AYLAK ADAMIN GÜNLÜK YAŞAMDA ABSÜRT TEATRALLİĞİ

Year 2024, Volume: 10 Issue: 23, 387 - 400, 31.12.2024

Sercan Türkmen

Abstract

Tiyatro’nun insanlığın ilkel dönemlerinde ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bunun sebebi olarak araştırmacıların ortaya koyduğu düşünce, hayatın taklit edilmesi üzerine doğduğudur. İnsan gördüğü hareketleri, duyduğu sesleri taklit eder, bu taklitçiliği varlık arayışının sonunda ritüel haline getirir. Asırları takip eden taklide dayalı canlandırma ve yeni form yaratma yöntemine tiyatro adı verilmiştir. İkinci dünya savaşından sonra değişime uğrayan dünya içerisinde sosyal hayatın içine yenilikler girmiştir. Tiyatro da yeni tarzlar ve yeni metotların etkisiyle avangart bir şekle bürünmüştür. Avangart tiyatronun getirdiği türler arasında absürt tiyatroda vardır. Absürt tiyatro yaşamın saçmalığı merkez alarak gündelik metinlerden edebi metinlere kadar büyük bir külliyata saçma gözüyle bakmayı amaçlar. Yusuf Atılgan’ın “Aylak Adam” eserinde karakterin başından geçenler arayışını boşa düşürse de arayışına devam etmektedir. Romanda dikkat çeken sahnelerden birisi sinema sahnesidir. Karakter sinema salonundan yakınarak sokağa çıktıktan sonra sinemadan çıkanlardan da bezdiğini dile getirmektedir. Bulunması gerektiği yer ve bulunduğu yer hiçbir zaman içine sinmez. Çünkü bulunması gerektiği yeri de bulunduğu yeri de kendi seçmemiştir. Günlük yaşamın teatralliği olarak sahneye taşınan, edebiyat sanatının kaynakları arasında önemli yer tutan gerçek hayat saçma kavramı etrafında toplanmaktadır. Bay C.’nin öyküsü etrafında absürt bir günlük yaşam anlatılacaktır. Absürtlük bu çalışmada Bay C. üzerinden günlük yaşamın teatralliğine kadar taşınacaktır. Günlük hayatta bürünülen roller, çıkılan sahneler, yönetmenler, dekorlar örneklendirilecektir. Bay C.’nin sürekli bir değerin peşinde yol kat etmesi insanlığın içinde bulunduğu kısır döngünün yasıma halidir. Dünya, sahne olarak düşünüldüğünde yenilenen tek şey insanlardır, roller değildir. Bay C.’nin öyküsünü absürt tiyatro gözünden görüp insanlığın kültürel belleği ve pratik hayatı öykü üzerinden incelenecektir.

Keywords

Yusuf Atılgan, Absürt Tiyatro, Aylak Adam, Godot’u Beklerken, Avangard.

Supporting Institution

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ 3. DİL KÜLTÜR SEMPOZYUMU

AYLAK ADAMIN GÜNLÜK YAŞAMDA ABSÜRT TEATRALLİĞİ

Abstract

Theatre is thought to have emerged in the primitive stages of humanity. The reason for this, as researchers have put forward, is the concept born out of mimicking life. Humans mimic the movements they see, the sounds they hear, turning this mimicry into a ritual at the end of their quest for existence. Over the centuries, the method of performance based on imitation and creating new forms has been called theater. In a world that underwent changes after World War II, innovations entered social life. Theater also took on an avant-garde form with the influence of new styles and methods. Among the genres brought by avant-garde theater is absurd theater. Absurd theater aims to view a wide range from everyday texts to literary texts with a sense of absurdity by focusing on the absurdity of life. Although the events the character in Yusuf Atılgan's "Aylak Adam" goes through disappoint his search, he continues his search. One of the notable scenes in the novel is the cinema scene. The character expresses his annoyance after leaving the cinema and getting tired of those who also leave the cinema. Neither the place it should be nor the place it is in ever fits him. Because it did not choose either the place it should be or the place it is in. Moving onto the stage as the theatricality of daily life, real life revolves around the concept of absurdity, which is an important source among the resources of literary art. An absurd daily life will be narrated around the story of Mr. C. Absurdity will be transferred to the theatricality of daily life through Mr. C. Roles assumed in daily life, scenes portrayed, directors, and sets will be exemplified. Mr. C.'s constant pursuit of a value is the mourning state of humanity's current stagnant cycle. When the world is considered as a stage, the only thing that renews is humans, not roles. Mr. C.'s story will be examined from the perspective of absurd theater to investigate cultural memory and practical life of humanity through the story.

Keywords

Yusuf Atılgan, Absürt Tiyatro, Aylak Adam, Godot’u Beklerken, Avangard.

References

• Atılgan, Y. (2022). Aylak Adam. İstanbul: Can Yayınları.
• Beckett, S. (2021). Godot’yu Beklerken. (Çev. Pınar Aziz & Volga Serin S.). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Berger, J. (2019). Görme Biçimleri. (Çev. Yurdanur Salman) İstanbul: Metis yayınları.
• Camus, A. (1981). Yabancı. (Çev. Utku Lomlu). İstanbul: Can Yayınları.
• Camus, A. (2014). Adiller. (Çev. Ayberk Erkay). İstanbul: Can Yayınları.
• Fuat, M. (1984). Tiyatro Tarihi. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Jung, C. G. (199). Keşfedilmemiş Benlik. (Çev. Mert Hüseyin Ergül). İstanbul: İlhan Yayınevi.
• Kolcu, A. (2019). Edebiyat Kuramları. Konya: Salkımsöğüt Yayınları.
• Pıgnarre, R. (1991). Tiyatro Tarihi. (Çev. Pınar Kür.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Şener, S. (2019). Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi. Ankara: Dost Kitabevi.
• Şensoy, F. (1993). Güle Güle Godot. İstanbul: Ortaoyuncular Yayınları.