Tragic Figure of the Migration Literature: Woman

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 2, 393 - 403, 30.06.2018

Semran Cengiz

Öz

This work utilizes the immigration literature in Germany to deal with the influence of immigration on editing one of basic elements of literature, the woman, as an ideological metaphor. Immigration expands its influence on areas of life especially in Middle East and literature is not an exception. This requires to question the view that immigration literature adopts on woman, as it gives a central role to woman. What does immigration change in view of woman who is an object of patriarchal ideology, and how does literature approach these changes? This work elaborates on these and alike questions and focuses on influence areas of immigration literature in combination of with an examination of ideological dimensions of immigration literature and ends with construction of woman as an ideological object. It seems that immigration acts as a background in construction of woman as an ideolological metaphor, transforms the image of woman, however, does not extend beyond the sexist discourse. In parallel to this, it is understood that immigration literature can not go beyond the sexist approach of modernist discourse and can not free itself from the boundaries of tradition. Woman changes place by immigration, constructs a new identity, yet still can not break free herself from political, cultural and sexist thoughts. Woman, who is portrayed as dependant on man and imprisoned in sexual codes in Turkish-German literature, is generally depicted as a tragic figure of immigration trauma. This traditional ideological attitude is supported by smilar metaphors and schematic depiction in texts.

Anahtar Kelimeler

Migration literature, woman, feminist critisizm, tragic figure, ideology

Göç Yazınının Trajik Figürü Kadın

Öz

Bu çalışmada, edebiyatta kadının ideolojik bir metafor olarak kurgulanmasında göçün etkisi, 1960 sonrası Almanya’da gelişen göç yazını örnekleminde ve feminist eleştiri kuramı çerçevesinde ele alınıp irdelenmektedir. Toplumsal yaşam alanları üzerinde baskısını giderek artıran ve özellikle Ortadoğu coğrafyasında etkisini ağırlıklı olarak hissettiren göçün, edebiyatta da kendisine alan açması ve kadını da bu alanın merkezindeki figürlerden biri olarak öne çıkarması göç yazınında kadına bakışı sorgulamayı gerektirmektedir. Göç, ataerkil ideolojinin nesnesi kadına bakışta ne gibi değişimler yaratmakta ve edebiyat bu değişimleri nasıl görmektedir? Bu sorular çerçevesinde geliştirilen bu çalışmada öncelikle göç olgusunun etkinlik alanlarına değinilmekte, göç yazınının ideolojik boyutu irdelenmekte ardından da göç yazınında kadının temsili ve bu temsilin yazarlar tarafından hangi bakış açısıyla oluşturulduğu ele alınmaktadır. Görülen odur ki göç, kadının edebiyatta bir ideolojik metafor olarak kurgulanmasında fonda yer alan, kadını dönüştüren ancak kadına dair cinsiyetçi tarihi söylemi pekiştiren bir rol oynamaktadır. Göç yazınının ise, 18. yüzyıldan beri modernist kadın söyleminin cinsellik vurgusunun dışına çıkamadığı ve gelenekselin bağlayıcılığından kendisini kurtaramadığı anlaşılmaktadır. Kadın, göçle birlikte yer değiştirmekte, kimlik inşa etmekte ancak yine de kültürel, siyasi ve cinsiyetçi düşüncelerin beslediği kadın olmaktan kurtulamamaktadır. Türk-Alman edebiyatında erkeğe bağımlı, teslimiyetçi ve cinsel kodlara hapsedilmiş olarak boy gösteren kadın, romanlarda ekseriyetle göç travmasının trajik figürü olarak öne çıkarılmaktadır. Göçle yaşam alanlarına daha fazla katılan ve daha aktifleşen kadına dair takınılan bu geleneksel ideolojik tavır, metinlerde benzer metaforlarla ve şematik anlatımlarla desteklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Göçmen edebiyatı, kadın, feminist eleştiri, trajik figür, ideoloji

Kaynakça

• Bahadınlı, Yusuf Ziya (1991). Devekuşu Rosa, İstanbul: Cem Yayınevi
• Baudrillard, Jean (2010). Tüketim Toplumu, Çev.Hazal Deliceçaylı-Ferda Keskin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Baykurt, Fakir (1986). Koca Ren, İstanbul: Remzi Kitabevi
• Bektaş, Habib (1999). Bana Bir Şiir Oku Hamriyanım, İstanbul: Can Yayınları
• Berktay, Fatmagül (2015). Tarihin Cinsiyeti, İstanbul: Metis Yayınları
• Castles, Stephen; Miller, Mark J. (2008). Göçler Çağı/Modern Dünyada Uluslararası Göç Hareketleri, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları
• Connell, R.W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, Çev. Cem Soydemir, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Deleuze, Gilles; Guattari, Felix (2015). Kafka: Minör Bir Edebiyat İçin, Çev. Işık Ergüden, İstanbul: Dedalus Kitap
• Foucault, Michel (2012). Cinselliğin Tarihi, Çev. Hülya Uğur Tanrıöver, İstanbul: Ayrıntı Yayınları