SEMİOTİK BİR METİN OLARAK SÜLEYMANİYE CAMİSİ ÜZERİNDEN YAHYA KEMAL VE MEHMET ÂKİF’İN ŞİİRİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR BAKIŞ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 6, 177 - 191, 30.06.2018

Emine Gözde Özgürel

Öz

Metin
kavramının sınırlarını genişleten semiotik bakışa göre kendisinden anlam
kurulan her nesne bir metindir. Bu bakış açısını Türk-İslâm mimarisi örneği
olarak Süleymaniye Camisi’ne uygulamamız ve Türk –İslam medeniyetine temsiliyet
yetkisiyle bağlı olan bu yapıyı semiotik bir metin olarak kabul etmemiz
mümkündür. Türk edebiyatı içinde bu “metni” Yahya Kemal de Mehmet Âkif de okur
ve kendisinden Türk-İslâm medeniyetinin bir yandan estetik bir yandan da
sosyolojik değerlerine kapı açan değişik anlamlar kurarlar. Süleymaniye Camisi,
milli edebiyatı farklı edebî söylemler içerisinden yansıtan Yahya Kemal ve
Mehmet Âkif gibi iki önemli şairimiz tarafından ele alınmış, Osmanlı
asırlarının olgunlaştırdığı Türk kültürünün incelmiş somut bir karşılığıdır. Bu
bildiride Mehmet Âkif’in ‘Süleymaniye Kürsüsünde’ adlı şiiri ile Yahya Kemal’in
‘Süleymaniye’de Bayram Sabahı’ adlı şiiri karşılaştırmalı bir tarzda, İngiliz-
Amerikan yeni edebiyat okulunun ve modern şiirin kurucularından kabul edilen
Thomas Stearns Eliot’un kavramlarından yararlanılarak incelenecek; Yahya Kemal
ve Mehmet Âkif ’in şiire bakışları Türk-İslâm medeniyetine yönelik yaklaşım
biçimleri çerçevesinde ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Şiir, estetik, nesnel karşılık / nesnel bağlılaşım, milli edebiyat

A COMPARATIVE OVERVIEW OF THE POEMS OF MEHMET ÂKİF AND YAHYA KEMAL OVER THE SULEYMANIYE MOSQUE AS A SEMIOTIC TEXT

Öz

According
to the semiotic view, which broadens the boundaries of the text concept, every
object that is open to interpretation is a “text”. Accordingly, the Suleymaniye
Mosque can be considered as a semiotic text. This text reads in Yahya Kemal and
Mehmet Âkif. These two-important national literary poets handled the
Suleymaniye Mosque in their poems and had different meanings over it.
Suleymaniye Mosque is a tangible reminder of the cultural values of the
Turkish-Islamic civilization. In this declaration, Mehmet Âkif's poem
‘Süleymaniye Kürsüsünde’ (On the Pulpit of Süleymaniye) and Yahya Kemal's
‘Süleymaniye’de Bayram Sabahı’ (The Feast Morning in Süleymaniye) will be
examined in a comparative manner. In this direction, the concepts of Thomas
Stearns Eliot, adopted by the British-American new literary school and founders
of modern poetry, will be utilized. These two important poets of national
literature will be revealed within the framework of their views towards the
Turkish-Islamic civilization.

Anahtar Kelimeler

Poetry, esthetic, objective correlative, milli edebiyat

Kaynakça

• Ayvazoğlu, Beşir. (2013). Yahya Kemal, Eve Dönen Adam, Ansiklopedik Biyografi, Kapı Yayınları, 2. Basım, Nisan İstanbul.
• Beyatlı, Yahya Kemal. (2009). Aziz İstanbul, Yahya Kemal Külliyatı: 4, İstanbul Fetih Cemiyeti, 12. Baskı İstanbul.
• Beyatlı, Yahya Kemal. (2008). Edebiyata Dair, Yahya Kemal Külliyatı: 12, İstanbul Fetih Cemiyeti, 6. Baskı İstanbul.
• Beyatlı, Yahya Kemal. (2012). Kendi Gök Kubbemiz, Yahya Kemal Külliyatı: 1, İstanbul Fetih Cemiyeti, 36. Baskı İstanbul.
• Çetin, Nurullah. (2013). Yahya Kemal Kitabı, Bütün Eserleri:2, Akçağ Yayınları, 1. Baskı Ankara.
• Eliot, Thomas Stearns. (1987). Denemeler, çev. Akşit Göktürk, AFA Yayıncılık, İstanbul.
• Ersoy, Mehmet Akif. (2007). Safahat, Haz. A. Vahap Akbaş, Beyan Yayınları, İstanbul.
• İbrahim, Abdürreşid. (1987) 20. Asrın Başlarında İslam Dünyası ve Japonya’da İslamiyet, haz. Mehmet Paksu, Yeni Asya Yayınları, 1987, İstanbul.
• Karabiber, Namık Kemal. (2008). “Süleymaniye Kürsüsündeki Vaiz: Abdurreşid İbrahim (1857/ 1944)” 19-21 Kasım I.Uluslararası Mehmet Âkif Sempozyum Kitabı: 593-669.
• Uysal, Sermet Sami. (1959). Yahya Kemal’le Sohbetler, Kitap Yayınları, 1959, İstanbul.
• Yavuz, Hilmi. (2008). Edebiyat ve Sanat Üzerine Yazılar, Yapı Kredi Yayınları, 2. Baskı İstanbul.
• Yücebaş, Hilmi. (1958) Bütün Cepheleriyle Yahya Kemal Hayatı- Hatıraları- Şiirleri, (İlaveli üçüncü basılış) Dizerkonca Matbaası, İstanbul.