TÜRKÇEDE İLK GÜNLÜK-ROMAN: BİR HATIRA-I PEJMÜRDE

Year 2021, , 228 - 230, 30.12.2021

Ercan Gürova

https://doi.org/10.51540/ijof.990663

Abstract

Edebiyat tarihinin unutulmaya yüz tutmuş isimlerinden biri ve Meşrutiyet ve Milli Mücadele dönemlerinde eser vermiş nadir kadın yazarlardan Salime Servet Seyfi şiir, kısa hikâye ve tercümelerinin yanı sıra Türkçe’deki ilk günlük-romanı kaleme alan önemli bir edebi kişiliktir. Bir Hatıra-ı Pejmürde (Bir Perişanın Hatıraları) adlı çalışması mektup-roman türünün bir varyasyonu olan günlük-roman türünde 1900 yılında tefrika edilmeye başlanmış ve 1912’de kitap olarak yayınlanmıştır. Yaklaşık 60 sayfadan oluşan bu eserde günlük-mektup tekniği kullanılmış, “İki Söz”, “Bir Kıymetli Hediye”, “Teyzemin Çekmecesi”, “Günlük” başlıkları kullanılmıştır. Eserde Servet’in günlüğü, Gülbin’in mektup ve hatıra defteri ve Adil’in mektubu kullanılmış ve farklı karakterlerin bakış açıları daha yakından yansıtılmıştır. Eser, karakter tahlillerinin yanı sıra çocuk yaşta evlilik, esirlik, annelik, sosyal konum gibi konuları ele almasıyla dikkat çeker. Bir kadın yazar tarafından kaleme alınmış olması, başkarakterinin kadın olması ve kadın meseleleri üzerinde durması açısından günümüz sorunlarına da temas edebilmekte ve bugün hala bir karşılığı olabilmektedir.

Keywords

günlük, roman, salime, servet, seyfi, bir, hatıra-ı, pejmürde

References

• Coşkun, Betül (2012). “Savaşlar Çağında Yetişmiş Bir Kadın Yazar: Salime Servet Seyfi”. Turkish Studies. Cilt 7, Sayı 2, Ankara, s. 261-278.
• Goldsmith, Elizabeth C. (1989) Writing the Female Voice: Essays on Epistolary Literature. Ed. Eli C. Goldsmith, Northeastern UP, Boston.
• Seyfi, Salime Servet (2021). Bir Hatıra-ı Pejmürde, Karakarga Yayınları, Ankara