Örgütsel Güç Mesafesinin Politik Davranışa Etkisinde Örgütsel İtaatin Aracılık Rolünün İncelenmesi: Yozgat İlinde Faaliyet Gösteren İşletmelerde Bir Araştırma

Year 2025, Volume: 27 Issue: Özel Sayı, 129 - 143, 28.10.2025

Mustafa Altıntaş , Murat Korkmaz

Abstract

Bu araştırmanın amacı örgütsel güç mesafesinin politik davranış üzerindeki etkisinde örgütsel itaatin aracılık rolünün belirlenmesidir. Nicel araştırma deseninde oluşturulan araştırmanın evrenini Yozgat ilinde faaliyet gösteren küçük, orta ve büyük işletmelerdeki çalışanlar, örneklemini ise bu işletmelerdeki çalışanlar arasından araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 480 kişi oluşturmaktadır. Örnekleme yöntemi olarak kolayda örnekleme yöntemi seçilmiş olup çevrimiçi bir şekilde anketler toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler kısmi en küçük kareler yapısal eşitlik modellemesi ile analiz edilmiştir. Smart-PLS programının kullanıldığı kısmi en küçük kareler yapısal eşitlik modellemesinde araştırmadan elde edilen bulgular örgütsel güç mesafesinin politik davranış üzerindeki etkisinde örgütsel itaatin aracılık rolünün olduğunu göstermektedir. Ayrıca örgütsel itaatin politik davranışlar üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı etkisi ile örgütsel güç mesafesinin örgütsel itaat üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı etkisi bulunmaktadır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre örgütlerde güç mesafesinin bulunması çalışanları politik davranışlara itmektedir. Bunun yanı sıra güç mesafesi ve politik davranış arasındaki etkinin bir kısmı örgütsel itaat üzerinden geçmektedir.

Keywords

Örgütsel Güç Mesafesi , Örgütsel İtaat , Politik Davranış

Examining the Mediating Role of Organizational Obedience in the Effect of Organizational Power Distance on Political Behavior: A Study on Businesses Operating in Yozgat Province

Abstract

The purpose of this study is to determine the mediating role of organizational obedience in the effect of organizational power distance on political behavior. The population of the research, which was created in a quantitative research design, consists of employees in small, medium and large enterprises operating in Yozgat province, and the sample consists of 480 people who voluntarily accepted to participate in the research among the employees in these enterprises. The convenience sampling method was selected, and questionnaires were collected online. The data obtained from the research were analyzed with partial least squares structural equation modeling. The findings obtained from the partial least squares structural equation modeling using Smart-PLS program show that organizational obedience has a mediating role in the effect of organizational power distance on political behavior. In addition, organizational obedience has a positive and significant effect on political behaviors and organizational power distance has a positive and significant effect on organizational obedience. According to the results obtained from the research, the presence of power distance in organizations pushes employees to political behaviors. In addition, some of the effect between power distance and political behavior is mediated by organizational obedience.

Keywords

Organizational Power Distance , Organizational Obedience , Political Behavior

References

• Allen, R. W., Madison, D. L., Porter, L. W., Renwick, P. A., & Mayes, B. T. (1979). Organizational Politics: Tactics and Characteristics of Its Actors. California Management Review, 22(1), 77-83.
• Altınkurt, Y., & Aysel, İ. (2016). Yeni Türkiye ve Eğitim: Eğitime Dikkatli Bakmak. İçinde İ. Kaya (Ed.), Yeni Türkiye’nin Toplumsal Yapısı (ss. 13-39). Ankara: İmge Kitabevi.
• Bègue, L., Beauvois, J.-L., Courbet, D., Oberlé, D., & Lepage, J. (2015). Personality Predicts Obedience in a Milgram Paradigm. Journal of Personality, 83(3), 299-306.
• Byrne, B. M. (2016). Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming. Routledge.
• Cohen, J. (1998). Statistical Power Analysis for the Behavioural Sciences. Hillsdale: Lawrence Erlbaum Associates,
• Coşkun, R., Altunışık, R., & Yıldırım, E. (2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya: Sakarya Yayıncılık. Daft, R. L. (2010). Organization Theory and Design. South-Western Cengage Learning.
• Dinçer, A. (2013). Bakmak İtaat Etmektir. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13), 107-122.
• Diş, O., & Ayık, A. (2016). Okul Yöneticilerinin Kullandıkları Güç Kaynakları ile Örgüt İklimi Arasındaki İlişki. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 58, 499-518.
• Ertaş, G. (2019). Örgütsel İtaate Paradoksal Yaklaşım: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Evans, N., & Qureshi, A. M. A. (2013). Organisational Politics: The Impact on Trust, Information and Knowledge Management and Organisational Performance. Proceedings of the European Conference on Information Management & Evaluation, 34-40.
• Farrell, D., & Petersen, J. C. (1982). Patterns of Political Behavior in Organizations. Academy of Management Review, 7(3), 413-412.
• Ferris, G. R., & Kacmar, K. M. (1992). Perceptions of Organizational Politics. Journal of Management, 18(1), 93–116. https://doi.org/10.1177/014920639201800107
• Ferris, G. R., Russ, G. S., & Fandt, P. M. (1989). Politics in Organizations. In R. A. Giacalone & P. Rosenfeld (Eds.), Impression Management in Organizations (pp. 143-170). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2014). A Primer on Partial Least Squares Structural Equation Modeling. Thousand Oaks: Sage.
• Hair, J. F., Matthews, L. M., Matthews, R. L., & Sarstedt, M. (2017). PLS-SEM or CB-SEM: Updated Guidelines on Which Method to Use. International Journal of Multivariate Data Analysis, 1(2), 107–123.
• Hamilton, G. G., & Biggart, N. W. (1985). Why People Obey: Theoretical Observations on Power and Obedience In Complex Organizations. Sociological Perspectives, 28(1), 3-28.
• Hofstede, G. (1980). Culture’s Consequences: International Differences in Work-Related Values. California: Sage.
• Hofstede, G. (1983). National Cultures in Four Dimensions: A Research-Based Theory of Cultural Differences Among Nations. International Studies of Management and Organization, 13(1-2), 46-74.
• Hofstede, G., Hofstede, G. J., & Minkov, M. (2010). Cultures and Organizations: Software of the Mind, Intercultural Cooperation and its Importance for Survival. McGraw-Hill.
• İslamoğlu, G., & Börü, D. (2007). Politik Davranış Boyutları: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 7(14), 135-153.
• Kacmar, K. M., & Carlson, D. S. (1997). Further Validation of the Perceptions of Politics Scale (POPS): A Multiple Sample Investigation. Journal of Management, 23(5), 627-658.
• Kemikkıran, N. (2015). Güç Mesafesi Yüksekse Eşitsizlik Mi İstenir? Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70(2), 317-344.
• Merdan, E. (2022). Etik Liderliğin Politik Davranış Üzerine Etkisinde İşyeri Maneviyatının Aracılık Rolü. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 38-52.
• Milgram, S. (1974). Obedience to Authority: An Experimental View. Tavistock Publications Ltd.
• Mintzberg, H. (1983). Power in and Around Organizations. Prentice-Hall.
• Mulder, M. (1977). The Daily Power Game. H. E. Stenfert Kroese.
• Naiyananont, P. & Smuthranond, T. (2017). Relationships Between Ethical Climate, Political Behavior, Ethical Leadership and Job Satisfaction of Operational Officers in a Wholesale Company. Bangkok Metropolitan Region. Kasetsart Journal of Social Sciences, 38, 345-351.
• Preacher, K. J. ve Hayes, A. F. (2004). SPSS and SAS Procedures for Estimating Indirect Effects in Simple Mediation Models. Behavior Research Methods, Instruments, and Computers, 36, 717-731.
• Preacher, K. J. ve Hayes, A. F. (2008). Asymptotic and Resampling Strategies for Assessing and Comparing Indirect Effects In Multiple Mediator Models. Behavior Research Methods, 40, 879-891.
• Sarstedt, M., Ringle, C. M., Henseler, J., & Hair, J. F. (2014). On the Emancipation of PLS-SEM: A Commentary on Rigdon (2012). Long Range Planning, 47(3), 154–160.
• Tenderis, A., & Uzunçarşılı, Ü. (2022). Toksik Liderliğin Örgütsel İtaat Aracılığıyla Üretkenlik Karşıtı İş Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(44), 25-53.
• Türkiye İş Kurumu (2023). Erişim Adresi: https://media.iskur.gov.tr/66936/yozgat.pdf.Erişim Tarihi 10.07.2023.
• Tyler, T. R., & Blader, S. L. (2005). Can Businesses Effectively Regulate Employee Conduct? The Antecedents of Rule Following In Work Settings. Academy of Management Journal, 48(6), 1143–1158. https://doi.org/10.5465/amj.2005.19573114
• Ulus, A. B., & Kanbur, A. (2020). Güç Mesafesi ve Örgütsel Adaletin Politik Davranışlar Üzerindeki Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 3451-3466.
• Vigoda, E. (2000). Organizational Politics, Job Attitudes, and Work Outcomes: Exploration and Implications for The Public Sector. Journal of Vocational Behavior, 57(3), 326–347. https://doi.org/10.1006/jvbe.1999.1742
• Vigoda-Gadot, E. (2007). Leadership Style, Organizational Politics, and Employees’ Performance: An Empirical Examination of Two Competing Models. Personnel Review, 36(5), 661–683. https://doi.org/10.1108/00483480710773981
• Yıldız, E. (2021). SmartPLS ile Yapısal Eşitlik Modellemesi Reflektif ve Formatif Yapılar. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yorulmaz, Y. İ., Çolak, İ., Altınkurt, Y., & Yılmaz, K. (2018). Örgütsel Güç Mesafesi Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Trakya Eğitim Dergisi, 8(4), 671-686.