Coğrafyada paradigmalara öğretmen yaklaşımları

Yıl 2023, Sayı: 48, 21 - 36, 08.02.2023

Sebahattin Kurtkaya , Mehmet Ünlü

https://doi.org/10.32003/igge.1230841

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, coğrafya öğretmenlerinin coğrafya biliminde yaşanan paradigma değişimlerine ne derece vakıf olduğunun anlaşılmasıdır. Bilimlerde zaman içerisinde inceleme sahası, odaklanılan konular ve bu konulara yaklaşım bakımından değişim ve dönüşümün yaşanması olağandır. Paradigma değişimleri coğrafya bilimi ve öğretiminde de kendisini göstermiştir. Araştırmada coğrafya öğretmenlerinin coğrafya bilimi ve eğitimine olan yaklaşımları ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Türkiye'deki coğrafya öğretmenleri coğrafya biliminde, günümüz dünyasında şekillenen yaklaşımlar hakkında ne kadar bilgi sahibidir? Bu çalışma, postyapısal bakış açısıyla nitel bir araştırma modeli sunmaktadır. Yapılandırılmış görüşme formu ile çalışılmış ve görüşmelerin betimsel analizi yapılmıştır. Sakarya ili merkez ilçelerinden Adapazarı, Serdivan, Erenler ilçeleri ve Arifiye ilçesindeki Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi ve özel ortaöğretim kurumlarında görevli, çoğunlukla tecrübeli 13’ü bayan 23’ü erkek olmak üzere toplam 36 coğrafya öğretmeni ile görüşme gerçekleştirilmiştir. Öğretmenlere coğrafyada paradigmalar hakkında sorular yöneltilmiş, kendilerinin hangi yaklaşımı benimsedikleri sorulmuştur. Paradigmanın kelime olarak pek çok katılımcı coğrafya öğretmeni açısından fazla bir şey ifade etmediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya, eğitim, öğretim, paradigma

Teacher approaches to paradigms in geography

Öz

The aim of this study is to understand how well geography teachers have full knowledge of the paradigm shifts in geography. It is normal to experience change and transformation in sciences over time in terms of the field of study, the topics focused on and the approach to these issues. Paradigm changes have also been in geography science and teaching. In the study, it was reveal the approaches of geography teachers to geography science and education. How much knowledge do geography teachers in Turkey have in geography science about the approaches shaped in today's world? This study presents a qualitative research model from a poststructural point of view. A structured interview form was used and descriptive analysis of the interviews was made. In the Adapazarı, Serdivan, Erenler and Arifiye districts of Sakarya province interviews were conducted with 36 geography teachers, mostly experienced of whom 13 women and 23 men, who work in public and private high school institutions affiliated to the Ministry of National Education. Teachers were asked questions about paradigms in geography and they were asked which approach they adopted. It has been concluded that paradigm does not mean much for many participating geography teachers as a word.

Anahtar Kelimeler

Geography, education, teaching, paradigm

Kaynakça

• Bilgili, M. (2017). Coğrafyanın bilimsel kimliğine postyapısalcı bir yaklaşım. Marmara Coğrafya Dergisi, 35, 101-109.
• Bilgili, M. (2018). Sosyal coğrafya ve eleştirel teori. Sosyal coğrafya içinde, Özgen, N.(Ed), Pegem Yayıncılık, Ankara, 449-467. https://doi.org/10.14527/9786052412107
• Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Siyasal kitabevi.
• Geuss, R. (2018). Eleştirel teori: Habermas ve Frankfurt okulu (F. Keskin, Çev.; 3. bs). Ayrıntı.
• Karabulut, M. (2012). 20. Yüzyılda coğrafi düşüncede medyana gelen değişimler. İçinde TÜCAUM VI. Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı, TÜCAUM, Ankara, 413, 417.
• Kaya, İ. (2014). Coğrafi düşüncenin değişimi ve paradigmalar. Coğrafya araştırma yöntemleri içinde, 19-49.
• Kitchin, R. (2015). Positivistic geography. Approaches in human geography, 23-34.
• Kotlu, E. (2007). Yapısalcı ve post-yapısalcı sosyal teoride dil (Sosyal teoride bir model olarak dil) [Master’s Thesis]. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kuhn, T. S. (2019). Bilimsel devrimlerin yapısı (N. Kuyaş, Çev.). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Livingstone, D. N. (2011). Environmental determinism. The SAGE handbook of geographical knowledge, 368-380.
• Montello, D. R. (2013). Behavioral geography. Oxford University Press.
• Okur M. (2022a). Kültürel coğrafya perspektifinden mekânın eleştirisi. lnternational Journal of Geography and Geography Education, 45, 134-147. https://doi.org/10.32003/igge.1041260
• Okur, M. (2022b). Feminist ve kuir teori: cinsiyet ve cinsel kimliğin toplumsal oluşumu. İçinde Sönmez, S. (Ed) Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Alanında Yeni Trendler III (ss.51-67). İzmir: Duvar Yayınları.
• Özey, R., Bilgili, M., & Kocalar, A. (2018). Landscape theory in geography. Marmara Coğrafya Dergisi, 38, 127-141.
• Özgen, N. (2010). Bilim olarak coğrafya ve evrimsel paradigmaları. Ege Coğrafya Dergisi, 19(2), 1-26.
• Özgen, N. (2016a). Neo-klasik paradigmalar ve coğrafya bilimine etkileri. Beşeri Coğrafyada Araştırma Yöntemleri ve Teknikler, Özgen, N.(Ed), Pegem Yayıncılık, Ankara, 199-267. https://doi.org/10.14527/978605318748-6
• Özgen, N. (2016b). Nitel araştırmalarda verilerin toplanması ve analizi. Beşeri coğrafyada araştırma yöntemleri ve teknikler, 157-198.
• Öztürk, M. (2007). Coğrafya: Gelişimi, içeriği, eğitimi. İçinde S. Karabağ ve S. Şahin (Ed.), Kuram ve uygulamada coğrafya eğitimi (ss. 1-52). Ankara: Klişe Matbaacılık.
• Öztürk, M. (2012a). Coğrafya öğretmelerinin coğrafya eğitimi ve bilimsellik algılarına yönelik bir değerlendirme. Sosyal Araştırmalar Dergisi, 71-91.
• Öztürk, M. (2012b). Coğrafya öğretmenlerinin postmodern coğrafya algıları. Eğitim ve Bilim, 37(166).
• Öztürk, M., & Karabağ, S. (2012). Öğretmen Görüşlerine göre coğrafyada paradigmalar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 421-444.
• Tuan, Y.-F. (2017). Humanistic geography. İçinde Theory and Methods (ss. 127-138). Routledge.
• Tümertekin, E., & Özgüç, N. (2009). Beşeri coğrafya: insan kültür mekan. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Tuysuz, S. (2017). Kurumsal ve ilişkisel ekonomik coğrafya yaklaşımları ve işlemselleştirilmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi/Turkish Journal of Geographical Sciences, (2), 119-134.
• Tuysuz, S., & Yavan, N. (2012). Bölgesel coğrafya yaklaşımı ve Türk coğrafyasındaki etkileri üzerine kritik bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi, 390-405.
• Ünlü, M. (2014). Coğrafya öğretimi. Pegem Akademi Ankara.
• Wolcott, H. F. (1994). Transforming qualitative data: Description, analysis, and interpretation. Sage.
• Yavan, N. (2005). Bilim felsefesi bakımından coğrafyada pozitivist yaklaşım. Ulusal coğrafya kongresi, 405-414.
• Yıldırım, A., & Simsek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11 baski: 1999-2018). Seçkin yayıncılık.