Urban Disaster Governance and Experiences of Earthquake Beyond the Disaster Region

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 46, 2381 - 2406, 31.12.2024

Yahya Aydın

https://doi.org/10.31198/idealkent.1563594

Öz

When a disaster occurs, attention is immediately focused on the affected region and continues throughout the recovery process. However, social groups beyond the region are often overlooked. After the Kahramanmaraş earthquakes in Turkey on 6 February 2023, hundreds of thousands of people were forced to relocate to different parts of the country. The capital, Ankara, quickly became the preferred destination for these forced migrations, turning it into a hub for those so displaced. This study examines the experiences of earthquake victims in a city located far from an earthquake zone. A convenience sample of 531 individuals affected by the disaster and residing in Ankara was selected. Respondents from various cities in the earthquake region, with a range of levels of education, age, and occupational backgrounds, participated in the survey. Ankara was chosen as a destination due to its safety in terms of earthquake, health, and education opportunities. The experiences of individuals following the earthquake vary significantly depending on whether they live at home, in a dormitory, or in a guest house. Those affected by the earthquake used different strategies to manage the crisis, as based on their social and economic status.

Anahtar Kelimeler

Earthquake, disaster, migration, forced migration, economic capital, social capital

Etik Beyan

The study, which has received ethical approval, does not involve any ethical issues or conflicts of interest.

Destekleyen Kurum

No financial support was received from any person or institution for the study.

Teşekkür

I would like to begin by expressing my gratitude to the participants who kindly volunteered their time and input to this study despite the challenging circumstances resulting from the earthquake. My gratitude extends to Prof. Dr. Ramazan Yelken, the head of the AYBU Sociology department, for his invaluable contribution to the implementation of the study. Furthermore, I would like to express my gratitude to Prof. Dr. Mustafa Orçan, a faculty member of the AYBU Sociology Department, and Ankara Keçiören District Governor Dr. Mehmet Akçay, for their invaluable assistance in reaching earthquake victims. I would also like to acknowledge all my colleagues who contributed to this endeavour. I would like to express my gratitude to Lecturer Murat Öztürk for his contribution to the creation of the questionnaire prior to the field study, and to Hamburg University PhD Student Enes Bayrakoğlu for his assistance with data analysis. Additionally, I would like to thank my students Güler Özlem Delen and Hatice Kayıkcı for their assistance with fieldwork and data entry.

Kentsel Afet Yönetimi ve Afet Bölgesinin Dışında Deprem Deneyimleri

Öz

Bir felaket meydana geldiğinde dikkatler hemen etkilenen bölgeye odaklanır ve bu durum iyileşme süreci boyunca da bu şekilde devam eder. Ancak felaket bölgesi dışındaki sosyal gruplar sıklıkla göz ardı edilmektedir. Türkiye'de 6 Şubat 2023'te yaşanan Kahramanmaraş depremlerinin ardından yüzbinlerce insan Türkiye’nin farklı yerlerine göç etmek zorunda kalmıştır. Başkent Ankara kısa sürede bu zorunlu göçler için en çok tercih edilen yer haline gelerek şehir yerinden edilenler için bir merkez haline gelmiştir. Bu çalışma deprem bölgesinden uzakta bulunan bir kentte, Ankara’da, depremzedelerin deneyimlerini incelemektedir. Afetten etkilenen ve Ankara'da ikamet eden 531 kişiden oluşan bir örneklem seçilmiştir. Ankete deprem bölgesindeki çeşitli şehirlerden, farklı eğitim, yaş ve mesleki gruplardan katılımcılar katılmıştır. Ankara’nın, deprem açısından güvenli olması, sağlık ve eğitim imkanları nedeniyle destinasyon olarak seçildiği tespit edilmiştir. Bireylerin deprem sonrası deneyimleri evde, öğrenci yurdunda ya da misafirhanede yaşamalarına göre farklılık gösterebilmektedir. Depremden etkilenenlerin, özellikle sosyal ve ekonomik durumlarına bağlı olarak, krizi yönetmek için farklı stratejiler kullandıklarını gösteriyor.

Anahtar Kelimeler

Deprem, afet, göç, zorunlu göç, ekonomik sermaye, sosyal sermaye

Etik Beyan

Etik onayı alınan çalışmada herhangi bir etik ihlali ve çıkar çatışması yoktur.

Destekleyen Kurum

Çalışma için herhangi bir kişi ve kurumdan finansal destek alınmamıştır.

Teşekkür

Öncelikle çok zor bir dönemden geçmelerine rağmen çalışmaya gönüllü olarak katkı veren deprem mağduru katılımcılara çok teşekkür ederim. Çalışmanın uygulama kısmında büyük emeği olan AYBÜ Sosyoloji bölüm başkanı Prof. Dr. Ramazan Yelken’e çok teşekkür ederim. Ayrıca deprem mağdurlarına ulaşma noktasında katkılarını esirgemeyen yine AYBÜ Rektör Yardımcısı ve Sosyoloji bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Orçan ve Ankara Keçiören Kaymakamı Dr. Mehmet Akçay’a ve katkı veren tüm meslektaşlarıma çok teşekkür ederim. Ayrıca saha çalışması öncesinde soru formunun oluşturulmasında katkı veren Öğretim Görevlisi Murat Öztürk ve verilerin analiz kısmında katkı veren Hamburg Üniversitesi Doktora Öğrencisi Enes Bayrakoğlu’na da çok teşekkür ederim. Son olarak saha çalışması ve veri girişinde destek olan öğrencilerim Güler Özlem Delen ve Hatice Kayıkcı’ya da çok teşekkür ederim.

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2020). Göç sosyolojisi (4th ed.). Ankara: Nobel Publications.
• AFAD. (2023). Açıklamalı afet yönetimi terimleri sözlüğü. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. https://www.afad.gov.tr/aciklamaliafet-yonetimi-terimleri-sozlugu
• Agresti, A., & Finlay, B. (2008). Statistical methods for the social sciences (4th ed.). Pearson Education.
• Aldrich, D. P., & Meyer, M. A. (2015). Social capital and community resilience. American Behavioral Scientist, 59(3), 254–269. https://doi.org/10.1177/0002764214550299
• ARUP. (2015). City resilience framework. London: ARUP Group Ltd.
• Aydın, Y. (2023). Deprem ve konut. In F. Çakı & K. Canatan (Eds.), Deprem ve toplum sosyalbilimsel projeksiyonlar (pp. 377-390). Konya: Çizgi Kitabevi Publications.
• Bartman, D., Porus, M. V., & Monforte, P. (2017). Göç meselesinde temel kavramlar (İ. Ağabeyoğlu Tuncay, Trans.). Ankara: Hece Publications.
• Berkes, F., & Seixas, C. S. (2005). Building resilience in lagoon social-ecological systems: A local-level perspective. Ecosystems, 8, 967–974.
• Bryman, A. (2008). Social research methods (3rd ed.). Oxford: Oxford University Press.
• Castelli, F. (2018). Drivers of migration: Why do people move? Journal of Travel Medicine, 25(1), 1-7.
• Clavin, C., D’Abreau, A., & Walpole, E. H. (2020). Resilience, adaptation, and sustainability plan assessment methodology: An annotated bibliography. NIST Technical Note 2117. Gaithersburg, MD: National Institute of Standards and Technology.
• Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (3rd ed.). Los Angeles: Sage Publications.
• Deniz, O., Yıldız, M. Z., Parin, S., & Erdoğan, R. (2017). Deprem ve göç: 2011 Van depremi örneği. Social Sciences Studies Journal, 3(10), 1426-1444.
• Green, G. P., & Haines, A. (2002). Asset building and community development. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Kaczan, D. J., & Orgill-Meyer, J. (2020). The impact of climate change on migration: A synthesis of recent empirical insights. Climate Change, 158(3), 281–300.
• Mason, J. (2006). Mixing methods in a qualitatively driven way. Qualitative Research, 6(1), 9-25.
• Mayunga, J. S. (2007). Understanding and applying the concept of community disaster resilience: A capital-based approach. Summer Academy for Social Vulnerability and Resilience Building, 1(1), 1-16.
• Lee, E. (1966). A theory of migration. Demography, 3, 47–57.
• Limoncu, S. (2004). Türkiye’de afet sonrası sürdürülebilir barınma sistemi yaklaşımı (Unpublished doctoral dissertation). Yıldız Technical University, Institute of Natural and Applied Sciences.
• Limoncu, S., & Bayülgen, C. (2005). Türkiye'de afet sonrası yaşanan barınma sorunları. Megaron, 1(1), 18-27.
• Lokosang, L. B., Ramroop, S., & Zewotir, T. (2014). Indexing household resilience to food insecurity shocks: The case of South Sudan. Agrekon, 53(2), 137–159.
• Rodin, J. (2014). The resilience dividend: Being strong in a world where things go wrong. New York: Public Affairs.
• Sadri, A. M., Ukkusuri, S. V., Lee, S., et al. (2017). The role of social capital, personal networks, and emergency responders in post-disaster recovery and resilience: A study of rural communities in Indiana. Natural Hazards, 90, 1377–1406. https://doi.org/10.1007/s11069-017-3103-0
• TUİK. (n.d.). Population. https://biruni.tuik.gov.tr/ilgosterge/?locale=tr
• UNHCR. (2022). Global trend report 2022. https://www.unhcr.org/global-trends-report-2022
• UN Office for Disaster Risk Reduction. (2009). https://www.un.org/en/development/desa/policy/untaskteam_undf/thinkingpieces/3_disaster_risk_resilience.pdf
• UN Migration (IOM). (2023). Earthquakes displacement overview – Türkiye. file:///C:/Users/PC/Downloads/2023%20Earthquakes%20Displacement%20Overview.pdf