Tarihi Dokuda Çağdaş Kültür Yapısının Görsel Etki Değerlendirmesi: Odunpazarı Modern Müze Örneklem Alanı

Year 2021, Volume: 12 Issue: 32, 471 - 491, 31.05.2021

Gözde Kızılkan Ömer Yeşildal

https://doi.org/10.31198/idealkent.691338

Abstract

Bu çalışmada; tarihi bir kent dokusu içinde projelendirilmiş yeni bir kültürel yapının, bulunduğu kentsel çevredeki görsel etkisinin insan-çevre ilişkileri üzerinden değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Literatür taraması ile görsel etki çözümlemesi üzerine kavramsal çerçevenin oluşturulması sonrasında, tarihi bir kentsel bağlam içinde inşa edilen modern bir yapı çalışma/örneklem alanı olarak seçilmiştir. Araştırma, mimari uyaranın insan-çevre etkileşiminde görsel etki değerlendirilmesine odaklanırken; anket sorgulaması tekniği aracılığıyla katılımcıların demografik özelliklerine yönelik bilgi ve görüşlerini toparlama, değerlendirme ve bir sonuç ortaya koyma üzerine şekillenmektedir. Bu bağlamda; çalışma sorusu olarak farklı sosyo-demografik özelliklere sahip bireylerce tarihi kent alanı içinde konumlanan çağdaş bir yapının görsel etki değerlendirilmesinin hangi faktörlere göre anlamlandırıldığının saptanması hedeflenmekte; ilerisi için yol gösterici olabilecek ipuçları ortaya konmaktadır.

Keywords

görsel etki değerlendirme, insan-çevre ilişkileri, çevrenin algılanması, görsel çevre tasarımı, tarihi kent dokusu

Visual Impact Evaluation of a Contemporary Building in a Historical Pattern: Odunpazarı Modern Museum Sampling Area

Abstract

In this study, it is aimed to evaluate the visual impact of a new cultural building, erected in a historical urban pattern, through human-environment relations. After establishing the conceptual framework of the visual impact research upon the literature review, a modern building in a historical urban context was chosen as the field of study/sampling area. The study is focused on the visual impact evaluation of the architectural stimuli through the human-environment interactions and is shaped by collecting and assessing the demographic characteristics and opinions of the respondents through the surveying (questionnaire) technique to reveal a conclusion. In this context, it is aimed to determine which factors are received as meaningful by individuals with different socio-demographic characteristics while evaluating the visual impact of a contemporary building located in a historical urban area; and it is also presented some useful clues that will be instructive for the future studies.

Keywords

visual impact evaluation, human-environment relations, perception of environment, visual environment design, historical urban pattern

References

• Aksoy, E. (1975). Mimarlıkta tasarım, iletim ve denetim. K.T.Ü. Yayınları. İstanbul: Gün Matbaası.
• Aydınlı, S. (1992). Mimarlıkta görsel analiz. İstanbul: İTÜ Mimarlık Fakültesi.
• Bishop, J. (1977). CRIG Analysis. Bulletin of Environmental Education, 73, 3-8.
• Darçın, P. (2012). Saint Antoine Kilisesi döşeme kaplaması deseninin kullanıcı beğenisi yönünden incelenmesi. Ç. Polatoğlu (Der.) Mimarlıkta Görsel Etki Değerlendirme Yöntem ve Teknikleri içinde (s. 114-132). YTÜ.MF.DK- 2012.0860. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Basım Yayın Merkezi.
• Designboom (2019, 14 Aralık). Kengo Kuma’s Odunpazari Modern Museum in Turkey to open in June. https://www.designboom.com/architecture/kengo-kuma-odunpazari-modern-museum-turkey-opens- 03-15-2019/ adresinden erişilmiştir.
• Düzgün Bekdaş, H. ve Yıldız, S. (2018). Tasarım ve sanat arakesitinde kavramsal düşünme: Enformel eğitim çalışmaları (2009-2015). Megaron, 13(2), 324-333.
• Groat, L. N. ve Wang, D. (2013). Architectural research methods (2. ed.). New Jersey: John Wiley & Sons.
• Hershberger, R., ve Cass, R. (1988). Predicting user responses to buildings. J. Nasar (Ed.), Environmental Aesthetics: Theory, Research, and Application içinde (s. 195-211). Cambridge: Cambridge.
• Janssens, J. (1984). Looking of buildings individual variations in the perception of building exteriors. Lund: Lund Institute of Technology.
• Krampen, M., Öztürk, K., Özek, V., ve Saltık, H. (1978). Eski ve yeni görünüşlerin öznel izlenimleri ve nesnel ölçümü. Trabzon: KTÜ.
• Küller, R., (1973). Beyond semantic measurement. Architectural Psychology içinde (s. 181-197). Lund: Studentlitteratur AB.
• Lozano, E. (1988). Visual needs in urban environments and physical planning. J. Nasar (Ed.), Environmental Aesthetics: Theory, Research, and Application içinde (s. 395-421). Cambridge: Cambridge.
• Nasar, J. L. (1989). Symbolic meanings of house styles. Environment and Behavior, 21(3), 235–257.
• Osgood, C. E., Suci, G. J., ve Tannenbaum, P. H. (1975). The measurement of meaning (9. ed.). Chicago: University of Illinois Press.
• Özcan, K. (2009). Sürdürülebilir kentsel korumanın olabilirliği üzerine bir yaklaşım önerisi: Konya Tarihi kent merkezi örneği. METU JFA, 26(2), 1-18.
• Palmer, J. F. (2000). Reliability of rating visible landscape qualities. Landscape Journal, 19(1-2), 166-178.
• Polatoğlu, Ç. (1994). Yeni yapı tasarımlarının görsel etkilerinin araştırılması. Ç. Polatoğlu (Der.) Mimarlıkta Görsel Etki Değerlendirme Yöntem ve Teknikleri içinde (s. 82-98). YTÜ.MF.DK-2012.0860. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Basım Yayın Merkezi.
• Polatoğlu, Ç. (Der.). (2012). Mimarlıkta görsel etki değerlendirme yöntem ve teknikleri. YTÜ.MF.DK-2012.0860. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Basım Yayın Merkezi.
• Rapoport, A. (1982). The meaning of the built environment. California: Sage Publications.
• Rasmussen, S. (1994). Yaşanan mimari. (Ö., Erduran, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Sanoff, H. (1974). Measuring attributes of the visual environment. Designing for Human Behavior: Architecture and the Behavioral Sciences, 244-260.
• Sanoff, H. (1991). Visual research methods in design. New York: Van Nostrand Reinhold.
• Smardon, R. C., Palmer, J. F., ve Felleman, J. P. (Eds.) (1986). Foundations for visual project analysis. New York: Wiley.
• Sorte, G., J. (1975). Methods for presenting planned environment. Man-Environment Systems, 5(3), 148-154.
• Zeisel, J. (1995). Inquiry by design, tools for environment and behavior research. Cambridge: Cambridge University Press.