno T. ve Max H. (1995). Aydınlanmanın diyalektiği: felsefi fragmanlar 1. (O. Özügül, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Alver, K. (2012). Bir kenti keşfetmek. K. Alver (Ed.), Kent Sosyolojisi içinde (ss. 475-496), Ankara: Hece Yayınları.
• Aytaç, Ö. (2012). Kent mekânlarının sosyo-kültürel coğrafyası. K. Alver (Ed.). Kent Sosyolojisi içinde (ss. 503-528), Ankara: Hece Yayınları.
• Braudel, F. (2006). Uygarlıkların grameri. (M. A. Kılıçbay Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Baudrillard, J. (2004). Tüketim toplumu. (H. Deliçaylı ve F. Keskin, Cev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Cartau, M. de. (2009). Gündelik hayatın keşfi 1. (L. A. Özcan, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
• Çetindoğan, M. Ö. (2009). Kırsal mitten kentsel ritüele geçiş ve beden-mekân ilişkisinin 1990 sonrası türk oyun yazarlığı’na yansıması. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 27 (1), 137- 160.
• Douglas, M. (2007). Saflık ve tehlike, (E. Ayhan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Erek, A. N. ve Ödekan, A. (2008). Ekran ve yer: uzamsallık ve 1990’lardan sonra sanat üretimi. İtüdergisi/b, 5 (1), 11-19.
• Foucault, M. (1998). Öteki mekânlara dair. (D. Erksan ve B. Boysan, Çev.). Defter, 4, 7-15.
• Foucault, M. (2002). Hapishanenin doğuşu. (M. A. Kılıçbay, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi
• Guattari, F. ve Deleuze, G. (1990). Kapitalizm ve şizofreni - 1: Göçebebilimi incelemesi: Savaş maki-nası. (A. Akay, Çev.). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Guattari, F. ve Deleuze, G. (1993). Kapitalizm ve şizofreni - 2: Kapma aygıtı. (A. Akay, Çev.). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Harvey, D. (2006). Sosyal adalet ve şehir. (M. Moralı, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Kıray, M. (1998). Örgütleşemeyen kent: İzmir. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Marcuse, Herbert (2003). Tek boyutlu insan. (A. Yardımlı, Çev.). İstanbul: İdea Yayınevi.
• Mardin, Ş. (1991). Türkiye’de din ve laiklik. Türkiye’de din ve siyaset (Makaleler 3). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mernissi, F. (2003). Kadınların isyanı ve İslami hafıza. (A. Kantarcı, Çev.). Ankara: Epos Yayınları.
• Pallasmaa, J. (2011) Tenin gözleri. (A. U. Kılıç, Çev.). İstanbul: YEM Kitabevi.
• Ponty, M. M. (1994). Algının fenomenolojisine önsöz. (M. Atıcı, Çev.). İstanbul: Afa Yayınları.
• Ponty, M. M. (1996), Algılanan dünya. (Ö. Aygün, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Ponty, M. M. ( 2012). Göz ve tin. (A. Soysal, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Schick, İ. C. (2011). Bedeni, toplumu, kâinatı yazmak. (P. Tünaydın, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sennett, R. (2011). Ten ve taş. (T. Birkay, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Sermet H. (2012). Beden ve Eylemle Eleştiri. Mimari Tasarım ve Eleştiri. http://mimaritasarimveelestiri.wordpress.com/2012/05/21/beden-ve-eylemle-elestiri/ 10.05.2013 tarihinde erişildi.
• Uğurlu, Ö. A. (2010). Kentlerin tarihsel gelişimi. Kanbak, A., Şiriner, M., Pınarcıoğlu, N. Ş., Uğurlu, Ö. (Der.), Kent sosyolojisi çalışmaları içinde (ss. 25-71), İstanbul: Örgün Yayınevi.
• Tanyeli, U. (2012). İstanbul’da mekân mahremiyetinin ihali ve teşhiri: gerilimli bir tarihçe ve 41 fotoğraf. İstanbul: Ofset Yayıncılık.
• Weber, M. (2003). Şehir, modern kentin oluşumu. (M. Ceylan, Çev.). İstanbul: Bakış Yayınları.