An Analysis of the Macroeconomic Effects of Exchange Rate Volatility in Türkiye: Inflation and Unemployment

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 13 - 42, 29.06.2025

Hasan Samsa , Nigar Alev

Abstract

Exchange rate volatility is considered an important factor affecting the stability of an economy. Inflation and unemployment rates are among the basic indicators of economic performance, and it is stated that fluctuations in exchange rates can have significant effects on these indicators. It is emphasized that the effects of exchange rate volatility on inflation and unemployment are more pronounced, especially in developing economies. In this context, the aim of this study is to examine the relationship between inflation, unemployment, and exchange rate volatility in Turkey. The research was carried out using literature review and econometric analysis methods. The data sets used are sourced from the Central Bank of the Republic of Turkey (TCMB) and cover quarterly data for the period 2014-2023. The relationship between the variables was evaluated with the help of time series analysis and regression models. The results indicate that exchange rate volatility has a positive impact on inflation, suggesting that fluctuations in exchange rates tend to increase inflation. The relationship between unemployment and exchange rate volatility presents a more complex structure, with positive effects observed during certain periods and negative effects in others. This indicates that unemployment may vary not only in response to exchange rate volatility but also in relation to other macroeconomic variables. The findings obtained from the causality analysis reveal that money supply, real exchange rate and exchange rate volatility are determinants of inflation. However, no significant finding has been reached regarding the relationship between exchange rate and exchange rate volatility and unemployment.

Keywords

: Inflation , Unemployment , Exchange Rate Volatility , ARDL.

Türkiye’de Döviz Kuru Oynaklığının Makroekonomik Etkileri: Enflasyon Ve İşsizlik Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Döviz kuru oynaklığı, bir ekonominin istikrarını etkileyen önemli bir unsur olarak kabul edilmektedir. Enflasyon ve işsizlik oranları, ekonomik performansın temel göstergeleri arasında yer almakta ve döviz kurlarındaki dalgalanmaların bu göstergeler üzerinde önemli etkiler yaratabileceği belirtilmektedir. Özellikle gelişmekte olan ekonomilerde döviz kuru oynaklığının enflasyon ve işsizlik üzerindeki etkilerinin daha belirgin olduğu vurgulanmaktadır. Bu kapsamda bu çalışmanın amacı Türkiye’de enflasyon ve işsizliğin döviz kuru oynaklığı ile ilişkisini incelemektir. Araştırma, literatür taraması ve ekonometrik analiz yöntemlerini kullanarak gerçekleştirilmiştir. Kullanılan veri setleri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) kaynaklı olup, 2014-2023 dönemine ait çeyreklik verileri kapsamaktadır. Değişkenler arasındaki ilişki, zaman serisi analizi ve regresyon modelleri yardımıyla değerlendirilmiştir. Analiz sonuçları, döviz kuru oynaklığının enflasyon üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğunu ve döviz kurlarındaki dalgalanmaların enflasyonu artırma eğiliminde olduğunu ortaya koymaktadır. İşsizlik oranı ile döviz kuru oynaklığı arasındaki ilişki ise daha karmaşık bir yapı göstermekte; belirli dönemlerde pozitif, diğer dönemlerde ise negatif etkiler gözlemlenmektedir. Bu durum, işsizliğin yalnızca döviz kuru oynaklığına değil, aynı zamanda diğer makroekonomik değişkenlere de bağlı olarak değişkenlik gösterebileceğini göstermektedir. Nedensellik analizinden elde edilen bulgular, para arzı, reel döviz kuru ve döviz kuru oynaklığının enflasyonun belirleyicisi olduğunu ortaya koymaktadır. Bununla birlikte döviz kuru ve döviz kuru oynaklığının işsizlikle olan ilişkisine dair anlamlı bir bulguya ulaşılamamıştır.

Keywords

Enflasyon , işsizlik , döviz kuru oynaklığı , ARDL

References

• Akcan, A. T. (2018). Makroekonomik Değişkenlerin İşsizlik ile İlişkisi: Türkiye Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16 (31), 263-285.
• Alev, N., Kayapalı, B., & Erdemli, M. (2019). Döviz Kuru Oynaklığı ile Enflasyon Arasındaki İlişkinin Eşbütünleşme ve Nedensellik Testleri ile Analizi. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 6 (43), 3226–3234.
• Arda, B. (2022). Türkiye’de Reel Döviz Kuru Oynaklığının Genç İşsizliğe Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Akarsu, G. (2020). Unemployment, Exchange Rate and Exchange Rate Volatility Relation: Analysis for Turkey. Çankırı Karatekin University Journal of the Faculty of Economics and Administrative Science, 10 (1): 179-209.
• Ayhan, F. (2019). Türkiye Ekonomisinde İşsizliğin Belirleyicisi Olan Temel Makroekonomik Değişkenlerin Tespitine İlişkin Bir Uygulama. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (25), 235-252.
• Berument, H. (2002). Döviz Kuru Hareketleri ve Enflasyon Dinamiği: Türkiye Örneği. Erişim Adresi: https://core.ac.uk/download/pdf/7142108.pdf. Erişim Tarihi: 7 Eylül 2023.
• Berument, H., & Pasaogullari, M. (2003). Effects of The Real Exchange Rate on Output and Inflation: Evidence from Turkey. The Developing Economies, 41 (4), 401-435.
• Bozdağlıoğlu, E. Y., & Yılmaz, M. (2017). Türkiye’de Enflasyon ve Döviz Kuru İlişkisi: 1994–2014 Yılları Arası Bir İnceleme. Akademik İzdüşüm Dergisi, 2 (3), 1-20.
• Büyükakın, F., Cengiz, V., & Türk, A. (2009). Parasal Aktarım Mekanizması: Türkiye’de Döviz Kuru Kanalının Var Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24 (1), 171-191.
• Damar, O. A. (2010). Türkiye’de Döviz Kurundan Fiyatlara Geçiş Etkisinin İncelenmesi. Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Piyasalar Genel Müdürlüğü Yayınlar.
• Demirgil, B. (2021). Makroekonomik Değişkenler ile İşsizlik İlişkisi: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (1), 13-21.
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with A Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 74 (366a), 427-431.
• Dilbaz Alacahan, N. (2011). Enflasyon Hedeflemesi Uygulayan Ülkelerde Enflasyon-Döviz Kuru İlişkisi ve Türkiye Uygulaması. (Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Dolores, R. M. (2009). Exchange Rate Pass-Through in Central and East European Countries: Do Inflation and Openness Matter?. Eastern European Economics, 47 (4), 42-61.
• Engle, R. F., & Granger, C. W. (1987). Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica: Journal Of The Econometric Society, 55 (2), 251-276.
• Erdoğan, S. (2020). Enflasyon ve Döviz Kurları Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği (2005- 2018). Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6 (1), 61-77.
• Filiztekin, A. (2004). Exchange Rates and Employment in Turkish Manufacturing. Istanbul: Sabanci University/Faculty of Arts and Social Sciences.
• Frenkel, R. (2004). Real Exchange Rate and Employment in Argentina, Brazil, Chile and Mexico. Iktisat Isletme ve Finans, Bilgesel Yayincilik, 19(223), 29-52.
• Granger, C. W. (1969). Investigating Causal Relations By Econometric Models and Cross-Spectral Methods. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 37 (3), 424-438.
• Granger, C. W., & Newbold, P. (1974). Spurious Regressions in Econometrics. Journal Of Econometrics, 2 (2), 111-120. Gujarati, D. N., & Porter, D. C. (1999). Essentials of Econometrics. 2nd Edition, McGraw-Hill, New York
• Gül, E., & Ekinci, A. (2006). Türkiye’de Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1984-2003. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 91-105.
• Güney, A., & Balkaya, E. (2019). Gelir, Fiyat, Reel Efektif Döviz Kuru ve İşgücü Maliyetlerinin İşsizlik Oranı Üzerindeki Etkileri: Türkiye İçin Bir ARDL Yaklaşımı. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 8 (21), 80-105.
• Işık, N., Acar, M., & Işık, B. (2004). Enflasyon ve Döviz Kuru İlişkisi: Bir Eşbütünleşme Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (2). 325-340.
• Ito, T., & Sato, K. (2006). Exchange Rate Changes and Inflation in Post-Crisis Asian Economies: VAR Analysis of the Exchange Rate Pass-Through. No: 12395, NBER Working Papers, National Bureau of Economic Research, Inc.
• Jasova, M., Moessner, R., & Takáts, E. (2016). Exchange Rate Pass-Through: What Has Changed Since the Crisis?. International Journal of Central Banking, 15 (3), 27-55.
• Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12 (2-3), 231-254.
• Johansen, S., & Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration—With Appucations to The Demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52 (2), 169-210.
• Kartal, M., Depren, S. K., & Depren, Ö. (2018). Türkiye’de Döviz Kurlarını Etkileyen Makroekonomik Göstergelerin Belirlenmesi: MARS Yöntemi ile Bir İnceleme. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (1), 209-229.
• Kılıçaslan, İ. (2007). The Effect of Real Exchange Rate on Unemployment in Turkey. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Department of Economics Bilkent University.
• Korkmaz, S., & Bayır, M. (2015). Döviz Kuru Dalgalanmalarının Yurtiçi Fiyatlara Etkisi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (4), 69-85.
• Leigh, D., & Rossi, M. (2002). Exchange Rate Pass-Through in Turkey. Erişim Adresi: https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2002/wp02204.pdf. Erişim Tarihi: 7 Eylül 2023.
• Nyahokwe, O. (2013). lmpact of Exchange Rate Volatility on Unemployment in South Africa Mediterranean. Journal of Social Sciences MCSER Publishing, Rome-Italy, 4 (3), 109-120.
• Özçiçek, Ö. (2007). Nominal Kur Oynaklığı ve Türkiye’de Sermaye Yatırımı Üzerindeki Etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (2), 73-84.
• Öztürk, S., & Demir, H. (2018). Döviz Kuru, İhracat ve İşsizlik İlişkisi: Türkiye Örneği. ISPEC International Journal of Social Sciences & Humanities, 2 (1), 30-43.
• Pesaran, M. H., & Shin, Y. (1995). An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis. Cambridge, UK: Department of Applied Economics, University of Cambridge
• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16 (3), 289-326.
• Phillips, P. C. B., & Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75 (2), 335 346.
• Shahidan Shaari, M., Ermawati Hussain, N., & Abdul Rahim, H. (2013). The Effects of Oil Price Changes and Exchange Rate Volatility on Unemployment: Evidence From Malaysia. International Journal of Research in Business and Social Science (2147- 4478), 2 (4), 72–83.
• Sever, E. & Acar, M. (2022). The Impact of Exchange Rate Volatility on Employment: Experience of Turkey in the 2000s. Electronic Journal of Social Sciences. 21 (81): 347-364.
• Şahin, D. (2018). Türkiye’de Döviz Kuru ve Enflasyon Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Analizi. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22 (20), 391-408.
• Toda, H. Y., & Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes. Journal of Econometrics, 66 (1-2), 225- 250.