20. YÜZYILDA YENİDEN YAZILAN BİLLUR KÖŞK ANLATILARI

Year 2022, Issue: 7, 1 - 16, 30.06.2022

Seval Şahin

https://doi.org/10.51540/ijof.1085509

Abstract

Billur Köşk Masalları, Türkçenin en yaygın eserlerinden olan bilinen ilk masal derlemesidir. Masalların basılı nüshasından ilk bahseden Georg Jakob’dur. Tahir Alangu bu masalların derleyicisinin bilinmemekle beraber basım tarihinin 1840-1870 yılları arasında olduğunu belirtir. 20. yüzyıla gelindiğinde ise Peyami Safa, Selâmi Münir (Yurdatap) ve Tahir Alangu gibi yazarlar, bu masalları okurla yeniden buluşturur. Safa’nın “Server Bedi” takma adıyla kaleme aldığı kitap, 1925 yılında yayımlanan Resimli Billur Köşk Hikâyesi’dir. Safa’nın kitabı 1933 yılında bu kez Latin harfleriyle basılır ve bu baskıda yazardan “nâkil” diye bahsedilir. Oysa 1925 baskısında adı, “yazar” olarak geçmektedir. 1937 yılında yayımlanan Selâmi Münir’in eseri de yine aynı adı taşır. Kitap bu tarihlerin ardından da pek çok kez yayımlanır. Bu baskılar içinde en çok rağbet göreni Alangu’nun 1961 yılında Eflâtun Nuri’nin resimleriyle yayımladığı Billur Köşk Masalları’dır. Bu makalede, Billur Köşk Masalları’nın yeniden yazımında, Ayşe Arzu Ertizman’ın 1916-1917’deki Arapça basma nüshaya dayanarak hazırladığı tezdeki metin ile Safa, Selâmi Münir ve Alangu’nun metinleri karşılaştırılarak aradaki farklar gösterilecek, her bir masalın özeti bu farklılıkların anlaşılması için Safa’nın kitabını temel alınarak verilecektir. Safa’nın kitabının temel alınmasının sebebi, Billur Köşk Masalları’nda ilk defa bir yazarın, eserde isminin yer alması ve Safa’nın bu masalları yeniden yazan ilk çağdaş yazar olmasıdır.

Keywords

Tahir Alangu, Selâmi Münir Yurdatap, hikâye., masal, Peyami Safa

References

• Alangu, T. (1961). Billur köşk masalları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Boratav, P. N. “Billur Köşk”, İslâm Ansiklopedisi Cilt 2. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1979: 613-614.
• Ertizman, A.A. (2020). “Billur Köşk Masalları”. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Server Bedi (1925). Resimli billur köşk hikâyesi. İstanbul: Orhaniye Matbaası.