Limited Şirket Esas Sermaye Payının Devrine İlişkin Genel Kurul Kararı ve İptal Edilebilirliği

Year 2022, Volume: 80 Issue: 1, 81 - 116, 15.04.2022

Emine Develi Ayverdi

https://doi.org/10.26650/mecmua.2022.80.1.0003

Abstract

Limited şirket esas sermaye payının devri, birçok bilimsel çalışmaya konu olmasının yanı sıra yargı kararlarına da sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Devir işlemine dair en önemli aşamalardan biri ise kuşkusuz genel kurul onayıdır. Devrin bildirimi üzerine genel kurul onay veya ret yönünde karar alabilir. Genel kurulun onayıyla birlikte devir işlemi geçerlilik kazanır ve esas sermaye payı devralanın mülkiyetine geçer. Genel kurulun, devrin bildiriminden itibaren üç aylık hak düşürücü süre içinde ret kararı alması ise devir sözleşmesini kesin hükümsüz hale getirir. Genel kurul kararına kadar geçen sürede ise esas sermaye payı üzerinde ara tasarruflar gerçekleştirilebilir.
Devir için devreden ortağın iradesinin yanı sıra şirketin iradesinin de aranıyor olması, birçok husumeti gündeme getirmektedir. Bunlardan en sık karşılaşılacak olanı ise devrin reddine veya onayına ilişkin genel kurul kararının iptalidir.
Devrin genel kurul tarafından onaylanması veya reddedilmesi ilişkin kararların iptali davası bünyesinde, üzerinde durulması gereken sorunlar barındırmaktadır. Bilhassa devrin reddine ilişkin genel kurul kararının iptaliyle birlikte, iptali gerektiren hukuka aykırılığın niteliği elverdiği durumda olumlu kararın tespiti davası da açılabilmelidir. Alman ve İsviçre hukuklarını takiben Türk hukukunda da uygulama alanı bulacağını düşündüğümüz bu dava sayesinde, mahkemenin ilamı ile birlikte devir sözleşmesinin hüküm ve sonuçlarını doğurması sağlanarak devreden ortağın menfaati korunabilir.
Bu çalışmada, ifade ettiğimiz sorunlara esas sermaye payının devrine ilişkin alınan genel kurul kararının hukuki niteliği ortaya konulmak suretiyle doktrindeki görüşler ve yargı kararları da ele alınarak çözüm aranmıştır.

Keywords

Esas sermaye payı devri, Genel kurul kararı, Olumlu kararın tespiti, Olumlu oy kullanma yükümlülüğünün aynen ifası, Ara tasarruflar

The Resolution of the General Assembly in Limited Liability Company Share Transfer and Its Annulment

Abstract

The transfer of shares in a limited-liability company is subject to research and court rulings. Without a doubt, the general assembly’s resolution is one of the most important measures. Hence, upon notification regarding the transfer agreement, the general assembly can approve or decline the transfer. With the approval, the transfer becomes valid, and ownership of the share transfers to the buyer. However, if the general assembly declines the transfer within three months after notification, the transfer agreement becomes void until the resolution of the general assembly, and the share can be subject to interim legal transactions.
Consequently, conflicts arise when the company’s will is required in addition to the transferrer’s will. One of the most likely conflicts to arise is that over the annulment of the resolution.
Annulment cases regarding the decision of approval or rejection of the transfer have different issues to resolve; with the annulment of the resolution of rejection, the determination of an affirmative resolution can be demanded. Following Swiss and German law, this type of case must be acknowledged by Turkish law, and through this case, the transfer agreement can be deemed valid. This way, the interest of the transferrer will be protected. The abovementioned issues are addressed in this study by determining the legal aspects of the resolution of the general assembly in a limited-liability company share transfer in light of doctrine and court rulings.

Keywords

Transfer of shares in a limited company, Resolution of the general assembly, Determination of affirmative resolution, Specific performance of the affirmative vote liability, Interim legal transactions

References

• Akbay D, Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’na Göre Limited Ortaklık Genel Kurulunun Toplanma ve Karar Alma Esasları, (Vedat Kitapçılık 2010) google scholar
• Aker H, ‘Anonim ve Limited Şirketlerde Ortaklık Sıfatının Sona Ermesi ve Özellikle Haklı Sebeple Fesih Davasına İlişkin Bazı Değerlendirmeler’ (2016) 32 (1) BATİDER 63-150. google scholar
• Akın MY, Anonim Ortaklıkta Bağlı Nama Yazılı Hisseler (Vedat Kitapçılık 2014) google scholar
• Akın MY, Şirketler Hukukunda ve Özellikle Anonim Şirketlerde Pay Sahibinin Sadakat Borcu (İstanbul Menkul Kıymetler Borsası 2002) google scholar
• Akıntürk T, ‘Şart ve Mükellefiyet Kavramları Üzerine Bir İnceleme’ (1970) 27 (3) AÜHFD 219-247 google scholar
• Aktaş B, İmtiyazlı Pay Sahipleri Özel Kurulu (On İki Levha Yayıncılık 2019) google scholar
• Al-Kılıç Ş, ‘TTK Tasarısına Göre Limited Şirketlerde Genel Kurul’ Prof. Dr. Fırat Öztan Armağanı (Turhan Kitabevi 2010) 159-203 google scholar
• Alışkan M, Limited Şirket (Tarihçe Niteliği) (Legal Kitabevi 2013) google scholar
• Alışkan M ve Akbaş İ, ‘Teori ve Uygulamada Anonim Şirket Genel Kurulu Tarafından Verilen İbranın Reddi Kararına Karşı İptal Davası Açılması’ (2019) 17 (200) Legal Hukuk Dergisi 3469-3523 google scholar
• Altmeppen H ve Roth GH, Gesetz Betreffend Die Gesellschaften Mit Beschrankter Haftung (9. Bası, C H Beck 2019) google scholar
• Amstutz M, Breitschmid P, Furrer A, Girsberger D, Huguenin D, Müller-Chen M, Roberto V, Rumo-Jungo A ve Schnyder A (edr), Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, (Schulthess Verlag 2007) google scholar
• Antalya G, Borçlar Hukuku Genel Hükümler C. V/ 1,1 (2. Bası, Seçkin Yayıncılık 2019) google scholar
• Arıcı F, ‘İmtiyazlı Paylar’ Yürürlüğünün 7. Yılında ve Yargıtay Kararları Işığında Türk Ticaret Kanunu Sempozyumu -III- (Tebliğler ve Tartışmalar) 18 Ekim 2019 (On İki Levha Yayıncılık 2020) 151-195. google scholar
• Arslanlı H, Türk Ticaret Kanunu Şerhi, İkinci Kitap- Yedinci Fasıl, Limited Şirketler (Madde 503556), İkinci Kısım (Limited Şirketler (m.518-535)) (Fakülteler Matbaası 1963) google scholar
• Arslanlı H, ‘Türk Ticaret Kanunu’nun Limited Şirketlere Dair 520nci Maddesi Hükümleri’ (1963) 2 (2) BATİDER, 163-201 google scholar
• Arslanlı H ve Domaniç H, Türk Ticaret Kanunu Şerhi, C.III, Limited Şirketler Hukuku Ve Uygulaması, Hisseli Komandit Şirketler (1989) google scholar
• Bahtiyar M, Ortaklıklar Hukuku (14. Bası, Beta Basım Yayın 2020) google scholar
• Bahtiyar M, Anonim Ortaklık Anasözleşmesi (Beta Yayıncılık 2001) google scholar
• Bartl H, Bartl A, Fichtelmann H, Koch D, Schlarb E ve Schmitt MC (edr) GmbH-Recht Heidelberger Kommentar (HK- GmbH-Recht) (8. Bası, C.F. Müller 2019) google scholar
• Baumbach A ve Hueck (edr), A, Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschrankterHaftung (21. Bası, C. H. Beck 2017) google scholar
• Biçer L ve Hamamcıoğlu E, ‘Limited Ortaklıkta Esas Sermaye Payının Rehni’ (2013) 1 (2) KHÜHFD, 59- 88 google scholar
• Biçer L ve Hamamcıoğlu E, ‘Limited Şirket Genel Kurulunda Yetersayılar’ (2017) 16 (2) İKÜHFD 343-381. google scholar
• Biçer L ve Hamamcıoğlu E ‘Anonim Ortaklık Genel Kurul Toplantılarında Uygulanan Yetersayılar ve Bazı Değerlendirmeler’ (2017) 12 (149-150) BAÜHFD 71-134 google scholar
• Bilgeç H, ‘7099 sayılı Kanun ile Yapılan Limited Şirkette Nakdi Sermaye Payının Ödenmesine İlişkin Değişikliğin Ortakların Oy ve Kâr Payı Hakları Üzerindeki Etkileri’ (2019) (143) 235-256. google scholar
• Bilgili F ve Cengil F, ‘Limited Şirket Genel Kurulunda Pay Sahibinin Oy Hakkından Yoksunluğu’ (2017) 1 69-123. google scholar
• Bilgili F ve Demirkapı E, Şirketler Hukuku Dersleri (7. Basım, Dora Yayıncılık 2020) google scholar
• Bork R ve Schafer C (edr), GmbHG- Kommentar zum GmbH-Gesetz (3. Bası, De Gruyter 2015) google scholar
• Bozer A ve Göle C, Kıymetli Evrak Hukuku (Güncellenmiş ve Genişletilmiş 8. Bası, BTHAE 2020) google scholar
• Böckli P, ‘Das neue schweizerische GmbH-Recht-was ist wirklich neu? Eine Übersicht’ Das neue Recht der Schweizer GmbH-Recht (Schulthess Juristische Medien AG 2006) 1- 45 google scholar
• Bügler R, Der GmbH-Anteil insbesondere dessen Erwerb, Übertragung und Verlust (de lege lata et ferenda), (Rechtswissenschaft Zürich Universitat 2004) google scholar
• Bühren S ve von der Crone HC, ‘Positive Beschlussfeststellungsklage’ (2014) 86 SZW 564- 572 google scholar
• Çağa B, ‘Limited Şirkette Ortaklık Payının Devri’ (1973) 7 (3) BATİDER 581-603. google scholar
• Çamoğlu E, Limited Ortaklıklar Hukukunun Temel İlkeleri (Vedat Kitapçılık 2020) google scholar
• Çamoğlu E, ‘Limited Ortaklık Genel Kurulunda Nisaplar’ (2012) 20 (29) Yaklaşım Dergisi, 251-257 google scholar
• Çebi H, Limited Şirketler Hukuku (Adalet Yayınevi 2019) google scholar
• Çoştan H, ‘Limited Şirkette Oyda İmtiyazlı (!) Paylar ve İmtiyazlı Paylar’ (2012) 4 Ankara Barosu Dergisi 79-90. google scholar
• Dağ Ü, Anonim Ortaklıklarda Pay Sahibi Açısından Oy Hakkının Kazanılması ve Kullanılması (Beta Yayıncılık 1996) google scholar
• Demirkapı E, Türk Ticaret Kanunu Ve Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Limited Ortaklıkta Payın Devri (Güncel Hukuk Yayınları 2008) google scholar
• Deryal Y, ‘Anonim Ortaklık Genel Kurul Kararlarının Hukukî Niteliği’, Prof. Dr. Fahiman Tekil’in Anısına (Beta Yayıncılık 2003) 377- 399 google scholar
• Doğanay İ, ‘Limited Şirketlerde Ortaklık Payının Bir Başkasına Devredilmesi Koşulları Nelerdir?’ (1975) 8 (2) BATİDER 83-93 google scholar
• Doğrusöz-Koşut H, Limited Şirkette Oy Hakkı (Vedat Kitapçılık 2021) google scholar
• Doğrusöz Koşut H, ‘Limited Şirkette Nama Yazılı Senede Bağlanmış Esas Sermaye Payının Devir Şartları’ (2017) 22 (1) MÜHF-HAD 365-387 google scholar
• Dural HA, ‘Limited Şirket Esas Sermaye Payının Miras, Eşler Arası Mal Rejimi ve İcra Yoluyla Edinilmesine İlişkin TTK m. 596 Düzenlemesi Üzerine Düşünceler ve Eleştiriler’ (2018) 6 (1) KHÜHFD 111-124 google scholar
• Dural M ve Öğüz T, Türk Özel Hukuku, C.II, Kişiler Hukuku (21. Baskı, Filiz Kitabevi 2020) google scholar
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (25. Bası, Yetkin Yayınları 2020) google scholar
• Feuz C, Das mitgliedschaftliche Treuepflichtregime der GmbH (Schweizer Schriften zum Handels-und Wirtschaftsrecht, Band 340) (Dike Verlag AG 2017) google scholar
• Fleischer H ve Goette W (edr), Münchener Kommentar Zum Gesetz Betreffend Die Gesellschaften MitBeschrankterHaftung (GmbHG) (2. Bası, C H Beck 2015) google scholar
• Gürsoy KT, ‘Ölüme Bağlı Tasarruflarda Şart ve Mükellefiyet’ (1954) 11 (1-2) AÜHFD 371- 477 google scholar
• Handschin L, ‘Gesellschaftsanteile und Gesellschafterversammlung - die Willensbildung in der GmbH- die Konzernlietung der GmbH’ Das neue Recht der Schweizer GmbH-Recht (Schulthess Juristische Medien AG 2006) google scholar
• Happ W, Die GmbH im Prozefi (Otto Schmidt Verlag 1997) google scholar
• Henssler M ve Strohn L (edr), Gesellschaftsrecht (3. Bası, C. H. Beck 2016) google scholar
• İmregün O, Anonim Ortaklıklar (4. Bası, Yasa Yayınları 1989) google scholar
• Kendigelen A, Yeni Türk Ticaret Kanunu: Değişiklikler, Yenilikler Ve İlk Tespitler (Güncellenmiş 2. Basıdan 3. (Tıpkı) Bası, On İki Levha Yayınları 2016) google scholar
• Kendigelen A ve diğerleri (edr), Yargıtay ve Hukuk Ceza Dairelerinin Türk Ticaret Kanunu’na İlişkin Kararları 2017 (On İki Levha Yayıncılık 2018) google scholar
• Kendigelen A, ‘Anonim Ortaklıkta İmtiyazlı Paylara İlişkin Değişiklik Önerileri’, Prof. Dr. Fahiman Tekil’e Armağan (Beta Yayıncılık 2003) 321-333. google scholar
• Kırca İ ve Gürel M, ‘Limited Şirket Ortağının Kendisini Çıkarmata Yönelik Genel Kurul Kararının Alınmasında Oy Hakkına Sahip Olup Olmadığı Sorunu’ Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü 60. Yıl Armağanı (Bankacılık Enstitüsü 2015) 197- 224 google scholar
• Kırca İ, Şehirali-Çelik FH, Manavgat Ç, Anonim Şirketler Hukuku, C. II/II, Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü (2. Bası, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2017) google scholar
• Kocayusufpaşaoğlu N, Hatemi H, Serozan R ve Arpacı A, Borçlar Hukuku Genel Bölüm C.III (6. Bası, Filiz Kitabevi 2014) google scholar
• Lutter M, Hommelhof P ve Kleindiek D (edr), GmbH-Gesetz (19. Bası, Otto Schmidt Verlag 2016) google scholar
• Michalski L ve diğerleri (edr), Kommentar Zum GbmH-Gesetz (3. Bası, C H Beck 2017) google scholar
• Moroğlu E, Anonim Ortaklıkta Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü (9. Baskı, On İki Levha Yayıncılık 2020) google scholar
• Moroğlu E, Oy Sözleşmeleri (5. Baskı, Vedat Kitapçılık 2015) google scholar
• Moroğlu E ve Kendigelen A, İçtihatlı-Notlu Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat (10 Bası, On İki Levha Yayıncılık 2014) google scholar
• Nomer F, Anonim Ortaklıkta Pay Sahibinin Sadakat Yükümlülüğü (Beta Yayıncılık 1999) google scholar
• Nomer HN, Beklenen Haklar Üzerindeki Tasarrufların Hukukî Sonuçları (Beta Yayıncılık 2002) google scholar
• Nussbaum M, Sanwald R ve Scheidegger M, Kurzkommentar zum neuen GmbH-Recht (Cosmos Verlag 2007) google scholar
• Oğuzman K ve Öz T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler C.I (18. Bası, Vedat Kitapçılık 2020) google scholar
• Oğuzman K ve Öz T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler C.II (15. Bası, Vedat Kitapçılık 2020) google scholar
• Oğuzman K, Seliçi Ö ve Oktay-Özdemir S, Kişiler Hukuku (19. Bası, Filiz Kitabevi 2020) google scholar
• Okutan- Nilsson G, Anonim Ortaklıklarda Paysahipleri Sözleşmeleri (Çağa Hukuk Vakfı Yayınları 2004) google scholar
• Öz T, ‘Limited Ortaklıklarda Pay Kavramı ve Payın Devri’ (1987) 52 (1-4) İÜHFM- Ord. Prof. Sulhi Dönmezer’e Armağan 345-386. google scholar
• Özer I, ‘Yargıtay Kararları Işığında Limited Şirketlerde Payın Devri ve Payın Hukuki Niteliği’ Prof. google scholar
• Dr. Ersin Çamoğlu’na Saygı Günü - Şirketler Hukukunun Güncel Sorunları Sempozyumu 30 Ekim 2017 (Seçkin Yayıncılık 2019) 175-212 google scholar
• Öztan F, Kıymetli Evrak Hukuku (Güncelleştirilmiş 24. Bası, Yetkin Yayınları 2020) google scholar
• Pekcanıtez H, Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku (15. Bası, On İki Levha Yayıncılık 2017) google scholar
• Poroy R, Tekinalp Ü ve Çamoğlu Ç, Ortaklıklar Hukuku I (15. Bası, Vedat Kitapçılık 2021) google scholar
• Poroy R, Tekinalp Ü ve Çamoğlu Ç, Ortaklıklar Hukuku II (14. Bası, Vedat Kitapçılık 2019) google scholar
• Poroy R, Tekinalp Ü ve Çamoğlu Ç, Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku (11. Bası, Vedat Kitapçılık 2009) google scholar
• Priester HJ, Mayer D ve Wicke H (edr), Münchener Handbuch Des Gesellschaftsrechts, Band:3: GesellschaftMitBeschrankter Haftung (5. Bası, C H Beck 2018) google scholar
• Pulaşlı H, Şirketler Hukuku Şerhi C. II (3. Bası, Adalet Yayınevi 2018) google scholar
• Pulaşlı H, Şirketler Hukuku Şerhi C. III (3. Bası, Adalet Yayınevi 2018) google scholar
• Pulaşlı H, Şirketler Hukuku Genel Esaslar (6. Bası, Adalet Yayınevi 2020) google scholar
• Pulaşlı H, Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları (8. Bası, Adalet Yayınevi 2020) google scholar
• Pulaşlı H, Bağlı Nama Yazılı Pay Senetleri (Dayınlarlı Yayıncılık 1992) google scholar
• Pulaşlı H, Şarta Bağlı İşlemler ve Hukukî Sonuçları (Dayınlarlı Yayınları 1989) google scholar
• Raiser T ve Veil R, Recht Der Kapitalgesellschaften (6. Bası, Vahlen 2015) google scholar
• Schwerdtfeger A (ed), Gesellschaftsrecht Kommentar (3. Bası, Carl Heymanns 2015) google scholar
• Siffert R, Marc P ve Petrin M, GmbH-Recht Revidiertes Recht Der Gesellschaft Mit Beschrankter Haftung (Art 772-827 OR), SHK- StampflisHandkommentar (Stâmpfli Verlag AG 2008) google scholar
• Sirmen L, Türk Özel Hukukunda Şart (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 1992) google scholar
• Şener OH, Limited Ortaklıklar Hukuku (Seçkin Yayıncılık 2018) google scholar
• Şener OH, Yeni TTK Döneminde Anonim ve Limited Ortaklıklara İlişkin Verilen Yargıtay Emsal Kararlarının Değerlendirilmesi (2. Bası, Seçkin Yayıncılık 2020) google scholar
• Şener OH, Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku (4. Bası, Seçkin Yayınları 2019) google scholar
• Tandoğan H, Türk Mes’uliyet Hukuku (Akit Dışı ve Akdi Mes’uliyet) (1961 Tarihli Birinci Basıdan Tıpkı Bası, Vedat Kitapçılık 2010) google scholar
• Taşdelen N, Limited Ortaklıklarda Çıkma Çıkarılma ve Fesih (Yetkin Yayınları 2012) google scholar
• Tekinalp Ü, Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku (4. Bası, Vedat Kitapçılık 2015) google scholar
• Tekinalp Ü, Anonim Ortaklıkta Yeni Bağlam Sisteminin Esasları Pay Defteri Hukuku ile (Vedat Kitapçılık 2012) google scholar
• Tekinalp Ü, ‘Anonim Ortaklığın Genel Kurulunda Bir Teklifin Reddine Karşı İptal Davası Açılabilir Mi?’ (1965) 39 (7-8-9) İstanbul Barosu Dergisi, 249- 260 google scholar
• Teoman Ö, ‘82- Limited Ortaklık Payının Devri’, Yaşayan Ticaret Hukuku, C. I: Hukukî Mütalâalar, Kitap: 8: 1997 (BTHAE 1998) google scholar
• Teoman Ö, Anonim Ortaklıkta Pay Sahibinin Oy Hakkından Yoksunluğu, (Bankacılık ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 1983) google scholar
• Tokcan P, Limited Ortaklıkta Oy Hakkından Yoksunluk (On İki Levha Yayıncılık 2018) google scholar
• Türk A, ‘Limited Şirkette Ortaklık Payının Devri’ (1999) 78 Yaklaşım Dergisi 106-112. google scholar
• Uzel N, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa Göre Anonim Ortaklıkta Esas Sözleşmesel Bağlam (On İki Levha Yayıncılık 2013) google scholar
• Üçışık G ve Çelik A, Anonim Ortaklıklar Hukuku C. I (Adalet Yayınevi 2013) google scholar
• Ülgen H, Helvacı M, Kaya A ve Nomer-Ertan NF, Kıymetli Evrak Hukuku Yeni Türk Ticaret Kanunu’na, Yeni Çek Kanunu’na ve Yeni Sermaye Piyasası Kanunu’na Göre (11. Bası, On İki Levha Yayınları 2019) google scholar
• Vogt NP, Die Zustimmung Des Dritten Zum Rechtsgeschaft: Einwilligung, Ermachtigung, Genehmigung und Vollmacht im Schweizerischen Privatrecht (Schulthess Verlag 1982) google scholar
• Yıldız Ş, Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Limited Şirketler Hukuku (Arıkan Basım Yayım 2007) google scholar
• Yıldız Ş, ‘Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’nın Limited Şirketlere İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi’ (2005) 2 (1) YTÜHFD 449-468 google scholar
• Zöllner W, ‘Zur positiven Beschlussfeststellungsklage im Aktienrecht (und anderen Fragen des BeschluBrechts) - Besprechung der Entscheidung BGHZ 76, 191’ (1982) 4 ZGR 623- 633. google scholar