COĞRAFYA BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN BEŞERİ COĞRAFYA DERSİ HAKKINDAKİ TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Sayı: 44, 75 - 90, 23.07.2021

Ziya İnce

https://doi.org/10.32003/igge.930612

Cited By: 1

Öz

Eğitimde en önemli konulardan biri de verilen eğitimde öğrenenlerin tutumlarının incelenmesidir. Bu çalışmada fen-edebiyat fakültesi coğrafya bölümü öğrencilerinin beşeri coğrafya dersi hakkındaki tutumları çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir. Betimsel tarama modeli kullanılan bu araştırmanın verileri, Türkiye’de iki farklı üniversitedeki coğrafya bölümlerinde okuyan 137 öğrenciden elde edilmiştir. Araştırma verilerinin elde edilmesinde Kılcan vd. (2019) tarafından hazırlanan 23 madde ve iki alt boyuttan oluşan beşli Likert yapısındaki “Beşeri Coğrafya Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” (BCDYTÖ) ölçme aracı olarak kullanılmıştır. Elde edilen verilerin karşılaştırılmasında, iki alt düzeyi olan değişkenler için t-testi, ikiden fazla alt düzeyi olan değişkenler için tek yönlü ANOVA testi kullanılmıştır. Güvenirliği test etmek için ise Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı α = .94 olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonunda elde edilen verilere göre coğrafya bölümü öğrencilerinin beşeri coğrafya dersi hakkındaki tutumları büyük oranda olumlu bulunmuştur. Coğrafya bölümü öğrencilerinin beşeri coğrafya dersi hakkındaki tutumları cinsiyet ve üniversite değişkenlerinde farklılık gösterir iken, sınıf, yaş ve mezun olunan lise değişkenlerinde bir farklılık göstermemiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda, beşeri coğrafya alanındaki ders içeriklerinin zenginleştirilmesi, tutum araştırmalarının dönem başında ve dönem sonunda tekrarlanarak düşük tutuma karşılık tedbirlerin alınması ve öğretim programlarında yer alan beşeri coğrafya konularının geliştirilmesi ve güncellenmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Beşeri Coğrafya, Coğrafya Bölümü Öğrencileri, Coğrafya Öğretimi, Tutum

AN INVESTIGATION ON THE ATTITUDE OF GEOGRAPHY DEPARTMENT STUDENTS ABOUT HUMAN GEOGRAPHY COURSE IN TERMS OF VARIOUS VARIABLES

Öz

One of the most important issues in education is to examine the attitudes of the people who receive education. In this study, the attitudes of the geography department students towards the human geography course were examined in terms of various variables. The data of this research, where we used descriptive scanning model, was obtained from 137 students studying in geography departments in two different universities in Turkey. In the acquisition of the research data, the “Scale of Attitude Towards Human Geography” (SATHG) in a five-point Likert structure, prepared by Kılcan et al. (2019), consisting of 23 items and two sub-dimensions, was used as a measurement tool. In comparison of the data obtained, t-test was used for variables with two sublevels, and one-way ANOVA test was used for variables with more than two sublevels. To test the reliability, the Cronbach Alpha reliability coefficient was calculated as α = .94. According to the data obtained at the end of the research, the attitudes of the geography department students about the human geography course were found to be mostly positive. While the attitudes of geography department students about the human geography course differ in terms of gender and university, there was no difference in the variables of class, age and graduated high school. In line with these results, it was suggested to enrich the course content in the field of human geography, take measures against low attitude by repeating the attitude researches at the beginning and end of the term, develop and update the human geography topics in the curriculum.

Anahtar Kelimeler

Human Geography, Geography Department Students, Geography Teaching, Attitude

Kaynakça

• Ablak, S., Ergün, A. & Yeşiltaş, Z. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının beşerî coğrafya dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 6(1), 48-62.
• Akınoğlu, O. (2005). Coğrafya eğitiminin etkililiği ve sorunları. Marmara Coğrafya Dergisi, (12), 77-96.
• Alım, M. (2008). Öğrencilerin lise coğrafya programında yer alan yeryuvarlağı ve harita bilgisi ünitelerindeki bazı kavramları anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. Milli Eğitim Dergisi, (177), 166-180.
• Arseven, A. (2001). Alan Araştırma Yöntemi (İlkeler Teknikler Örnekler). Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık.
• Artvinli, E. & Kaya, N. (2010). 1992 Uluslararası coğrafya eğitimi bildirgesi ve Türkiye’deki yansımaları. Marmara Coğrafya Dergisi, (22), 93-127.
• Atalay, İ. (2013). Doğa Bilimleri Sözlüğü. İzmir: Meta Basım ve Matbaacılık.
• Aydın, F., Coşkun, M. & Kara, H. (2010). Ticaret meslek lisesi öğrencilerinin coğrafya dersine yönelik tutumları (Elbistan örneği). Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 183-203.
• Aydın, R. & Sağlam, G. (2021). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 257-294.
• Baydil, E. (2003). Eğitim Fakülteleri, İlköğretim ve Türkçe Öğretmenliği Bölümleri İçin Coğrafyaya Giriş. Ankara: Pegem Akademi.
• Bilgili, M. (2011). Fransa’da ilk ve orta dereceli okullarda coğrafya eğitim ve öğretim müfredat, metot ve araç- gereçler açısından değerlendirilmesi. (Doktora tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden edinilmiştir.
• Biricik, A. S. (1999). Coğrafya'nın özü ve önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, (2), 5-6.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (13. baskı). Ankara: Pegem.
• Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2017). Research Methods in Education (6th ed.). New York: Routledge/Taylor & Francis Group.
• Çepni, S. (2018). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (8. Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Demirkaya, H. (2003). Eleştirel düşünme kuramının lise coğrafya programı üzerindeki etkileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1-2), 97-106.
• Doğanay, H. (2017). Coğrafya Bilim Alanları Sözlüğü. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Doğanay, H., Özdemir, Ü. & Şahin, İ. F. (2012). Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• George, D. & Mallery, P. (2005). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Refence, 13.0 update (6th ed.). Boston: Pearson.
• Graham, M., McLean, J., Read, A., Suchet Pearson, S. & Viner, V. (2017) Flipping and still learning: experiences of a flipped classroom approach for a third-year undergraduate human geography course. Journal of Geography in Higher Education, 41(3), 403-417. DOI: 10.1080/03098265.2017.1331423
• Gümüş, N. & İlhan, A. (2013). Küreselleşmenin Türkiye üniversiteleri coğrafya öğretmenliği ve bölümleri yapısı üzerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 47-71.
• İnce, Z. (2014). Türkiye'de ve Hollada'da coğrafya eğitimi ve öğretiminin müfredatlar, metotlar ve araç- gereçler açısından değerlendirilmesi. (Doktora tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden edinilmiştir.
• Johnston, R. J. (2017) Beşeri coğrafya: değişen disipliner gündemin politiği, (Çev: Erdem Bekaroğlu). Poessible Düşünme Dergisi, 10, 39-57.
• Kaptan, S. (1973). Bilimsel Araştırma Teknikleri. Ankara: Rehber Yayınevi.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemi (25. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kayan, İ. (2000). Türkiye üniversitelerinde coğrafya eğitimi amaç, yeni hedefler, sorunlar ve öneriler. Ege Coğrafya Dergisi, 11, 7-22.
• Kılcan, B., Çetin, T., Ablak, S. & Gürgür, M. (2019). Beşeri coğrafya dersine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Cumhuriyet International Journal of Education, 8(4), 913-927. http://dx.doi.org/10.30703/cije.538710.
• Kızılçaoğlu, A. & Taş, H. İ. (2007). İlköğretim ikinci kademede coğrafya eğitimi ve öğretimi: öğrenme alanları ve kazanım boyutu. Marmara Coğrafya Dergisi, 16,93-108
• Koçman, A. (1999). Cumhuriyet döneminde yüksek öğretim kurumlarında coğrafya öğretimi ve sorunları. Ege Coğrafya Dergisi, 10(1), 1-14.
• Köşker, N. (2014). Beşeri coğrafya ve mekânsal bilginin endoktrinasyonu: jeopolitik konum örneği. TÜCAUM 8. coğrafya sempozyumu bildiriler kitabı içinde (s. 429-438). Ankara.
• Liu, K., Tang, M., Liu, R. & Qin, Y. (2017). Geography’s “World view”: The ontological issues of geography. Journal of Geographical Sciences, 27(12), 1541-1555..
• Maolin, T. (2009). The diversification of research approaches in human geography in Chinese Mainland. Geographical Research, 28(4), 865-882. (in Chinese)
• Maolin, T. (2010). The methodological issues of human geography researches in mainland China. Human Geography, 25(4), 1-6.
• Özdamar, K. (1999). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi I. (2. Baskı). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Özey, R. (2002). Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği (1. Baskı). İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Özey, R. (2006). Günümüz Dünya Sorunlar (3. Baskı). İstanbul: Aktif Yayınları.
• Özgen, N., Bindak, R. & Birel, F. (2009). Coğrafya dersine yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 58-64.
• Özgüç, N., & Tümertekin, E. (2012). Coğrafya Geçmiş Kavramlar Coğrafyacılar (2. Baskı). İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Özgür, M. (2018). Innovation trends in Turkish human geography: an assessment from the perspective of agents of change. International Journal of Geography and Geography Education, (38), 142-170.
• Sevilmiş Kara, F. (2006). Lise birinci sınıf öğrencilerinin coğrafya derslerine yönelik akademik benlik ve tutumları ile başarıları arasındaki ilişki (İzmir/Konak ilçesi örneği). (Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden edinilmiştir.
• Sözen, E. (2019). Lisans öğrencilerinin lisans eğitiminde aldıkları coğrafya içerikli derslere yönelik görüşleri. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 38-53.
• Şahin, V. (2011). İngiltere’de yükseköğretimde, coğrafya eğitim ve öğretiminin müfredat, metot ve araç-gereç açısından değerlendirilmesi. (Doktora tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden edinilmiştir.
• Taş, H. İ. (2002). Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye'nin ortaöğretim kurumlarındaki coğrafya eğitiminin karşılaştırılması. Marmara Coğrafya Dergisi, 6, 53-72.
• Ulusoy, K. & Gülüm, K. (2009). Sosyal bilgiler öğretmenliği öğrencilerinin tarih ve coğrafya derslerine yönelik tutumları (Adıyaman örneği). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 149-160.
• Uzun, F. V. (2018). Beşeri ve iktisadi coğrafya alanında yapılan lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi: 2008- 2017. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 253-281.
• Uzunöz, A. (2011). Coğrafya dersine yönelik öğrenci tutum ölçeği geliştirilmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 1264-1275.
• Ye, C., Gao, Y., Yu, J. & He, Y. (2020). Teaching human geography using a couplet game. Journal of Geography in Higher Education, 4 1-11. DOI: 10.1080/03098265.2020.1849062