Employment Process of Disabled Women in Working Life: Yozgat Case

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 111 - 126, 15.01.2021

Hülya Çakır

https://doi.org/10.17336/igusbd.646775

Cited By: 1

Öz

When the demographic indicators of the societies are analyzed, the high ratio of individuals with disabilities in the total population reveals the importance of the problems of people with disabilities for societies. The working life and integration problems of the disabled, which constitute a significant part of the population, is an issue to be studied. Qualitative research method, which states that human actions contain subjective meanings in the employment processes of women with disabilities in the working life created in the case of Yozgat province, therefore, subjective perceptions are as important as numerical data in human studies. During the interviews conducted with 15 disabled women residing in Yozgat through the semi-structured interview form, how the participants perceived the situation they experienced in the topics of “the effect of disability conditions on employment processes, working times, employment processes of the disabled people, problems they face in business life and suggestions for improving the employment of disabled people” and It is aimed to understand what they make sense with their own expressions. In this study, the problems experienced by women with disabilities through their employment processes were investigated by associating them with the concept of gender.

Anahtar Kelimeler

Disability, Women, Gender, Employment, Working Life

Çalışma Yaşamında Engelli Kadınların İstihdam Süreçleri: Yozgat Örneği

Öz

Demografik göstergeleri incelendiğinde engelli bireylerin toplam nüfus içerisindeki oranının yüksekliği, engelli bireylerin sorunlarının toplumda büyük önem taşıdığını ortaya koymaktadır. Nüfusun önemli bir kısmını oluşturan engellilerin çalışma hayatı ve toplumla bütünleşme sorunları, üzerinde çalışılması gereken bir konudur. Yozgat ili örneği özelinde oluşturulan çalışma yaşamında engelli kadınların istihdam süreçleri araştırmasında, derinlemesine görüşmelerle öznel algılamaların önemli olduğunu ifade eden nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla Yozgat’ta ikamet eden 15 engelli kadınla gerçekleştirilen görüşmelerde katılımcıların engellilik durumlarının istihdam süreçlerine etkisi, çalışma süreleri, engellilerin işe girme süreçleri, iş hayatında karşılaştıkları sorunlar ve engelli istihdamının iyileştirilebilmesi için önerileri gibi konu başlıklarında kadınların yaşadıkları durumu nasıl algıladıkları ve anlamlandırdıklarını kendi ifadeleri ile anlayabilmek amaçlanmıştır. Bu çalışmada engelli kadınların istihdam süreçleriyle yaşadıkları sorunlar toplumsal cinsiyet kavramı ile ilişkilendirilerek araştırılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Engellilik, Kadın, Toplumsal Cinsiyet, İstihdam, Çalışma Hayatı

Kaynakça

• AKBULUT, S. (2017). Normallerin narsisizminin yarattığı kentte, engelli kentin yalnızıdır! (İçinde: beyond.istanbul: mekanda adalet ve sakatlık). İstanbul: Mart Matbaacılık.
• AKSAÇ, T. G. (2017). Yaşamın içindeyiz! (İçinde: beyond.istanbul: mekanda adalet ve sakatlık). İstanbul: Mart Matbaacılık.
• ALP, A. (2007). Yeni çalışma biçimleri ve değişen aile yapısı bağlamında çalışan kadınlar. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı Tezsiz Yüksek Lisans Projesi.
• BİLSİN, E. ve BAŞBAKKAL, Z. (2014). Dünya’da ve Türkiye’de engelli çocuklar. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 30(2).
• BURCHARDT, T. (2001) “Moving in, staying in, falling out: employment transition of disabled people”, Manuscript prepared for B/ps 2001 Conference, 5-7 July Colchester, Essex, England.
• ÇAKIR, H. (2019). İstihdamda yer almayan kadının kamusal alandaki görünmezliği. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (24).
• ERDOĞAN, O. (2017). İnsan hakları bağlamında engelli kadınların sosyo-ekonomik sorunları: trabzon ili örneği. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 6(14).
• ERDUT, T. (2005). İşgücü piyasasında enformelleşme ve kadın işgücü. Çalışma ve Toplum Dergisi, (6).
• EYÜBOĞLU, A., ÖZAR, Ş. ve TANRIÖVER, T. H. (2000). Kentlerde kadınların iş yaşamına katılım sorunlarının sosyo-ekonomik ve kültürel boyutları. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü.
• FINE, M. ve ASCH, A. (1981). Disabled Women: Sexism without the Pedestal. The Journal of Sociology and Social Welfare, 8(2).
• GENÇ, Y. (2015). Engellilerin sosyal sorunları ve beklentileri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 35(2).
• GENÇ, Y. ve ÇAT, G. (2013). Engellilerin istihdamı ve sosyal içerme ilişkisi. Akademik İncelemeler Dergisi, 8(1).
• GÜNEY, D. ve GÖLLER, V. (2014). Konaklama işletmelerinde engelli istihdamı: potansiyel engelli iş görenlere yönelik bir uygulama. A. Kılıçlar (Ed.), Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi 15. Ulusal Turizm Kongresi: Engelsiz Turizm (ss. 1014- 1022). Ankara: Nobel Yayınları.
• HARTMANN, H. (2012). Marksizmle Feminizmin Mutsuz Evliliği. (içinde, G. A. Savran ve N. T. Demiryontan Kadının Görünmeyen Emeği ). İstanbul: Yordam Kitap Basın ve Yayın.
• KARABULUT, A. (2017). Ataerkil ideolojinin toplumsal cinsiyet çerçevesinde ortopedik engelli kadın ve erkeklerin deneyimlerine yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı.
• KARADENİZ, O. (2011). Türkiye’de atipik çalışan kadınlar ve yaygın sosyal güvencesizlik. Çalışma ve Toplum Dergisi.
• KAYA, M. ve DOĞAN, B. B. (2016). Esnek Çalışma Modeli: Ev Eksenli Çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(58).
• KUZGUN, İ. (2008). Türkiye’de ücret karşılığı özürlü kadın işgücü istihdamının belirleyici değişkenleri. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi. 19(2).
• ÖZKAPLAN, N. (2009). Duygusal emek ve kadın işi/erkek işi. Çalışma ve Toplum Dergisi. Sayı:2.
• ŞENESEN, G. G., PULHAN, E. ve ÖZAR, Ş. (2000). Kadın istihdamı için yeni perspektifler ve kadın işgücüne muhtemel talep. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü.
• VATANDAŞ, C. (2007). Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı. Sosyoloji Konferansları.
• YILMAZ, S. (2008). Toplumsal cinsiyet rollerinin günlük hayattaki yansımaları: çorum/ alaca örneği. İmgelem Dergisi. Sayı.2.
• ÇALIŞMA VE İŞ KURUMU YOZGAT İL MÜDÜRLÜĞÜ (2018). 2017 Yılı Faaliyet Raporu.
• T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET İSTATİSTİK ENSTİTÜSÜ BAŞKANLIĞI VE T.C. BAŞBAKANLIK ÖZÜRLÜLER İDARESİ BAŞKANLIĞI. (2002). Türkiye Özürlüler Araştırması. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası.
• T.C. BAŞBAKANLIK ÖZÜRLÜLER İDARESİ BAŞKANLIĞI (2008). Özürlüler Kanunu ve İlgili Mevzuat (3.baskı). Ankara: T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları.
• Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü. “Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni (Mart 2020) Erişim Tarihi: 05.06.2020, https://ailevecalisma.gov.tr/media/42250/istatistik-bulteni-2020-mart.pdf
• Convention on the Rights of Persons with Disabilities and Optional Protocol, United Nation. Erişim Tarihi: 05.06.2020, http://www.un.org/disabilities/documents/convention/convoptprot-e.pdf
• Kadının üzerindeki edilgenlik pelerinini yırtıp attı: Simone De Beauvoir. Erişim Tarihi: 13.07.2020 https://gazetekarinca.com/2017/10/kadinin-uzerindeki-edilgenlik-pelerinini-yirtip-atti-simone-de-beauvoir/
• ÖZİDA (2006). Türkiye Özürlüler Araştırması Temel Göstergeleri, Erişim Tarihi: 11.11.2019, http://www.ozida.gov.tr/arastirma/oztemelgosterge.htm
• ÖZİDA (2006). Türkiye Özürlüler Araştırması Temel Göstergeleri, Erişim Tarihi: 05.11.2019, http://www.ozida.gov.tr/arastirma/oztemelgosterge.htm