Alacağın Teminaten Devri

Year 2021, Volume: 79 Issue: 1, 1 - 26, 27.04.2021

Elif Beyza Akkanat Öztürk

Abstract

Bugün hukuki ilişkilerin çoğu karmaşıklaşmış ve hukuki işlemler, sınırötesi niteliğe bürünmüştür. Bu sebeple bir hukuki ilişkide alacaklının, ifa menfaatlerinin borçlusu tarafından korunacağı hususundaki “güveni” azalmıştır. Buna mukabil ekonomik hayatta varlığını devam ettirilebilmesi, hukuki ilişkilerin sürdürülebilmesine bağlıdır. Söz konusu sürdürülebilirliğin temini için akla ilk gelen çözüm her zaman alacaklının kendini güvende hissetmesini sağlayacak araçlara (teminat araçlarına) başvurulmasıdır. Bu çalışma kapsamında da sui generis nitelikteki “alacağın teminaten devri” mercek altına alınmış ve bu ilişkinin tabi olduğu esaslar izah edilmiştir. Söz konusu ilişkide teminatın kapsamı ve teminaten devredilen alacağın (güvence teşkil eden değerin) ne olduğu belirlenmiştir. Alacağın inançlı işlem yoluyla bir üçüncü kişiye devredilmesinin gündeme geldiği bu hukuki ilişkiler için de TBK m. 20-25 arasında düzenlenen genel işlem koşullarına ilişkin denetimin de sıklıkla gündeme geleceğine dikkat çekilmiştir. Bu kapsamda özellikle geniş kapsamlı teminat taahhütlerinin TBK m. 20-25 karşında geçerliliği tartışma konusu edilmiş ve çalışmanın tamamında örnek bir sözleşme hükmünden hareket edilerek teminaten devrin sonuçları ve hükümleri açıklanmıştır.

Keywords

İnançlı işlem, Tasarruf işlemi, Şarta bağlılık, Teminat amaçlı işlemler, Genel işlem koşulları

Supporting Institution

Yazar bu çalışma için finansal destek almadığını beyan etmiştir.

Assignment of Right for The Purpose of Guarantee

Abstract

Today, most legal relations are complicated and legal transactions have become cross-border transactions. The trust of the creditor regarding the protection of his benefits by a debtor has diminished. However, survival in economic life depends on maintaining legal relations. The first solution that comes to mind for ensuring the above-stated sustainability is to always use guarantees that will make the creditor feel safe. Within the scope of this study, the assignment of right for the purpose of guarantee are examined and the principles of this relationship are explained. In this legal relationship, the scope of the guarantee and what constitutes the assurance value are determined. It is also noted that these legal relations, which are a type of fiducia, are subject to the supervision of the standard terms control, regulated between articles 20-25 of the Turkish Code of Obligations. In this context, the validity of comprehensive commitments against articles 20-25 of the Turkish Code of Obligations is discussed, and the results and provisions of the assignment are explained by acting on a sample contract provision throughout the study.

Keywords

Fiducia, Act of disposal, Contingency, Assignment of right for the purpose of guarantee, Standard terms

References

• Altaş H ve Kurt LM, “İnançlı İşlemler”, (2011) 2(2) İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1-28.
• Aral F, “Topyekün Temlik”, (1991-1992) 42, (1-4) AÜHFD 93-140.
• Arıkan M, “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Genel İşlem Koşullarının Yazılmamış Sayılması Kavramı ve Bunun Sözleşmeye Etkisi”, (2012) 7(3) Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 19-28.
• Atalı M, “Konkordato Kesin Mühlet ve Sonuçları”, Muhammet Özekes (ed), 7101 Sayılı Kanunla Konkordato ve Elektronik Tebligat Konularında Getirilen Yenilikler (On İki Levha Yayıncılık, 2018) 85-110.
• Aydıncık Ş, “Bir İnançlı İşlem Türü Olarak Alacağın Teminat Amacıyla Temliki”, (2006) 64(1) İÜHFM 131-194.
• Bergmaier H, Die Sicherungszession im Schweizerichen Recht (Aarau 1945).
• Çetiner B, Taşınmaz Teminatı (Filiz Kitapevi, 2015).
• Çetiner B, “Geniş Kapsamlı Teminat Amacı Açıklamalarının Geçerliliği Sorunu”, (2016) 22 (3) Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 803-826.
• Dahan, F and Simpson, J, Secured Transactions Reform and Access to Credit, Northampton (Edward Elgar Publishing, 2008).
• Dayınlarlı K, Borçlar Kanununa Göre Alacağın Temliki (Dayınlarlı Yayıncılık, 1993).
• Develioğlu HM, Kefalet Sözleşmesini Düzenleyen Hükümler Işığında Bağımsız Garanti Sözleşmeleri (Vedat Kitapçılık, 2009).
• Dural M ve Sarı S, Türk Özel Hukuku Cilt I Temel Kavramlar ve Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri (16. Bası, Filiz Kitapevi, 2018).
• Engin Bİ, “İfa Uğruna Edim”, Hayri Domaniç (ed), Prof. Dr. Erdoğan Moroğlu'na 65. Yaş Günü Armağanı (Beta 1999) 839-862.
• Engin Bİ, Alacağı Devredenin Garanti Sorumluluğu (Beta, 2002).
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (22. Bası, Yetkin Yayınları, 2018).
• Gautschi G, “Die Causa fiduziarischer Rechtsübertragungen”, 1958, 54 SJZ 245-253.
• Günergök Ö, Alacağın Devrinde Borçlunun Hukuki Durumu (Vedat Kitapçılık, 2014).
• Hatemi H, Hukuka ve Ahlaka Aykırılık Kavramı ve Sonuçları (Özellikle BK. 65 Kuralı) (Sulhi Garan Matbaası Kollektif Şirketi, 1976).
• Helvacı İ, Türk Medeni Kanununa Göre Lex Commissoria (mürtehinin merhunu temellük) Yasağı (Alfa Yayıncılık, 1997).
• Kahraman Z, Saf Garanti Taahhütleri (Vedat Kitapçılık, 2017).
• Karabağ Bulut N: Medeni Kanunun 23. Maddesi Kapsamında Kişilik Hakkının Sözleşme Özgürlüğüne Etkisi (On İki Levha Yayınları, 2014).
• Kale S: “7101 Sayılı İcra ve İflas Kanununda Değişikliği Yapılmasına Dair Kanun Çerçevesinde İflas Dışı Adi Konkordato”, (2018) 5/1 İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 213-269.
• Kayak S, Üçüncü Kişinin Fiilini Taahhüt (Vedat Kitapçılık, 2008).
• Kocayusufpaşaoğlu N: Borçlar Hukuku Genel Bölüm Birinci Cilt Borçlar Hukukuna Giriş Hukuki İşlem Sözleşme (7. Bası, Filiz Kitapevi, 2017).
• Kuntalp E, “Teminat Kavramı Teminat Türleri ve Bunlardan Doğan Sorumluluk”, 1995 Reha Poroy'a Armağan 263-289.
• Memiş T, Yangın Sigortasında Riziko (Seçkin, 2001).
• Nomer HN, Beklenen Haklar Üzerindeki Tasarrufların Hukukî Sonuçları (Beta, 2002.
• Nomer HN, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (17. Bası, Beta 2020).
• Oğuzman MK, Seliçi Ö ve Oktay-Özdemir S, Eşya Hukuku (21. Bası, Filiz Kitapevi, 2018).
• Oğuzman MK ve Öz T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 1 (15. Bası, Vedat Kitapçılık, 2020).
• Oktay-Özdemir S, “Teminat Amaçlı Mülkiyet Devri Sözleşmeleri”, (1999) 57(1-2) İÜHFM 265-299.
• Özkaya E, Açıklamalı-İçtihatlı İnançlı İşlem ve Muvazaa Davaları (7. Bası, Seçkin Yayıncılık 2017).
• Özsunay E, Türk Hukukunda ve Mukayeseli Hukukta İnançlı Muameleler (İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1968).
• Serozan R, “Mülkiyeti Saklı Tutma Anlaşması ve Teminaten Temlik”, Hayri Domaniç (ed), Prof. Dr. Erdoğan Moroğlu'na 65. Yaş Günü Armağanı (Beta, 1999) 987-1014.
• Sirmen L, Alacağın Rehni (Banka ve Ticaret Araştırmaları Enstitüsü Yayınları 1990).
• Şafak A, Teminat Amaçlı Alacağın Temliki, (Seçkin 2017).
• Tandoğan H, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri Cilt II, (5. Bası, Vedat Kitapçılık 2010).
• Tunçomağ K, Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt I, (1976).
• Turan Fühner E, Alacağın Teminat Amaçlı Devri, (İstanbul Üniversitesi SBE, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2016).
• Umbach Spahn B, Kesselbach S and Bossart S, Kommentar zum Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs SchKG (4. Auflage, Schulthess Juristische Medien AG) 2017.
• Uygur AB, “Teminat Amaçlı İnançlı İşlemler”, 2006 10 (1-2), Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 171-195.
• von Tuhr A and Escher A, Allgemeiner Teil des Schweizerischen Obligationenrechts Band. II (1974).
• Yüksel Orhun M, Teminat Amacıyla Alacağın Devri, (Ankara Üniversitesi SBE, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2017).
• Kazancı İçtihat Bilgi Bankası (http://www.kazanci.com/kho2/ibb/giris.htm)
• Lexpera Hukuk Bilgi Sistemi (https://www.lexpera.com.tr/kullanici-profili)
• https://archive.org/search.php?query=Die%20Sicherungszession%20im%20Schweizerichen%20Recht%20hans%20bergheimer&sin=TXT&and[]=languageSorter%3A%22German%22
• http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/300/2806.pdf