TÜRK MÜZİĞİNİN MEDYASYONU VE SOSYO-KÜLTÜREL YAPI İLE ETKİLEŞİMİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 297 - 306, 29.12.2021

Hüseyin Güney , Mehmet Can Pelikoğlu

https://doi.org/10.22252/ijca.1039037

Öz

Türkiye’de kitle iletişim araçlarının etkin kullanımı 1970’li yıllardan itibaren yaygınlık kazanmıştır. Sırasıyla, radyo, sinema, televizyon ve internet insanlığın işitsel ve görsel iletişim tutkusunun yayılım gösterdiği mecralar olmuştur. Bir zamanlar ulus-devletin ideolojik aygıtı olan kitle iletişim araçları, günümüzün teknik/teknolojik olanakları sayesinde, ‘birey’in toplumsallaşabildiği, eğitim gördüğü, olan-bitene tepkisini gösterdiği, moral desteği bulduğu, yaşamını ikame ettireceği gereksinimleri karşılayabildiği, ‘kimlik’ edinebildiği, insan-ötesi iletişim araçlarına dönüşmüşlerdir.
Bu çalışmada, kitle iletişim araçlarının sosyo-kültürel etkileşime katkısı, dolayısıyla, Türk Müziğine olumlu/olumsuz etkilerinin tespiti ve analizi için neden-sonuç ilişkisinin kurulması amaçlanmış olup, 1970’lerden günümüze değin tarihsel süreçte Türk Müziği alanında akademik ve kuramsal çalışmalarda ele alınmış olan ve konumuz bağlamında dikkate değer bulunmuş altı temel unsura odaklanılmıştır.
Bunlar; 1.‘Medyatif araçlar olarak taş plak, long play (LP), kaset, kompakt disk (CD) ve/veya dijital veri olarak görüntü-ses kayıtlarının toplumun beğenisine sunulması’;2. ‘Müzik endüstrisinin pazarlama stratejileri ve toplumun kabulleri sayesinde söz, beste, görüntülerin toplumun kültürel belleğine yerleşmesi’; 3. ‘Türk müziği ürünlerinin karakteristiklerinin ne olduğunun tartışmaya açılması’; 4. ‘Türk müziğinin geleneksellik/ yerellik/ evrensellik bağlamının akademik çalışmalara konu olması’; 5.’Türk müziğinin sanatsal niteliğinin korunup-gözetilmesinden ziyade, toplumsal olandan siyasal olana, kültürel olandan ekonomik olana devşirilmesine göz yumulması’; 6. ‘Türk müziğinin popülerleştirilmesi çabalarının Türk müziğine zarar veriyor olması’dır. 

Anahtar Kelimeler

Medya, Kitle İletişim, Türk Müziği, Müzik Endüstrisi, Sosyo- Kültürel Yapı., Medya, Kitle İletişim, Türk Müziği, Müzik Endüstrisi, Sosyo- Kültürel Yapı.

INTERACTION OF TURKISH MUSIC WITH MEDIATION AND SOCIO-CULTURAL STRUCTURE

Öz

Effective use of mass media has become widespread in Turkey since the 1970s. Respectively, radio, cinema, television and internet have been the channels where the auditory and visual communication of humanity has spread. Mass media, which was once the ideological tool of the nation-state, thanks to the technical / technological possibilities of today, 'the individual can socialize, receive education, react to what is happening, find moral support, meet the needs to replace his life, acquire' identity '. they have turned into transnational communication tools.
In this study, it is aimed to establish a cause-effect relationship for the determination and analysis of the contribution of the mass media to socio-cultural interaction and therefore the positive / negative effects of Turkish Music. It focuses on six basic elements that have been found to be noteworthy in the context of our topic.
These; 1. 'Presentation of video-sound recordings as media tools such as stone vinyl, long play (LP), cassette, compact disc (CD) and / or digital data to the public'; 2. "Thanks to the marketing strategies of the music industry and the acceptance of the society, the settlement of words, compositions, images into the cultural memory of the society"; 3. 'Discussing what the characteristics of Turkish music products are'; 4. "Traditionalness / locality / universality context of Turkish music being the subject of academic studies"; 5. "Allowing the recruitment of Turkish music from the social to the political, from the cultural to the economic, rather than the preservation and observance of the artistic quality of Turkish music"; 6. "The popularization of Turkish music is damaging Turkish music".

Anahtar Kelimeler

Media, Mass Communication, Turkish Music, Music Industry, Socio-Cultural Structure

Kaynakça

• AKKAŞ, S. (2015). Türkiye'de Cumhuriyet Dönemi Kültür ve Müzik Politikaları (1923-2000). Ankara: Sonçağ Yayıncılık.
• BEHAR, C. (2016). Aşk Olmayınca Meşk Olmaz Geleneksel Osmanlı\Türk Müziğinde Öğretim ve İntikal. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• ÇELİK, Y.G.(2018). You Tube Sosyal Paylaşım Ağının Popüler Müzik Üzerine Etkisi: 2010 Yılı Sonrası Dönemde Türkiye Örneklerinin İncelenmesi, Yüksek lisans tezi, Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez no. 503596)
• DİKMEN, E. Ş. (2017). “Türkiye'de Televizyon Yayıncılığının Dönüşümü: Sosyal TV Yayıncılığı.” Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, C.5, S.1, 426-428.
• DOĞAN, E. (2009). Sinema Filmlerinde İzleyicinin Etkilenmesinde Önemli Rol Oynayan Öğelerden Biri Olarak Film Müziği, Yüksek lisans tezi, Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez no. 262476)
• DÖKMEN, Ü. (2005). İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• İMİK, Ü. (2016). Müzik ve Medya. Ankara: Gece Kitaplığı.
• İMİK, Ü. ve HAŞHAŞ, S. (2016). Türkiye’de Müzisyen Olmak. Ankara: Gece Kitaplığı.
• KARABEY, M. (1999). Müzik Piyasamızın Yüz Yılı. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• KINIK, M. (2009). “Türk Halk Çalgılarının Birey Olarak Öne Çıkarılması, Kendi İçerisindeki Orkestral Yapılanmasındaki Mevcut Durumu ve Geleceği”, Halk Müziğinde Çalgılar Uluslar Arası Sempozyumu (Hzl.:A. Koçak), 363–376, İstanbul Motif Vakfı Yayınları.
• OK, A. (1995). Türk Sinemasında Film Müzikleri. İstanbul: Arion Yayınevi.
• ÖZTUNA, Y. (2006). Türk Musikisi Ansiklopedik Sözlüğü. Ankara: Orient Yayınları.
• PELİKOĞLU, M.C. (2012). Geleneksel Türk Halk Müziği Eserlerinin Makamsal Açıdan Adlandırılması. Erzurum: Mega Ofset Matbacılık.
• TURHAN, S. (2000). Türk Halk Müziğinde Çeşitli Görüşler. Ankara: Kültür Bakanlığı.
• UÇAN, A.(1996). İnsan ve Müzik İnsan ve Sanat Eğitimi. (2. Baskı), Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• USLU, M. vd. (2019). İnsan ve Medeniyet Araştırmaları 2019, Ankara: Çizgi Kitap Evi.
• YAYLAGÜL, L. (2006). Kitle İletişim Kuramları Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar. Ankara: Dipnot Yayınları.
• *URL-1: “Türkiye’de Sinema”. https://sinema.ktb.gov.tr/TR-144750/turkiye39de-sinema.html (Erişim: 01.06.2021)
• *URL-2: “Türkiye'de ilk televizyon yayını”. https://www.trthaber.com/haber/yasam/turkiyede-televizyon-yayinciligi-66-yil-once-itu-tv-ile-basladi-374024.html Erişim adresi: 01.06.2021)
• *URL-3: TÜİK. (t.y.). Türkiye’de internet kullanım oranları. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2019-30574#:~:text=T%C3%9C%C4%B0K%20Kurumsal&text=%C4%B0nternet%20kullan%C4%B1m%C4%B1%202019%20y%C4%B1l%C4%B1nda%2016,kad%C4%B1nlarda%20%68%2C9%20oldu.
• *URL-4: VİKİPEDİ. (t.y.). Compact Disk. Erişim Adresi: https://tr.wikipedia.org/wiki/CD-ROM