TÜRKİYE’DE ORYANTİRİNG KONULU LİSANSÜSTÜ TEZLERİN İNCELENMESİ (2005-2021)

Yıl 2021, Sayı: 44, 413 - 427, 23.07.2021

Nadir Çomak

https://doi.org/10.32003/igge.933262

Öz

Bu araştırmada, 01.01.2005 ve 31.05.2021 tarihleri arasında Oryantiring konulu lisansüstü tezlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Belirlenen kriterlere göre Yükseköğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezinde 36’sı yüksek lisans ve 3’ü doktora tezi olmak üzere toplam 39 adet tezin var olduğu belirlenmiştir. Araştırma kapsamında durum çalışması deseninden faydalanılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak doküman incelemesi kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Yapılan tezlerin %84,6’sının 2011 yılı ve sonraki yıllarda yapıldığı belirlenmiştir (n=33). Tez çalışmalarının ağırlıklı olarak spor ve sağlık alanında yapıldığı görülmüştür. Ayrıca eğitim bilimleri, bilişim ve mühendislik alanında yapılmış çalışmalar da bulunmaktadır. Bu çalışmalarda sporcu sağlık ve performansı, oryantiring sporunun yararları ve eğitime katkıları, sporcu ve öğrencilerde mekânsal düşünme becerisi, mekân algısı ve harita becerilerinin gelişimi gibi konular ele alınmıştır. Ayrıca yön bulma probleminden hareketle az sayıda da olsa yazılım tabanlı formüller geliştirmeye yönelik çalışmalar yapılmıştır. İncelenen tezlerde ulaşılan bulguların ağırlıklı olarak eğitim öğretim, spor bilinci, mekân algısı, yön bulma becerisi ve harita becerisi alanında olması oryantiring sporunun eğitim ve öğretimle olan yakın ilişkisine dikkat çekmektedir. Bu çalışma oryantiring konulu lisansüstü tezlerin ilk kez birarada incelenmesi açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Oryantiring, Mekânsal Düşünme Becerisi, Harita Becerisi, Oyun, Spor

Destekleyen Kurum

Destek alınmamıştır.

INVESTIGATION OF THE GRADUATE THESES ON ORIENTEERING IN TURKEY (2005-2021)

Öz

The present study aims to investigate the postgraduate theses published in Turkey on orienteering sport from 01.01.2005 through 31.05.2021. Based on the criteria established for this study, it was determined that 39 theses (36 postgraduate theses plus 3 doctoral dissertations) are available on orienteering in The Council of Higher Education National Theses Center located in Ankara, Turkey. The tool used in collecting data for this case study was that of document analysis. Descriptive and content analyses were used in the course of data analysis. It was determined that 84.6% of all the theses were created from 2011 onwards (n=33). These postgraduate theses were conducted primarily in the field of sports and health, although some of them have also been written on educational sciences, informatics, and engineering. Among the themes investigated in the theses are athlete health and performance, the benefits of orienteering sport and its contribution to education, spatial thinking skills, spatial perception, and mapping skills development in athletes and students. In addition, a small number of studies have been carried out to develop software-based formulas with reference to the wayfinding problem. The fact that the findings of the theses being investigated mainly relate to the fields of education, sports awareness, space perception, wayfinding skills, and map skills calls attention to the close relationship of the orienteering sport with education and training. The present study is the first of its kind in that it investigates all the postgraduate theses published on orienteering sport in Turkey.     

Anahtar Kelimeler

Orienteering, Spatial Thinking Skills, Map Skills, Game, Sports

Kaynakça

• Akgöz, S., Ercan, İ. & Kan, İ. (2004). Meta-analizi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 30 (2), 107–112.
• Aladağ, E., Arıkan, A. & Özenoğlu, H. (2021). Nature education: Outdoor learning of map literacy skills and reflective thinking skill towards problem-solving. Thinking Skills and Creativity, 40, 100815. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2021.100815
• Arıkan, A. & Aladağ E. (2019). Oryantiring dersinin beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin harita okuryazarlık becerilerine etkisi. lnternational Journal of Geography and Geography Education, 40, 124-138.
• Aslan, İ. & Aytıs, S. (2017). Çocuk Gelişimi–Spor İlişkisinin Fiziksel Çevre ve Mekân Algısı Üzerinden İrdelenmesi: Örnek Bir Hareket Merkezi Modeli. Tasarım Kuram, 14(26): 152-160
• Aslan, D. (2017). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Bakış Açısı Alma Becerilerine Empati Eğitim Programının Etkisinin İncelenmesi. (Doktora tezi) Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez no. 465048)
• Aydın, A., Selvitopu, A. & Kaya, M. (2018). Sınıf yönetimi alanındaki lisansüstü tezlerin ı̇ncelenmesii. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 41-56.
• Blades, M., & Spencer, C. (1989). Children’s wayfinding and map using abilities. Scientific Journal of Orienteering, 5(1), 48-60.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Buğdaycı, İ. (2012). İlköğretimde Harita Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. (Doktora tezi) Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez no. 302488)
• Candan, G. (2019). Coğrafya eğitiminde oryantiring etkinliklerinin Kullanılması. Herkes İçin Coğrafya, 2(Haziran), 19-26.
• Cataldi, S., Bonavolontà, V. & Fischetti, F. (2021). Starting a sport as outdoor education in infancy: orienteering, visual spatial memory for empowering school learning. Journal of Physical Education and Sport, 21(1), 696-701.
• Catela, D., Barroso, M., Seabra, A. P., Figueiredo, R. & Franco, R. (2019). Orienteering using realistic map (colored aerial photography) with kindergarten children. Revista Da UIIPS, 7(2), 132-135.
• Çiftçi, T. (2017). Türkiye’de coğrafya eğitimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin (2006-2017) eğilimleri / the trends of postgraduate theses (2006-2017) on geography education in Turkey. Journal of History Culture and Art Research, 6(4), 864-887
• Çomak, N. (2020). Okul öncesi eğitimin coğrafi temelleri. In H. Uzun (Ed.), Recent advances in education and sport researches (Issue June, pp. 89-102). Gece Kitaplığı.
• Coşkun, İ., Dündar, Ş. & Parlak, C. (2014). Türkiye’de özel eğitim alanında yapılmış lisansüstü tezlerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (2008-2013). Ege Eğitim Dergisi, 15(2), 375.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. S. B. D. Mesut Bütün (Ed.), Siyasal Kitabevi.
• Demiralp, N. (2006). Coğrafya Öğretiminde Gösteri Yöntemi Kullanılarak Harita Ve Küre Kullanım Becerilerinin Geliştirilmesi Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.( Tez no. 191122)
• Di Tore, P. A. (2016). Spatial navigation cognitive strategies, perspective taking and special educational needs: Re-thinking orienteering sport in complexity. Journal of Physical Education and Sport, 16(2), 476–480.
• Gürdal, A. Bakioğlu, A. & Öztuna, A. (2010). Fen bilgisi eğitimi lisansüstü tezlerin incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 53-58.
• İmamoğlu, M. & İmamoğlu, A. (2018). Oryantiring sporunun ortaöğretim coğrafya ve beden eğitimi ve spor derslerinin kazanımlarına etkisi. Kesit Akademi, 16(16), 198-207.
• Karkın, A. M. (2011). Müzik bilimleri alanında yapılan lisansüstü tezlerin ı̇ncelenmesi (analysis of the graduate theses in the field of musicology). İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2), 143-149.
• Kaytez, N. Durualp, E. (2014). Lisansüstü tezlerin incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2).
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• Koç, F. & Saranlı, A. G. (2017). Erken çocukluk dönemindeki üstün yetenekli çocuklara ilişkin Türkiye’de gerçekleştirilen lisansüstü çalışmaların çok boyutlu analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(41), 163.
• Labuschagne, A. (2003). Qualitative research-airy fairy or fundamental? The Qualitative Report, 8(1), 100-103.
• Loukas, M. & Loannis, T. (2018). Game as a learning tool in environmental education. International Journal of Innovation and Research in Educational Sciences, 5(6), 2349– 5219.
• Miles, M. B., Huberman, A. M. & Saldana, J. (1994). Qualitative data analysis. Research Methods for Public Administrators, 162-170.
• Mohamed, I. A. (2010). Wireless mesh networking for the Outdoor Sports (Orienteering) (Master thesis, Kungliga Tekniska Högskolan(KTH) Royal Institute of Technology). Retrieved from https://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:468072/FULLTEXT01.pdf
• Murakoshi, S. (1989). On Psycological study of orienteering: from viewpoint of information and execution of plans. Scienticific Journal of Orientieering, 5(2), 66-111.
• Ottosson, T. (1986). Cognitive processes in orieentiring: an outline of a teoretical frema of refference and some preliminary data. Cientific-Journal-of-Orienteering, 2, 75-101.
• Ottosson, T. (1987). Map-reading and wayfinding (Doctoral dissertation, Acta Universitatis Gothoburgensis). Retrieved from
• https://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:1521905/FULLTEXT02.pdf
• Öztürk, M., Giren, S., Yıldırım, E. & Şimşek, Ü. (2015). Güncellenen okul öncesi eğitim programının coğrafya eğitimi açısından incelenmesi. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(13), 245–161.
• Papat, E. (2015). İlkokul matematik derslerine yönelik yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 113-124.
• Piaget, J. and ve Inhelder, B. (1956) The Child’s Conseptions of Space. London: Routhlendge and Kegan Paul.
• Pouya, S., Demir, S. & Demirel, Ö. (2017). Engelli çocuklara yönelik oryantiring oyunları. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(4), 608-618.
• Senol, H. İ. (2019). Çocuklarda harita becerilerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi) Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez no. 604016)
• Siegel, A. W. & White, S. H. (1975) The Development of Spatial Representations of Large-Scale Environments. In H. W. Reese (ed.) Advances in Child Development and Behavior, Vol. 10, New York: Academic Press.
• Sormaz, M. (2019). İsveç’te coğrafya eğitim öğretiminin müfredat, metot ve araç-gereç açısından değerlendirmesi̇. (Doktora tezi) Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez no. 569198)
• Johansson, C. (1986). Profiling an induvudually programed training in preventation of injuries in elite orientieers. Cientific Journal of Orienteering, 2, 1-70.
• Tanrıkulu, M. (2011). Harita ve pusulanın farklı bir kullanım alanı: Oryantiring. Milli Eğitim, 191, 120-126.
• Tarman, İ. (2017). Harita ve küre kullanımı eğitiminin beş yaş çocuklarının harita ve küre okuma ve yorumlama becerilerine etkisi (Doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez no. 484100)
• Ünlü, M. & Çavak, Y. (2019). Okul öncesi eğitim döneninde öğrencilere kazandırılabilecek coğrafi kazanımlar ve değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 49, 186-201.
• Walsh, S. W., Martland J. R. & Steward, R. R. (1990a). How do we teach our young orientieers to use the compass more effectively. Cientific-Journal-of-Orienteering, 7, 90-103.
• Walsh, S. W. Martland J. R. & Steward, R. R. (1990b). The map orientation skills of young children a prreliminary investigation. Cientific-Journal-of-Orienteering, 7, 104-114.
• Wiegand, P. & Stiell, B. (1997). Mapping the place knowledge of teachers in training. Journal of Geography in Higher Education, 21(2), 187-198.
• Yaşar, C. & Aral, N. (2011). Türkiye’de okul öncesinde drama alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(22), 70- 90.
• Yaşar Can, M., İnal, G., Uyanık, Ö. & Yazıcı, H. (2012). Okul öncesi dönemde coğrafya eğitimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 75-87.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin.
• Yılmaz, M. & Kurt, M. (2019). Türkiye’de beden eğitimi ve oyun dersi kapsamında yapılan çalışmaların analizi. Avrasya Sosyal Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(10), 46-61.