İslam ve Ebru Sanatında Soyutlama Düşüncesi Kapsamındaki Çalışmaların Modern Resim Sanatıyla Plastik Bağlamda İlintisi

Year 2016, Volume: 2 Issue: 1, 74 - 99, 01.04.2016

Şemseddin Ziya Dağlı

Abstract

Günümüz plastik sanatlarının temeli niteliğindeki halk kültürü, sanatsal ifade biçimlerini etkileyerek toplumlara özgü bir yaratma süreci sağlamıştır. Birbirinden uzak coğrafya ve uzak kültür ortamlarında gelişen benzer sanat olaylarını birebir ilişkilendirmek zordur. Batılı çağdaş sanatçıların doğu sanatlarından (Wincent Van Gogh’un Japon estamplarından, Henri Matisse’nin Doğu İslam minyatürlerinden Mark Tobey’in Çin Felsefesi ile Uzakdoğu Kaligrafisi’nden yine Paul Klee’nin İslam kaligrafisinden ) etkilendikleri hatta faydalandıkları bilinen bir gerçektir. Ancak bu çalışmada amaç etkileşimi belgelemek değildir. Esasında üzerinde durulması gereken, eylemi gerçekleştirenin yani sanatçının içgüdüsel yaklaşımlarında farklı coğrafyalarda ve farklı kültür ortamlarında da tarihsel süreç içerisinde aynı tepkimelere girmesi ve benzer sanat olaylarını gerçekleştirmesidir. Bu sentezlemeyi yaparken günümüz modern sanat akımlarını kaynak ve sorunlarını düşünsel açıdan irdelemek gerekir. Çağdaş anlamda batı sanatının gelişim aşamaları ve birbirini takip eden dönemleri dahilinde ulaşılan modern ve soyut sanatın günümüzdeki uygulamaları ile İslam sanatlarının görsel ve düşünsel noktaları şaşırtıcı benzerlikler taşır. İslam sanatları içerisinde gerek uygulama yöntemleri ve gerekse kullanılan malzemeler doğrultusunda batı soyut sanatına en fazla benzerlik taşıması açısından ele alınabilecek örnek ebru sanatıdır. Bu bağlamda batı modern sanatı ile Türk ebru sanatı plastik açıdan ilgi kurulabilecek nitelikler taşır.

Keywords

Ebru sanatı, soyutlama, soyut resim, kültür, çağdaş sanat.

The Relation Between Modern Painting And Islamic Artistic And Ebru Works in The Context of Abstraction Thought

Abstract

The folk culture that is the basic character of today’s plastic arts provided a society –specific creation process by affecting the forms of artistic expression. It is difficult to associate the similar art events one-to-one that are developing in a geographical and cultural environment far from each other. It is a common knowledge that the Western Modern Artists were influenced by and also made use of the Eastern Artists (Japanese woodcuts of Wincent Van Gogh, Eastern Islamic miniatures of Henri Matisse, Chinese Philosophy and Far East Calligraphy of Mark Tobey, and again the calligraphy of Paul Klee). However the purpose in this study is not to document the interaction. The basic point to be emphasized is to make the similar reaction by the person realizing the action, that is, by the artist, in her/his instinctive approaches in the different geographies and different cultural environments within the period of historical process and to realize similar artistic events. When making this synthesis, it is required to discuss today’s modern art movements, sources and problems ideationally. Development steps of the Western Art in the modern sense and application of modern and abstract art reached within the successive period bear an amazing resemblance to visual and intellectual points of Islamic Art. The example that could be most discussed in respect of the maximum similarity with the Western Art either in direction of application methods or materials used within the Islamic Art is the marbling art. In this context, the Western Modern art and Turkish marbling art bear qualifications that could be referred in respect of plastic.

Keywords

Marbling Art, abstraction, abstractart, culture, contemporary art