In Examination of Ömer Seyfettin’s Story Yalnız Efe in Terms of Turkish Values Education

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 4, 67 - 78, 30.12.2023

Fahri Temizyürek , İsmet Hasan Altıntaş

https://doi.org/10.29228/ijlet.70443

Öz

Teaching the mother tongue is the most important step in transferring a country's culture and values to future generations. Mother tongue education develops students' grammar, reading, writing and speaking skills while providing information about the country's history, culture and art. Literary texts offer students the chance to see a culture's values, beliefs, and worldview. These texts have a great place in the transfer and understanding of values in education and training. This research is a study to determine and analyze the values in Ömer Seyfettin's story "Yalnız Efe". For this purpose, "justice, friendship, honesty, self-control, patience, respect, love, responsibility, patriotism, helpfulness" values, which were determined as "root values" by the Ministry of National Education (2017) and collected under 10 main headings, were sought in the determination and classification of values in the work. As a result of the research, it has been determined that among the values determined by the Turkish national education in Ömer Seyfettin's story "Yalnız Efe", "respect, benevolence, justice" are the values, and it has been concluded that it is a text that can be used in textbooks for Turkish Education and values education.

Anahtar Kelimeler

Omer Seyfettin, Values, Story, Turkish

Ömer Seyfettin’in Yalnız Efe Hikâyesinin Türkçe Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi

Öz

Ana dilin öğretimi, bir ülkenin kültürünün ve değerlerinin gelecek nesillere aktarılması için en önemli adımdır. Ana dil eğitimi, öğrencilerin dil bilgisi, okuma, yazma ve konuşma becerilerini geliştirirken aynı zamanda ülkenin tarihi, kültürü ve sanatı hakkında bilgi verir. Edebî metinler, öğrencilere bir kültürün değerlerini, inançlarını ve dünya görüşünü görme şansı sunar. Bu metinler eğitim ve öğretimde değerlerin aktarılması ve anlaşılmasında büyük bir yer tutmaktadır. Bu araştırma Ömer Seyfettin'in "Yalnız Efe" öyküsündeki değerleri tespit etmek ve analiz etmek için yapılan bir çalışmadır. Bu amaçla eserde değerlerin bulunması ve sınıflandırılmasında, MEB (2017) tarafından “kök değer” olarak ifade edilen ve 10 temel başlıkla verilen “, dostluk, dürüstlük, , sabır, saygı, sevgi öz denetim, adalet, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik” değerleri aranmıştır. Çalışmanın neticesinde Ömer Seyfettin’in ‘’Yalnız Efe’’ öyküsünde Türkçe dersi eğitim ve öğretim programlarının belirlemiş olduğu değerlerden ‘’ saygı, yardımseverlik, adalet’’ değerlerinin olduğu tespit edilmiş, Türkçe Eğitimi ve değerler eğitiminin verilmesi amacıyla ders kitaplarında kullanılabilecek bir metin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ömer Seyfettin, Hikâye, Değerler, Türkçe

Kaynakça

• Akbaş, O. (2004). Türk millî eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ayverdi, İ. (2011). Misalli büyük Türkçe sözlük. İstanbul: Kubbealtı.
• Demircioğlu, İ.H. & Tokdemir, A.M. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: Amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (15), 69-88.
• Doğan, B. & Gülüşen, A. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6-8) metinlerin değerler eğitimi açısından incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
• Durukan, E. (2008). İlköğretim ikinci kademe (2005) Türkçe dersi öğretim programında genel amaçlar – hedef / kazanımlar ilişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(4), 149-158.
• Pighin, G. (2005). Çocuklara değer aktarımı. Çev. AY Gök. İzmir: İlya İzmir Yayınevi.
• Güngör, E. (1993). Değerler Psikolojisi, Amsterdam: Hollanda Türk Akademisyenler Birliği.
• Geçgel, H. & Sarıçan, E. (2011). Ömer Seyfettin’in hikâyelerinde çocuk ve eğitim teması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 164-175.
• Hökelekli, H. (2008). Adalet. DEM Dergi, (5), 132-137.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Kudret, Cevdet, Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman-2, Varlık Yayınları, İstanbul 1981.
• MEB. (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6,7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• MEB. (2015). Türkçe dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB.
• MEB. (2017). İlkokul ve ortaokul Türkçe dersi öğretim programı (1 – 8. sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• MEB. (2018). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
• Oktürk, Ş. (1984), Ömer Seyfettin, hayatı, sanatı ve eserleri. Gökşin Yayınları.
• Seyyar, A. (2003). Ahlaki terimler sözlüğü. İstanbul: Beta Basım A.Ş.
• TDK. (2023). Genel Türkçe sözlük. http://www.tdk.gov.tr