Neo-Liberal Belediyecilik ve Malatya Belediyesi Örneği

Yıl 2013, Cilt: 4 Sayı: 8, 270 - 292, 31.01.2013

Murat Sezik

Öz

Bu çalışmada özellikle IMF, Dünya Bankası ve Avrupa Birliği tarafından özenle istenen ve yerleştirilmeye çalışılan ‚Devlette Reform‛ çalışmalarının yerel yönetimlerde uygulama biçimleri ‚Malatya Belediyesi‛ örneğinden hareketle açıklanmaya çalışıl-mıştır. Neo-liberal bir bakış açısıyla hareket eden büyük sermaye sahiplerinin, azgelişmiş ülkelerin kılcal damarlarına kadar ulaşabileceği yasal düzenlemeleri arzu etmesi sonucu, IMF, Dünya Bankası ve Avrupa Birliği’nin istekleri ile belediye yasasında meydana getirilen değişikliklerle, belediyeleri nasıl etkiledikleri ve değişime uğrattıkları belirtilmiştir. 1970’li yıllarda çoğunlukla sosyal bir belediyecilik anlayışı hâkimken dönüşümün başladığı 1980’lerle beraber piyasa koşullarına göre çalışan belediyecilik anlayışı gelişmiştir. Bu anlayışın bir sonucu olarak hizmetlerin sunumunda özelleştirmeler yapılmış, Belediye İktisadi Teşebbüs-leri kurulmuş, belediyelerin borçlanma ihtiyacının bir kısmı İller Bankası üzerinden değil, piyasa koşullarına göre çalışan banka-lardan yapılmıştır. Böylece, borçlanma denetimi merkezi yönetimin kontrolünün dışına çıkarılmıştır. Malatya belediyesi de bu uygulamaları hayata geçirerek piyasacı bir mantıkla hareket eden kurumlar arasına katılmıştır. Her ne kadar Malatya Belediye-si'nin uygulamalarında neo-liberal yaklaşımlar bulunsa da, sosyal belediyecilik uygulamaları da görülmektedir. Bu durum ilk bakışta çelişki gibi görülse de, ülkemizde uygulanan neo-liberal politikaların diğer ülkelerde uygulanan politikalarla ayrıştığı noktadır. Bu nedenle Malatya Belediyesi'nin yoksullara yönelik sosyal destek programları ve yardım faaliyetleri de çalışma içerisinde ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

küreselleşme (neo-liberalizm), yerel yönetim, yönetişim, sosyal belediyecilik, belediye iktisadi teşebbüsleri, Malatya belediyesi

Neo-Liberal Municipality and the Case of Malatya Municipality

Öz

In this study, the changes that are meticulously demanded and structured particularly by the IMF, the World Bank and the European Union are studied in the context of the ‘reform in the State’ in the case of the "Malatya Municipality". In this study, I also analyzed how the IMF, the World Bank and the European Union’s demands, under the influence of big capitalists, who, in their neoliberal mentality, opted for legal arrangements that could reach the remote parts in the underdeveloped countries, affected and changed the municipalities via the changes in the law of municipality. While during the 1970s, the paradigm of a social municipality was dominant, with the 1980s a new paradigm of municipality emerged that operated according to market conditions. As a result of this paradigm, the delivery of services has been privatized, the Municipal Economic Enterprises have been established, and the need for partial municipal borrowing was carried out through the banks that operated under market conditions, and not through the Bank of Provinces. Thus, the debt control of municipalities was taken out of the body of the central government. The municipality of Malatya joined the ranks of market-led public institutions by implementing these practices. In spite of the neo-liberal approach of the Malatya municipality, it also engages in practices of social municipality. Although this may at first seem as a conflict, it differentiates our country from the neo-liberal policies in other countries. For this reason, social support programs and social assistance activities of the Malatya municipality for the poor are also covered in the study.

Anahtar Kelimeler

globalization, (neo-liberalism), local government, governance, social municipality, municipal enterprises, Malatya municipality

Kaynakça

• Aktan, C. (1995). Klasik liberalizm-neo-liberalizm, Amme İdaresi Dergisi, 28(1), Mart.
• Ankara Belediyesi Başkanlık Uzmanları. (1977). Toplumcu belediye, Ankara: Ankara Belediyesi Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları.
• Ataay, F. (2006). Neo liberalizm ve devletin yeniden yapılanması, Ankara: De Ki Yayınları.
• Aydınlı, H. (2003). 1980 sonrası Türk belediye sisteminde yeni liberal desantralist eğilimler, Kocaeli Üniversitesi SBD, 5(1), 73-86.
• Bayramoğlu, S. (2002). Küreselleşmenin yeni siyasal iktidar modeli: yönetişim, Praksis, 7, 85-116.
• Berk, A. (2005), Yerel hizmet sunumu ve belediye iktisadi teşebbüsleri, Sayıştay Dergisi, 49, 47-63.
• Çukurçayır, M. (2009). Yerel yönetimde değişim: bürokratik örgütten hizmet işletme-sine doğru, Sayıştay Dergisi, 73, 31-47.
• Doğan, A. (2002). Birikimin hamalları, kriz, neo-liberalizm ve kent, İstanbul: Donkişot Yayınları.
• Emini, F. (2009). Türkiye’de yerel yönetimler reformunun iç ve dış dinamikleri, Yöne-tim ve Ekonomi Dergisi, 16(2), 31-48.
• Geray, C. (2001). Kentleşme sorunlarının çözümü açısından küreselleşme, özelleştirme, yerelleşme ve yerel yönetimler, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 10(4), 7-22.
• Görmez, K. (1997). Yerel demokrasi ve Türkiye, Konya: Vadi Yayınları.
• Güler, B. (2000). Yerel yönetimleri güçlendirmek mi? adem-i merkeziyetçilik mi? Çağdaş Yerel Yönetimler, 9(2), 14-29.
• Güler, B. (2005). Devlette reform yazıları, Ankara: Paragraf Yayınları.
• Keleş, R. (2006). Yerinden yönetim ve siyaset, (5.Baskı), İstanbul: Cem Yayınevi.
• Okutan, A. (1995). Türkiye’de kentleşme ve siyasal yapı, Ankara: Ekin Matbaacılık Ya-yıncılık.
• Sapancalı, F. (2001). Yeni dünya düzeni ve küresel yoksulluk, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 115-140. Murat Sezik
• Skousen, M. (2002). İktisadi düşünce tarihi, (3.Baskı), Ankara: Adres Yayınları.
• Tezel, Y. (1979). Demokrasi ve belediyeler, Demokrasi İçin Toplumcu Düşün, 8, 17-23.
• Tunç, A. (2011). Sosyal yardımlar açısından Malatya’nın yoksulluk haritası, BİLSAM Sürdürülebilir Kentleşme ve Kentlilik Sempozyumu, 29-30 Nisan.
• TÜİK (2010). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları, Erişim tarihi 11.04.2010.