81 İlde Kadınların Yaşadıkları Sorunlar ve Bu Sorunların Toplumsal Cinsiyet Ekseninde Genel Değerlendirmesi

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 46, 1999 - 2038, 31.12.2024

Asmin Kavas

https://doi.org/10.31198/idealkent.1473719

Öz

Türkiye'nin sahip olduğu coğrafi ve kültürel çeşitlilik, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda farklı yaklaşımların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Bu çeşitlilik, bölgesel ve kültürel dinamiklere bağlı olarak cinsiyet eşitliği algısının ve uygulamalarının yerelden yerele değişkenlik göstermesine yol açmaktadır. Her ilin, kadın-erkek eşitliğine yönelik farklı sosyo-ekonomik ve kültürel dinamikleri bulunmaktadır. Bu nedenle, toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarının tasarımı aşamasında bu farklılıkların göz önünde bulundurulması önemlidir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin 81 ilinde toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin mevcut durumu analiz etmek, kadınların yaşadıkları sorunları tespit etmek ve bu sorunlara çözüm önerileri sunmaktır. Betimsel araştırma tasarımının kullanıldığı çalışmada, nitel veri toplama tekniklerinden odak grup görüşmeleri ve yarı yapılandırılmış mülakatlar uygulanmıştır. Çalışma kapsamında 81 ilde kadın sivil toplum örgütleri, akademisyenler, kanaat önderleri, iş insanları, muhtarlar ve baro temsilcileri gibi çeşitli paydaşlarla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilerek ortak sorun alanları tespit edilmiş ve çözüm önerileri sistematik bir şekilde sınıflandırılmıştır. Çalışma kapsamında ulaşılan sonuçlara göre, kadınların en çok karşılaştığı 9 temel sorun alanı belirlenmiştir: Kadınların toplumsal rollerden kaynaklı baskı görmesi, eğitime erişim sorunları, ekonomik özgürlük eksikliği, şiddet vakalarının artışı, karar alma mekanizmalarına katılım yetersizliği, alkol ve madde bağımlılığı, göçten kaynaklı sorunlar, kamu hizmetlerine erişimde güçlükler ve afet riski nedeniyle güvenli yaşam alanlarının eksikliği. Bu sorunlara yönelik olarak geliştirilen 97 çözüm önerisi, yerel ve ulusal politika yapıcılarına rehberlik edecek niteliktedir. Bu çalışmanın önemi, Türkiye'de toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarının yerel dinamiklere dayalı olarak tasarlanmasına katkı sağlaması ve kadınların toplumsal hayata katılımlarını artıracak somut çözüm önerileri sunmasıdır. Toplumsal cinsiyet eşitliği mücadelesinde yerel aktörlerin ve katılımcı mekanizmaların güçlendirilmesi, politikaların etkinliğini artıracaktır.

Anahtar Kelimeler

Kadın, erkek, toplumsal cinsiyet eşitliği, 81 il

Issues Faced by Women in 81 Provinces and Their Overall Evaluation in terms of Gender Perspective

Öz

Turkey's geographical and cultural diversity can lead to the emergence of different approaches to gender equality. This diversity causes perceptions and practices of gender equality to vary from region to region, depending on local socio-economic and cultural dynamics. Each province in Turkey has unique socio-economic and cultural factors that influence gender equality. Therefore, it is crucial to consider these regional differences during the design of gender equality policies. The aim of this study is to analyze the current state of gender equality in Turkey's 81 provinces, identify the challenges faced by women, and propose solutions to address these issues. The study employs a descriptive research design and uses qualitative data collection techniques such as focus group discussions and semi-structured interviews. Within the scope of the study, interviews were conducted with various stakeholders, including women's non-governmental organizations, academics, opinion leaders, businesspeople, local administrators, and bar association representatives across the 81 provinces. The collected data were analyzed using content analysis, and common problem areas were identified, with solutions systematically categorized. The results of the study reveal nine primary problem areas that women face: societal pressures stemming from gender roles, difficulties in accessing education, lack of economic independence, rising incidents of violence, insufficient participation in decision-making mechanisms, alcohol and substance abuse, challenges caused by migration, difficulties in accessing public services, and the lack of safe living spaces due to disaster risks. A total of 97 solution proposals were developed to address these issues, providing guidance for local and national policymakers. The significance of this study lies in its contribution to the design of gender equality policies based on local dynamics in Turkey and its provision of concrete solutions to enhance women's participation in social life. Strengthening local actors and participatory mechanisms in the fight for gender equality will increase the effectiveness of policies and foster more inclusive and equitable outcomes.

Anahtar Kelimeler

Woman, man, gender equality, 81 provinces

Kaynakça

• Butler, J. (1990). Gender trouble: Feminism and the subversion of identity. New York: Routledge.
• Butler, J. (2019). Cinsiyet belası: Feminizm ve kimliğin altüst edilmesi (Çev. A. Demir). Ankara: Metis Yayınları
• Connell, R. W. (2018). Toplumsal cinsiyet ve iktidar (Çev. A. Y. Baykara). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Crenshaw, K. (1989). Demarginalizing the intersection of race and sex: A Black feminist critique of antidiscrimination doctrine, feminist theory and antiracist politics. University of Chicago Legal Forum, 1989(1), 139-167.
• Cumhuriyet Gazetesi (2023, 16 Mayıs). Meclise kaç kadın milletvekili girdi? TBMM 28 Dönem Kadın Milletvekilleri kim? En çok kadın milletvekili hangi partiden seçildi?. Cumhuriyet Gazetesi. https://www.cumhuriyet.com.tr/siyaset/meclise-kac-kadin-milletvekili-girdi-tbmm-28-donem-kadin-milletvekilleri-kim-en-cok-kadin-milletvekili-hangi-partiden-2081961#:~:text=27'nciyüzde 20Dyüzde C3yüzde B6nemyüzde 20parlamentosundayüzde 20yyüzde C3yüzde BCzde,20yüzde 2C1'eyüzde 20yyüzde C3yüzde BCkseldi adresinden 2 Haziran tarihinde erişildi.
• de Beauvoir, S. (1949). Le deuxième sexe. Paris: Gallimard.
• Dedeoğlu, S. ve Elveren, A.Y. (2017). Türkiye'de Refah Devleti ve Kadın. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Donovan, J. (2015). Feminist theory: The intellectual traditions. New York: Bloomsbury Publishing.
• Ecevit, Y. (2021). Türkiye'de toplumsal cinsiyet eşitliği ve kalkınma. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Euronews (2022, 31 Mart). Erkeklerden fiziksel veya cinsel şiddet gören kadınların oranı: Avrupa ve OECD'nin lideri Türkiye. Euronews. https://tr.euronews.com/2022/03/31/erkeklerden-fiziksel-veya-cinsel-siddet-goren-kad-nlar-n-oran-avrupa-ve-oecd-nin-lideri-tu. adresinden 1 Nisan 2023 tarihinde erişildi.
• Friedan, B. (1963). The feminine mystique. New York: W.W. Norton & Company.
• Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu. (2022). Veriler. https://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/kategori/veriler adresinden 17 Temmuz 2023 tarihinde erişildi.
• Kavas, A; Düşündüre, A. ve Avşar, İ. (2020). 81 İlde Türkiye'nin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi. https://www.tepav.org.tr/upload/mce/2020/haberler/tobb_tskb_tepav_81_ilde_turkiyenin_toplumsal_cinsiyet_esitligi_karnesi.pdf. adresinden 13 Ekim 2023 tarihinde erişildi.
• Sancar, S. (2020). Türk modernleşmesinin cinsiyeti. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Scott, J. W. (1986). Gender: A useful category of historical analysis. The American Historical Review, 91(5), 1053–1075. https://doi.org/10.2307/1864376.
• T.C. İçişleri Bakanlığı. (2023). Valiler ve Kaymakamlar. https://www.icisleri.gov.tr/valilikler adresinden 15 Haziran 2023 tarihinde erişildi.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2023a, 6 Mart). İstatistiklerle Kadın, 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=yüzde C4yüzde B0statistiklerle-Kadyüzde C4yüzde B1n-2022-49668&dil=1. adresinden 15 Eylül 2023 tarihinde erişildi.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2023b, 26 Nisan). Hayat Tabloları, 2019-2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hayat-Tablolari-2019-2021-45592. adresinden 17 Mayıs 2023 tarihinde erişildi.
• United Nations Development Programme. (2021). Gender Inequality Index. https://hdr.undp.org/data-center/thematic-composite-indices/gender-inequality- index#/indicies/GII adresinden 15 Ağustos 2023 tarihinde erişildi.
• United Nations Development Programme. (2022). 2021/22 Human Development Report. https://report.hdr.undp.org. Adresinden 15 Ağustos 2023 tarihinde erişildi.
• Walby, S. (2020). Varieties of gender regimes. Social Politics: International Studies in Gender, State and Society, 27(3), 414–431. https://doi.org/10.1093/sp/jxaa022.
• World Economic Forum. (2022, Temmuz). Global Gender Gap Report. https://www.weforum.org/reports/the-global-gender-gap-report-2022. adresinden 17 Eylül 2023 tarihinde erişildi.
• World Economic Forum. (2023, Haziran). Global Gender Gap Report.https://www.weforum.org/publications/global-gender-gap-report-2023/. adresinden 17 Aralık 2024 tarihinde erişildi.
• Yüksek Öğretim Kurumu. (2022). Türkiye Akademisinde Kadınlar Daha Da Güçleniyor. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2021/turk-universitelerindeki-kadin-profesor-orani-avrupa-ortalamasini-gecti.aspx. adresinden 17 Nisan 2023 tarihinde erişildi.
• Yüksek Seçim Kurulu. (2019). 31 Mart 2019 Mahalli İdareler Seçimleri. https://www.ysk.gov.tr/tr/31-mart-2019-mahalli-iyüzde CCyüzde 87dareler-secimi/77916. adresinden 12 Temmuz 2023 tarihinde erişildi.
• Yüksek Seçim Kurulu. (2023). Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekilleri Genel Sonuçları. https://sonuc.ysk.gov.tr/sorgu. adresinden 15 Temmuz 2023 tarihinde erişildi.
• Yüksek Seçim Kurulu. (2024). 31 Mart 2024 Mahalli İdareler Seçimleri. https://www.ysk.gov.tr/tr/31-mart-2024-secimi/46637316 adresinden 10 Nisan 2024 tarihinde erişildi.