READING AND INTERPRETING SUBJECTIVE MESSAGE UTTERANCES IN VERBAL COMMUNICATION

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 3, 379 - 393, 30.12.2015

Selim Yılmaz , Arsun Uras

Öz

In this study, the utterances containing the situation and indicators of "subjectivity" in Turkish conversation will be examined. In oral communication, working on the concept of "subjectivity" necessarily requires taking into consideration the concepts "indicator / pointer". Speaker in verbal interactions, using a number of pointers in a particular context and enunciation, naturally exhibits a subjective stance against the rhetoric voiced counterparts in the listener position. Prosodic element of subjectivity may occur while demonstrators consist mostly of fractional parts of the elements created by rhetorical linguistic phenomenon. They need to talk about two major linguistic classes of fractional elements which are "opinion" and "mode". Considering the most concrete example of the personal pronouns "I", speaking subject is an indication in terms of transport, which is an important determinant with regard to the subjective value of focusing and enunciation discourse itself. As such, how the utterance can be located in different syntactic indicators of subjectivity and syntactic functions will be analyzed in this study. Thus, the demonstrators of subjectivity don't have a specific syntactic position while it's possible to say that they may take place anywhere in the utterance. Because of this syntactic condition, Turkish also has a flexible structure functioning just fine. On the other hand, subjectivity demonstrators' modal elements functioning in various utterances will focus on examining different syntactic functions, syntactic value and discursive position. However, speaking subject's personal stance and suprasegmental elements reveal the existence of subjectivity status of discourse structure that will be investigated in terms of prosodic elements and how it should be interpreted.

Anahtar Kelimeler

Indicator, message, verbal communication, subjectivity, discursive linguistics, enunciation.

SÖZLÜ İLETİŞİMDE ÖZNEL İLETİ İÇEREN SÖZCELERİ OKUMAK VE YORUMLAMAK

Öz

Bu çalışmada, Türkçe karşılıklı konuşmada “öznellik” durumu içeren sözceleri ve göstergeleri inceleyeceğiz. Sözlü iletişim alanında “öznellik” kavramı üzerinde çalışmak, “gösterge/gösterici” kavramının mutlaka göz önüne alınmasını gerektirir. Bir sözlü etkileşimde konuşmacı, belirli bir bağlam ve sözcelem durumunda bir takım göstericiler kullanarak, dinleyici konumundaki muhatabına karşı dile getirdiği söyleminde doğal olarak öznel bir duruş sergiler. Dilsel olgulardan söylemsel parçaların oluşturduğu bu öznellik göstericileri daha çok parçasal unsurlardan oluşmakla birlikte bürünsel unsurlardan da oluşabilir. Parçasal unsurlar arasında başlıca iki dilsel sınıftan söz etmek gerekir ki bunlar “görüş” ve “kip” unsurlarıdır. Bunun en somut örneği olan kişi adıllarından “ben”, konuşan öznenin kendini söylemine odaklaması ve sözcelem (fr. énonciation) açısından önemli bir öznel değer taşıması bakımından belirleyici bir göstergedir. Bunun gibi, sözcenin farklı sözdizimsel bölgesinde yer alabilen öznellik göstergeleri ve sözcelemsel işlevleri incelenecektir. Buradan hareketle, öznellik göstericilerinin belirli bir sözdizimsel konumunun olmadığını, aksine sözcenin her yerinde yer alabileceğini söylemek mümkündür. Zira bu sözdizimsel durum, Türkçenin esnek yapısı ve işleyişine de gayet uygundur. Diğer yandan, öznellik göstericileri olarak işleyen kipsel unsurlar da çeşitli sözcelerde, farklı sözdizimsel konumlarda incelenerek sözcelemsel değer ve söylemsel işlevleri üzerinde durulacaktır. Bununla birlikte, konuşan öznenin kişisel duruşu ve söyleminin öznellik durumunu ortaya koyan parçaüstü yapı yani bürünsel unsurların varlığı ve nasıl yorumlanması gerektiği de araştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Gösterge, ileti, sözlü iletişim, öznellik, söylem dilbilimi, sözcelem.

Kaynakça

• Morel, M.-A. et Danon-Boileau L. (1998). Grammaire de l’intonation. Paris: Ophrys. Sarıca, M. (ed). (2005). Sözlü dil yapısı (Yeni dilbilim kuramları ışığında). İstanbul: Multilingual. TDK, Türk Dil Kurumu, (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları, 10. Baskı. Vardar, B. (2002). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. İstanbul: Multilingual.