Engelsiz Kent Olma Yolunda Covid-19 Engeli

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: Özel Sayı, 603 - 623, 31.12.2022

Fatma Hırlak , Alper Bilgili

https://doi.org/10.31198/idealkent.1084928

Öz

Yapılan araştırmalarda 2050 yılına kadar kentte yaşayanların oranlarının %68 olacağı tahmin edilmektedir. Bu oranın %15’inin ise engelli vatandaşların oluşturacağı düşünülmektedir. Engelsiz kent ile amaç kentin hiçbir yerinde kısıtlama olmadan her bölgeye erişilebilirliği sağlamaktır. 2019 yılı sonunda başlayan ve tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını kentlerin bir kez daha toplumu bütünleştirici oluşturulmuş engelsiz kentlerin oluşturulmasının önemini göstermiştir. Ayrıca diğer insanların aksine sosyalleşmeye daha fazla ihtiyaç duyan engelliler için bu süreç daha da karmaşık yaşanmaktadır. Bu doğrultuda araştırmanın problemi, Covid-19 salgını süresince engellilere yönelik yapılan faaliyetlerin neler olduğunun ortaya konması şeklinde belirlenmiştir. Araştırmanın amacı, Covid-19 salgını süresince engellilerin kentli haklarını kullanıp kullanamadığının belirlenmesi ve bu süreçten nasıl etkilendiklerini değerlendirmektir. Araştırmanın kapsamına Türkiye’deki tüm kentler ve engelliler girmekle birlikte yaşanan salgın nedeniyle araştırma araştırmacının yaşamış olduğu Ankara ili ile sınırlandırılmıştır. Bu doğrultuda farklı engel gruplarına sahip 20 kişi ile kartopu örneklem tekniği kullanılarak görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma nitel araştırma desenlerinden fenomonolojik araştırma şeklinde tasarlanmıştır. Veriler görüşme yöntemiyle toplanmış ve içerik analizi tekniğiyle çözümlenmiştir. Analizlerde, MAXQDA Analytics Pro 20 kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Engelsiz Kent, Covid-19, Kent Hakkı, Barrier-Free City, Right to the City

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Covid-19 Barrier on the Way to Be a Barrier-Free City

Öz

2050. It is thought that 15% of this rate will be composed of disabled citizens. In addition, this process is even more complicated for the disabled, who, unlike other people, need more socialization. In this direction, the problem of the research was determined as revealing what activities were carried out for the disabled during the Covid-19 epidemic. The aim of the research is to determine whether the disabled can use their urban rights during the Covid-19 epidemic and to evaluate how they are affected by this process. Although all cities in Turkey and disabled people are included in the scope of the research, the research was limited to the province of Ankara, where the researcher lived, due to the epidemic. In this direction, interviews were conducted with 20 people with different disability groups, using the snowball sampling technique. The research was designed as a phenomenological research, one of the qualitative research designs. Data were collected by interview method and analyzed by content analysis technique. MAXQDA Analytics Pro 20 was used in the analysis.

Anahtar Kelimeler

Barrier-Free City, Right to the City, Covid-19

Proje Numarası

YOK

Kaynakça

• Akdağ, A. Ş., Bahar Y., Beyza Ü., Gizem T. A., Fatma K., Güldal İ.,Nurcihan T. (2021). Covid-19 Pandemi sürecinde engelli kadınların insan hakları izle-me raporu. Engelli Kadın Derneği. 3 Mart 2021 tarihinde http://engellikadin.org.tr/wp-content/uploads/2021/03/ENGKAD-COVID-19-IZLEME.pdf adresinden erişilmiştir.
• Balcı, A. (2020). COVID-19 özelinde salgınların eğitime etkileri. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama. 3(3), 75-85.
• Brown, A. ve Kristiansen, A. (2009). Urban policies and the right to the city Rights, responsibilities and citizenship. UN-HABITAT. 3 Mart 2021 tari-hinde https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000178090 adresinden erişilmiştir.
• Cardullo, P., Di Feliciantonio, C., Kitchin, R. (2019). The right to the smart city: Vol. First edition. Bingley, UK:Emerald Publishing Limited. 3 Mart 2021 ta-rihinde https://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=e000xww&AN=1985581&lang=tr&site=eds-live adresinden erişilmiştir.
• Castells, M. (2020). Kent sınıf iktidar (3. Bs.). (A. Türkün, Çev.). Ankara, Phoe-nix. (Orijinal eserin yayın tarihi 1978).
• CDC (Centers for Disease Control and Prevention) (2021). 2 Mayıs 2021 tari-hinde https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/need-extra-precautions/people-with-disabilities.html, adresinden erişilmiştir.
• Çelik, A. (2013). Kent yönetimi bağlamında kent konseyinin işlevleri üzerine bir değerlendirme. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 14(2), 215-229. 3 Mart 2021 tarihinde http://esjournal.cumhuriyet.edu.tr/tr/pub/issue/4264/57348 adresinden erişilmiştir.
• Duranton, G., Guerra, E. (2016). Developing a common narrative on urban accessi-bility: An urban planning perspective. Washington DC: Brookings. 3 Mart 2021 tarihinde https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2017/01/landusage-digital.pdf adresinden erişilmiştir.
• Ertan, K. A. (2008). Kent hakkı üzerine düşünceler. Amme İdaresi Dergisi, 41 (4), 125-141.
• Erten, Ş., Mehmet A. (2020). Engellilerin erişebilirlik hakkı: Engelsiz kent yak-laşımı çerçevesinde bir değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi Viz-yoner Dergisi, 11(28), 898-912.
• Güler, A., Halıcıoğlu, M. B., Taşğın, S. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gürbüz, S., Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe-yöntem-analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hayta, Y. (2016). Kent kültürü ve değişen kent kavramı. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 165-184.
• Heywood, A. (2015). Siyasetin temel kavramları (2. Bs.). (H. Özler Çev.). Ankara, Adres Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 2000).
• Harvey, D. (2019). Sosyal adalet ve şehir (6. Bs.). (M. Moralı Çev.). İstanbul, Me-tis. (Orijinal eserin yayın tarihi 1973).
• Kalaç, M. Ö., Telli, G., Erönal, Y. (2020). Covid-19 mücadelesi kapsamında uzaktan eğitim sürecinde engelli öğrencilerin durumu sorunlar ve çözüm Önerileri. Mani-sa, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Yayınları.
• Kara, E. (2020). KOVİD-19 Pandemisindeki dezavantajlı gruplar ve sosyal hizmet işgücünün işlevi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4(1), 26-34.
• Kara, H. Z., Fatmanur A. (2020). Koronavirüs pandemisinde toplumun yaşlı ve engellilere yönelik düşünceleri üzerine bir araştırma. Pearson Journal Of Socıal Scıences & Humanıtıes. 5(8), 132-143. https://doi.org/10.46414/yasad.863017
• Kaya, E. (2003). Kentleşme ve kentlileşme. İstanbul: İlke Yayıncılık.
• Keleş, R. (2019). Türkiye’de kentleşme, konut ve gecekondu (5. Bs.). İzmir: Cem Yayınevi.
• Kreinbrook, A. T. (2007). A Barrıer-Free paradıgm for interdependent lıvıng. Un-published Master's Thesis, University of Maryland, College Park.
• Purcell, M. (2002). Excavating Lefebvre: The right to the city and its urban poli-ticsof the inhabitant. GeoJournal, 58(2) ,99-108.
• Sam, N. (2018). Kent toplum iktidar (2. Bs.). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Secretariat for the Convention on the rights of persons with disabilities. (2015). accessibility and disability inclusion in urban development. 21 Nisan 2021 tarihinde https://www.un.org/disabilities/documents/2015/accessibility-urbandevelopment.pdf adresinden erişilmiştir.
• Sümer, G. Ç. (2015). “Engelsiz Şehir” kavramı açısından Malatya. Yönetim ve Ekonomi, 22(1), 139-157. https://doi.org/10.18657/yecbu.68156
• Şolt, H., Burçin, H. (2019). Çağdaş kent planlama anlayışına bir örnek: engel-siz kent yaklaşımı. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 6(8), 36-44.
• T. C. Sağlık Bakanlığı (2020). COVID-19 bilgilendirme platformu. 18 Haziran 2021 tarihinde https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66493/p.html adresinden erişilmiştir.
• TDK (Türk Dil Kurumu) (2021). 18 Haziran 2021 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
• UN Department of Economic and Social Affairs. (2016). Good practices of accessible urban development. United Nations Secretariat, Department for Economic and Social Affairs. https://www.un.org/development/desa/dspd/2016/10/good-practices-of-accessible-urban-development/ adresinden erişilmiştir.
• United Nation (2020). Politika Özeti: engellileri içeren bir Covıd-19 yanıtı. 5 Nisan 2021 tarihinde https://kasder.org.tr/wp-content/uploads/2020/05/BM-ENGELL%C4%B0L%C4%B0K-VE-COVID-19-06.05.2020.pdf adresinden erişilmiştir.
• WHO (World Health Organization) (2021). 2 Nisan 2021 tarihinde https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19 adresinden erişilmiştir.
• Yavuz, N. (2019). Engelli hakları ve engellilerin kente erişebilirliğinin kentli hakları perspektifinden değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldırım, A.; Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. An-kara: Seçkin Yayıncılık.