Başkasına Ait İçerikteki Fikrî ve Sınai Hak İhlalleri Nedeniyle Dijital Platformların Hukuki Sorumluluğu

Year 2024, Volume: 82 Issue: 3, 693 - 750, 26.09.2024

Ahunur Açikgöz

Abstract

Bilgi ve içerik paylaşımının gerçekleştirildiği internetin kullanım alanlarının genişlemesi ve internete erişilebilirliğin artmasının sonucu olarak fikrî ve sınai hakların internet aracılığıyla ihlal edilmesinin yol açtığı hukuki sorunlar güncelliğini korumaya devam etmektedir. Bu sorunlardan birisi de yer sağlayıcı sıfatına sahip olan dijital platformların ihlalden sorumlu olup olmayacağıdır. Özellikle; internetin henüz gelişim aşamasında olduğu dönemde faaliyetleri sınırlı olabilecek yer sağlayıcıların aksine, ihlale konu içeriğin internette yer alması bakımından dijital platformların günümüzdeki faaliyetlerinin çok daha etkin olması karşısında bu sorun daha da önem kazanmaktadır. Bu çalışmada da dijital platformların fikrî ve sınai hak ihlallerinden kaynaklanan sorumluluğu, platformun mütecaviz ya da mütecavizin fiiline yardım eden sıfatına sahip olmasına göre incelenmiştir. Anılan inceleme yapılırken konuya ilişkin hükümlerin mehazı olan Avrupa Birliği düzenlemeleri ve Avrupa Birliği Adalet Divanı kararlarından da yararlanılmıştır. Çalışmada özellikle dijital platformun yardım eden sıfatıyla sorumluluğu ele alınırken Elektronik Ticaret Kanunu m 9’da, 7416 sayılı Kanun ile yapılan değişikliğin dijital platformların mevcut durumdaki hukuki sorumluluğunu ne şekilde etkileyeceği tartışılacaktır. Bu çerçevede, anılan değişikliğin, Türk hukukunda dijital platformların yardım eden sıfatıyla sorumluluğu değerlendirilirken parçalı bir inceleme yapılmasını zorunlu kılmasına ve bu parçalı incelemenin yol açtığı tutarsızlıklara da değinilecektir. Çalışmada ayrıca söz konusu tutarsızlıkların giderilmesi ve Avrupa Birliği düzenlemeleri ve Avrupa Birliği Adalet Divanı içtihatlarıyla uyum sağlanmasına yönelik olarak birtakım önerilere de yer verilecektir.

Keywords

Dijital Platform, Yer Sağlayıcı, Aracı Hizmet Sağlayıcı, Fikrî ve Sınai Haklar, Hukuki Sorumluluk, Elektronik Ticaret, UyarKaldır

Legal Liability of Digital Platforms for Infringements on Intellectual and Industrial Property Rights from Third Parties’ Content

Abstract

Legal challenges resulting from violations of intellectual and industrial property rights on the internet continue to preserve its actuality due to increased internet usage and enhanced Internet accessibility. One of these challenges is whether digital platforms serving as host providers are liable for content provider infringements. This issue is particularly crucial considering the increasingly integral role that digital platforms are playing in relation to online digital content, as opposed to their limited activities. In this study, the liability of digital platforms arising from intellectual and industrial right infringements is examined according to the legal qualification of the platform as an infringer or accessory. Legislation of the European Union and the Court of Justice of the European Union’s jurisprudence, which serve as the basis for the related regulations in Turkish law, are also considered. In the study we discuss particularly how the current liabilities of digital platforms as accessories (secondary liability) would be affected by the recent Act No. 7416, amending Electronic Commerce Act No. 6563. We also discuss the unjustifiable necessity of the fragmented analysis resulting from the amendments and the inconsistencies brought about by the fragmented provisions. Additionally, we offer some suggestions to eliminate these inconsistencies and align Turkish law with EU law.

Keywords

Digital Platform, Hosting Provider, Intermediary Service Provider, Intellectual and Industrial Rights, Legal Liability, Electronic Commerce, Notice and Takedown

References

• Açıkgöz A, ‘Link Verme ve Eser Sahibinin Umuma İletim Hakkının Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları Işığında İncelenmesi’ (2022) 24(4) Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 217-270. google scholar
• Akçura Karaman T, ‘Haksız Fiil Sorumluluğunda Hukuka Aykırılık Unsurunun İrdelenmesi ve Tehlike Kuralı’ (2004) 3(1) Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 554-583. google scholar Angelopoulos C, ‘On Online Platforms and the Commission’s New Proposal for a Directive on Copyright in the Digital Single Market’ (2017), <http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2947800> erişim tarihi: 30.11.2022. google scholar
• -------- ve Smet S, ‘Notice-and-fair-balance: how to reach a compromise between fundamental rights in European intermediary liabil ity’ (2016) 8(2) Journal of Media Law 266-301. google scholar
• Arroyo Amayuelas E, ‘E-Commerce Directive’ in Reiner Schulze ve Dirk Staudenmayer (eds), EU Digital Law Article by Article Commentary (Nomos/Hart 2020). google scholar
• Arslan K, Belgeli Akreditifte Lehtarın Hukuki Durumu (Beta 1995). google scholar
• Atamer Y, Haksız Fiil Doğan Sorumluluğun Sınırlandırılması (Beta 1999). google scholar
• Ateş M, ‘Sosyal Medya Aktörlerinin Hukuki Sorumluluğu ve Bilhassa Telif Haklarının İhlalinden Doğan Sorumlulukları’ in Tekin Memiş (ed), Fikrî Mülkiyet Hukuku Yıllığı 2013 (Yetkin 2015). google scholar
• Baistrocchi P, ‘Liability of Intermediary Service Providers in the EU Directive on Electronic Commerce’ (2003) 19(1) Santa Clara High Technology Law Journal 111-130. google scholar
• Başpınar V ve Kocabey D, İnternette Fikrî Hakların Korunması (Yetkin 2007). google scholar
• Bersem J. ‘Die Haftung von Intermediaren für Markenverletzungen heute und morgen -Störerhaftung oder taterschaftliche Haftung nach dem Vorbild des Urheberrechts?-’ (2023) 125(5) Gewerblicher Rechtschutz und Urheberrecht 307-315. google scholar
• Bozbel S, ‘Fikrî Hakların İhlali Nedeniyle İhtiyati Tedbir Yoluyla İnternet Sitelerine Erişim Engellenebilir mi?’ in Tekin Memiş (ed), Fikrî Mülkiyet Hukuku Yıllığı 2009 (On İki Levha 2009). google scholar
• ---------- Fikrî Mülkiyet Hukuku, (On İki Levha 2015). google scholar
• Büyüksağiş E ve Kahveci D, ‘’Çiçeksepeti Kararı’ Üzerine Eleştirel Değerlendirmeler’ (2022) 48(2) Yargıtay Dergisi 305-320. google scholar
• Çelik A, Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Çoğaltma ve Yayma Haklarını İhlali - İhlalin Sonuçları (Seçkin 2011). google scholar
• Çolak U, Türk Marka Hukuku (4. Baskı, On İki Levha 2018). google scholar
• Çolak U, Türk Patent Hukuku, (Adalet 2022). google scholar
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (26. Baskı, Yetkin 2021). google scholar
• Farano B M, ‘Internet Intermediaries’ Liability for Copyright and Trademark Infringement: Reconciling the EU and U.S. Approaches’ (2012) TTLF Working Papers No 14 <https://law. stanford.edu/wp-content/uploads/sites/default/files/publication/300252/doc/slspublic/farano_ wp14-4.pdf> erişim tarihi: 30.11.2022. google scholar
• Geiger C, Frosio G ve Izyumenko E, ‘Intermediary Liability and Fundamental Rights’ in Giancarlo Frosio (ed), The Oxford Handbook of Intermediary Liability Online (Oxford 2020). google scholar
• Gezder Ü, İçerik Sağlayıcı ve Yer Sağlayıcının Hukuki Sorumluluğu ve Sorumluluk Muafiyeti (Beta 2017). google scholar
• Grisse K. ‘After the storm—examining the final version of Article 17 of the new Directive (EU) 2019/790’ (2019) 14(11) Journal of Intellectual Property Law & Practice 887-899. google scholar
• Güneş İ, Uygulamada Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku (2. Baskı, Seçkin 2015). google scholar
• Hoeren T ve Yankova S, ‘The Liability of Internet Intermediaries-The German Perspective’ (2012) IIC 501-531. google scholar
• Hoffman F. ‘Plattformhaftung für rechtswidrige Drittinhalte im Marken- und Designrecht Zugleich Besprechung von EuGH “Louboutin”’ (2023) 125(4) Gewerblicher Rechtschutz und Urheberrecht 238-242. google scholar
• Julia-Barcelo R ve Koelman K J, ‘Intermediary Liability in the E-Commerce Directive: So Far So Good But It’s Not Enough’ (2000) 16(4) Computer Law & Security Report 231-239. google scholar Karaaslan P, ‘Fikir ve Sanat Eserlerinin Teknik Gereklilik Nedeniyle Geçici Çoğaltılması’ (2022) 8(1) TFM 29-49. google scholar
• Kılıçoğlu A, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (22. Baskı, Turhan 2018). google scholar
• Kılıçoğlu A, Sınai Haklarla Karşılaştırılmalı Fikrî Haklar (7. Baskı, Turhan 2021). google scholar
• Koelman K ve Hugenholtz B, ‘Workshop on Service Provider Liability’ (1999) World Intellectual Property Organization <https://www.ivir.nl/publicaties/download/wipo99.pdf.> erişim tarihi: 30.11.2022. google scholar
• Kurtulan G, ‘Haksız Fiilde Hukuka Aykırılık Unsuru’ (2017) 23(1) MÜHF-HAD 465-503. google scholar
• Lubasz D ve Namyslowska M, ‘E-Commerce Directive’ in Reiner Schulze ve Dirk Staudenmayer (eds), EU Digital Law Article by Article Commentary (Nomos/Hart 2020). google scholar
• Memiş T, Fikrî Hukuk Bakımından İnternet Ortamında Müzik Sunumu, (Seçkin 2002). google scholar
• Miriam B C, ‘The Digital Services Act from Intermediary Liability to Platform Regulation’ (2021) 12(5) Journal of Intellectual Property, Information Technology and Electronic Commerce Law 361-380. google scholar
• Nordemann, J B, ‘Liability of Online Service Providers for Copyrighted Content - Regulatory Action Needed?’ (2017) (In-Depth Analysis European Parliament - Directorate General for Internal Policies, European Union 2017) <https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/ IDAN/2017/614207/IPOL_IDA(2017)614207_EN.pdf> erişim tarihi: 30.11.2022. google scholar
• Oğuz S, ‘Telif Hakkı İhlallerinden İnternet Servis Sağlayıcıların Sorumlulukları’ (2008) 12(1-2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 149-182. google scholar
• Ohly A, ‘Die Verantwortlichkeit von Intermediaren’ (2015) ZUM 308-318. google scholar
• ---------- ‘The Broad Concept of ‘Communication to the Public’ in recent CJEU Judgements and the Liability of Intermediaries: Primary, Secondary or Unitary Liability’ (2018) 13(8) Journal of Intellectual Property Law & Practice 664-675. google scholar
• ----------- ‘The Liability of Intermediaries for Trade Mark Infringement’ in G.B. Dinwoodie ve M.D. Janis (eds) Research Handbook on Trademark Law Reform (Edgar Elgar Publishing 2021) google scholar
• --------- ‘Red soles, a marketplace and the categories of trade mark liablity: Louboutin v Amazon before CJEU’ (2022) 17(7) JIPLP 575-585. google scholar
• Öztan F, Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku (Turhan 2008). google scholar
• Rauer N ve Bibi, A, ‘Die fortentwickelte Intermediarshaftung im Urhberrecht’ (2021) ZUM 819-828. google scholar
• Reisoğlu S, Türk Hukukunda ve Bankacılık Uygulamasında Akreditif (Ayyıldız Matbaası 1995). google scholar
• Riefa C, ‘The End of Internet Service Providers Liability as We Know It - Uncovering Consumer Interest in CJEU Case C-324/09 (L’Oreal/eBay)’ (2012) 1(2) Journal of European Consumer and Market Law 104-112. google scholar
• Rosati E ‘Why a reform on hosting providers’ safe harbour is unnecessary under EU copyright law’ (2016) CREATe Working Paper 2016/11, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_ id=2830440 erişim tarihi: 30.11.2022. google scholar
• --------- ‘The Louboutin/Amazon cases (C-148/21 and C-184/21) and Primary Liability Under EU Trade Mark Law’ (2022) 44(7) European Intellectual Property Review 435-440. google scholar
• Synodinou T-E ‘Intermediaries’ Liability for Online Copyright Infringement in the EU: Evolutions and Confusions’ (2015) 31 Computer Law & Security Review 57-67. google scholar
• Tandoğan H, ‘Türk Mes’uliyet Hukuku’ (İlk bası 1961, Tıpkı Bası Vedat 2010). google scholar
• Tekinalp Ü, Fikrî Mülkiyet Hukuku (5. Baskı, Vedat 2012). google scholar
• Tüzüner Ö, ‘Haksız Fiil Ekseninde Gittigidiyor İçtihadı’ in Tekin Memiş (ed) Fikrî Mülkiyet Hukuku Yıllığı 2013 (Yetkin 2015). google scholar
• Valimaki M, ‘Liability of Online Intermediary for Copyright Infringement’ (Thesis for the Faculty of Law Helsinki 1999) <https://core.ac.uk/download/pdf/14917033.pdf> erişim tarihi: 3.12.2022. google scholar
• Wullschleger M, Die Durchsetzung des Urheberrechts im Internet (Stampfli 2015). google scholar
• Yasaman Z, ‘Avrupa Birliği ve Türk Hukuku Bakımından İnternet Yer Sağlayıcılarının Marka İhlalleri Kapsamında Sorumlulukları’ (2019) 27(2) MAAD 263-291. google scholar
• Yusufoğlu Bilgin F, ‘Fikrî Mülkiyet Haklarının İnternet Ortamında Korunması’ in Fikrî Mülkiyet Hukuku Çalıştayı Bildiriler Kitabı (Türkiye Adalet Akademisi 2020) 463-528. google scholar
• --------------------- Dijital Piyasalarda Yer Sağlayıcıların Hukuki Sorumluluğu (On İki Levha 2022). google scholar
• Zimmerman, M, ‘Your DMCA Safe Harbour Questions Answered’ (Fenwick & West LLP 2017) <https://assets.fenwick.com/legacy/FenwickDocuments/DMCA-QA.pdf> erişim tarihi: 3.12.2022 google scholar