Öz
Osmanlı İmparatorluğu, Batı’da fethettiği Balkan topraklarına Türkleri yerleştirmişti. 1877-1878 Osmanlı- Rus Savaşları
sonucunda Bulgaristan toprakları kaybedildi. Osmanlı hâkimiyetinde barış içerisinde yaşayan Türkler, gördükleri zulümler
sonucunda topraklarını terk etmek zorunda bırakıldılar. Göç dalgası aralıklarla devam etti. 1944’te Bulgaristan’da yaşanan
rejim değişikliği ile birlikte tek ulus siyasetine engel olarak görülen 250.000 Türk’ün göçü istendi. Bulgaristan ile Türkiye
arasında yaşanan nota alışverişi nihayetinde yüz binlerce Türk Türkiye’ye göç etti. Türkleri Bulgaristan’dan söküp
atamayacağını anlayan Bulgar hükümeti, Stalin’in talimatıyla göçü durdurdu. Türklere yeni rejimi benimsetmek ve Türkiye’ye
Komünizmi ihraç edebilmek için Türkçeyi ve Türk okullarını kullanma planı devreye girdi. Çervenkov döneminde Türkçe
eğitim ve Türkçe yayınlar konusunda önemli özgürlükler sağlandı. Türk öğretmenler, Marksist- Leninist ideolojiyi benimsemiş
Türk öğrenciler yetiştirmenin anahtarı olarak görüldü. Ancak bu özgür ortam, Jivkov döneminde rejimin gerçek yüzünü
göstermesiyle sona erdi. Türk okulları kapatıldı, Türk öğretmenler görevden alındı. Türk öğrenciler, imtiyazlarla üniversiteye
girdikleri ve tehlikeli oldukları iddialarıyla haksızlıklara uğradı. Türkçe ders kitapları toplatılarak yakıldı. Bu çalışmada
Bulgaristan’da komünist rejim döneminde Türkçe eğitiminin geçirdiği aşamalar, Türk okullarının yapısındaki değişmeler,
Bulgar devletinin Türkçe yayınlar aracılığıyla Türkleri Komünizmin sadık vatandaşları yapma politikası incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Atasoy A., Soykan A. ve Efe R. (2016). Bulgaristan’daki azınlık algılamaları ve etnik Bulgarların Türk topluluğuna bakış açıları. Balkan Tarihi, 2, 103-134.
- Börklü, M. Y. (1999). Tarihî seyri içerisinde Bulgaristan Türklerinin durumu ve Türkiye’nin bölge Türklerine yönelik politikaları. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 61-79.
- Buttanrı, M. (2005). Bulgaristan Türk edebiyatı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 27-45.
- Buttanrı, M. (2010). Bulgaristan Türklerinde tiyatro faaliyetleri. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 3(6), 136-162.
- Canım, R. (2000). Yirmibirinci asrın başında Balkanlarda yaşayan Türkçe. Milli Eğitim Dergisi, 148, 56- 58.
- Çakmakçı, M. (2011). Bulgar yayınlarında ve eğitim hayatında Türk izleri. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 89-104.
Öz
The Ottoman Empire settled Turks in Balkanic lands conquered as a result of expeditions to the West. In the end of Russo
Turkish Wars between 1877-1878 Bulgarian territory was lost. The Turks who had been living in peace and serenity were
obliged to leave their hometown in consequence of persecution which they were exposed to. Waves of immigration continued
at intervals. No sooner had the regime changed in 1944 in Bulgaria than two hundred fifty thousand Turkish people who were
the greatest obstacle against the desire of creating one and only nation were requested to migrate. In the end of a diplomatic
note, Exchange and tension between Bulgaria and Turkey hundreds of thousands of Turks migrated to Turkey. Bulgarian
government, who understood they were not able to throw Turks out of the Bulgaria, ceased the immigration. Taking advantage
of Turkish language and Turkish Schools plan was commissioned in order to have Turks adopt the new regime and
indoctrinate Communism to Turkey via Bulgarian Turks. During Chervenkhov ruling, the Turks were allowed to have Turkish
Education and Turkish Publications freely so as to nurture Turks as citizens who were faithful to Socialist Regime. Turkish
teachers were regarded as the key of educating Turkish students who adopted Marxist- Leninist ideology. However, this Free
Education setting ended along with the rulers showed the regimes true colours in the period of Zhivkov. Turkish Education
Institutions were closed in every level and Turkish teachers were dismissed. Turkish students were sustained unfair treatments
in consequence of propagandas that were about these students had education in university with privileges and were dangerous.
Turkish students’ books were collected and burned. In this study, the phases of Turkish Language Education in the period of
Communist Regime in Bulgaria, the conversion in the system of Turkish Schools and the Bulgarian Government’s policy of
turning Turks into Communist regime’s loyal citizens with the help of Turkish Publications were analyzed.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Atasoy A., Soykan A. ve Efe R. (2016). Bulgaristan’daki azınlık algılamaları ve etnik Bulgarların Türk topluluğuna bakış açıları. Balkan Tarihi, 2, 103-134.
- Börklü, M. Y. (1999). Tarihî seyri içerisinde Bulgaristan Türklerinin durumu ve Türkiye’nin bölge Türklerine yönelik politikaları. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 61-79.
- Buttanrı, M. (2005). Bulgaristan Türk edebiyatı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 27-45.
- Buttanrı, M. (2010). Bulgaristan Türklerinde tiyatro faaliyetleri. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 3(6), 136-162.
- Canım, R. (2000). Yirmibirinci asrın başında Balkanlarda yaşayan Türkçe. Milli Eğitim Dergisi, 148, 56- 58.
- Çakmakçı, M. (2011). Bulgar yayınlarında ve eğitim hayatında Türk izleri. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 89-104.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Türkçe Eğitimi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 7 Sayı: 2 |
