Çeviri Edinci Kavramının Öz Yeterlik Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 4, 423 - 430, 30.12.2019

Şeyma Şahin Perihan Yalçın

https://doi.org/10.29228/ijlet.39425

Öz

Çeviribilim alanında yapılan çalışmalar son zamanlarda çeviri edinci kavramı üzerinde yoğunlaşmaktadır. Çeviri edinci
kavramı farklı araştırmacılar tarafından araştırılmış, birbiriyle bağlantılı ancak farklı çeviri edinci modelleri karşımıza
çıkmaktadır. Genel olarak çeviri yapmak için gerekli bilgi ve beceriler bütünü olarak ifade edilen çeviri edincini yapılan
çalışmalar doğrultusunda dil edinci, metin edinci, çeviri bilgisi edinci, aktarım edinci ve stratejik alt edinçleri kapsayan bir üst
edinç olduğunu söyleyebiliriz. Çeviri edinci edinimi sürecinde bu alt edinçlere ek olarak psiko-fizyolojik durumların (bilişsel ve
davranışsal tutumlar) da etkisinden bahsedilmektedir (PACTE, 2003; Göpferich, 2009,). Bu çalışmanın amacı çeviri edinci
kavramı ile psiko-fizyolojik durumlar içerisinde değerlendirilen öz yeterlik ilişkisini sorgulamak ve çeviri alanında etkilerini
incelemektir. Kuramsal bir bakış açısıyla incelenecek ve bu alanda yapılan çalışmalarla desteklenecek olan çalışmada öz yeterlik
kavramının çeviri edinci alanındaki uygulanabilirliği ve yansımaları incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Edinç, çeviri edinci, çeviribilim, öz yeterlik, öz-güven

Evaluation of the Concept of Translation Competence in the Context of Self-efficacy

Öz

Studies in the field of translation studies have recently focused on the concept of translation competence acquisition. The
concept of translation competence has been investigated by different researchers. They are interrelated but different models of
translation competence that examine different aspects of translation competence are formed. In the light of the studies on
translation competence, we can say that translation competence which is generally expressed as a composed of knowledge and
skills required for translation, is a meta-competence including sub-competencies which are competence of language,
competence of text analysis , competence of translation knowledge, transfer competence and strategic sub-competence. In
addition to these sub-competencies the effect of psycho-physiological components (cognitive and attitudinal components) is
also mentioned in the acquisition of translation competence process (PACTE, 2003; Göpferich, 2009). The aim of this study is to
investigate the relationship between the concept of translation competence and the self-efficacy evaluated in psychophysiological situations and to examine its effects in the field of translation. It will be examined from a theoretical point of view
and the applicability and reflections of the concept of self-efficacy in the field of translation competence will be examined in the
study with contributions from the studies done in this field.

Anahtar Kelimeler

Competence, translation competence, translation studies, self-efficacy, self-confidence

Kaynakça

• Akalın, R. (2016). Akademik çeviri açısından çeviri edinci kavram ve içerimleri. Diyalog, 2, 56-65. Akbaş, A., Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz yeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98-110.
• Altıntaş, E., Özdemir, A. Ş., Kerpiç, A. (2012). Öğretmen adaylarının matematik okuryazarlığı öz yeterlik algılarının bölümlere göre karşlaştırılması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 26-34.
• Aşkar, P., Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz yeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8.
• Atkinson, D. P. (2012). Freelance translator success and psychological skill: a study of translators confidence with perspectives from work psychology. Doctoral Dissertation University of Auckland, Auckland.
• Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117-148.