Yeni Toplumsal Hareket Tartışmalarında Amerikan Ekolü: Kaynak Mobilizasyonu ve Siyasi Fırsat Yaklaşımları

Year 2014, Issue: 39, 48 - 67, 30.12.2014

Çağrı Kaderoğlu Bulut

Abstract

Yeni Toplumsal Hareketler, Kolektif Davranış Teorisi, Kolektif Eylem, Kaynak Mobilizasyonu, Siyasi Fırsatlar Yaklaşımı.
Dünya çapında, 1960 sonrası dönemin en önemli toplumsal aktörlerinden biri olarak kabul edilen yeni toplumsal hareketler, pek çok düşünsel çabanın nesnesi olmuştur. Söz konusu hareketleri açıklamak üzere geliştirilen literatür, birbirinden oldukça farklı bilimsel geleneklerden ve farklı amaçlardan/ön kabullerden hareket eden yaklaşımları kapsamaktadır. Bu çalışmada, yeni toplumsal hareketlere ilişkin paradigmalardan birini oluşturan Amerikan Ekolü ele alınacak ve bu ekolün toplumsal hareketlere ilişkin yaklaşımı incelenecektir. Bu kapsamda yeni toplumsal hareketlere ilişkin Amerikan Ekolü’nü oluşturduğu düşünülen iki önemli yaklaşım –kaynak mobilizasyonu ve devamında ortaya çıkan siyasi fırsatlar yaklaşımı- ele alınacaktır. Söz konusu kuramların yeni toplumsal hareketlere yaklaşımları; birey, örgüt, amaçlar ve hareketlerin etkinliklerine ilişkin kavrayışları üzerinden irdelenecektir.

Keywords

Yeni Toplumsal Hareketler, Kolektif Davranış Teorisi, Kolektif Eylem, Kaynak Mobilizasyonu, Siyasi Fırsatlar Yaklaşımı.

American Ecole in New Social Movements: Source Mobilisation and Political Opportunity Approaches

Abstract

The new social movements, which are regarded as one of the most significant social actors in the post-1960s world, have been the object of numerous intellectual efforts. The literature developed in order to explain such movements encompasses different approaches that starts out from rather different scientific traditions and aims/assumptions. In this paper, the American school of thought, which consititutes one of the main paradigms on new social movements, will be taken up and the approach of this school to social movements will be examined. In this context, two important approaches –resource mobilization and the following political opportunity approach- which are considered to be constituting the American school will be discussed. The approaches of these theories towards new social movements will be analysed through their conception of individuals, organization, aims and the activities of movements.

Keywords

New Social Movements, Theory of Collective Behavior, Collective Action, Resource Mobilization, Political Opportunity Approach

References

• Belek, İlker, (1997). Postkapitalist Paradigmalar, İstanbul:Sorun
• Bora, Tanıl, (1990). ‘Yeni Toplumsal Hareketler’e Dair Notlar, Birikim, 13, Mayıs, s. 49-53.
• Callinicos, A., Harman, C., (2006). Neoliberalizm ve Sınıf, Osman Akınhay (çev.). İstanbul: Locus
• Castel, Robert, (2001). İşçi Sınıfı Partiyi Niçin Kaybetti?. Onur Soyer (çev.). Birikim, 146, Haziran, s. 30-34.
• Cohen, J.,Arato, A. (1992).Social Movements and Political Theory, Cambridge: MIT Press.
• Cohen, Jean, (1999). Strateji ya da Kimlik: Yeni Teorik Tartışmalar ve Sosyal Hareketler. Kenan Çayır (der.), Yeni Sosyal Hareketler – Teorik Açılımlar, İstanbul: Kaknüs, s. 109-130.
• Coşkun, Mustafa Kemal, (2007). Demokrasi Teorileri ve Toplumsal Hareketler. Ankara: Dipnot
• Çayır, Kenan, (1999). Toplumsal Sahnenin Yeni Aktörleri: Yeni Sosyal Hareketler. Kenan Çayır (der.), Yeni Sosyal Hareketler-Teorik Açılımlar, İstanbul: Kaknüs, s. 13-33.
• Çetinkaya, Y., Doğan, (2008a). Toplumsal Hareketler Derlenir Toplanır mı?. Çetinkaya, Y. Doğan (der.), Toplumsal Hareketler-Tarih, Teori ve Deneyim, İstanbul: İletişim, s. 9-14.
• Çetinkaya, Y. Doğan, (2008b). Tarih ve Kuram Arasında Toplumsal Hareketler. Çetinkaya, Y. Doğan (der.), Toplumsal Hareketler-Tarih, Teori ve Deneyim, İstanbul: İletişim, s. 15-61.
• Diani, Mario, (1992). The Concept of Social Movements, The Sociological Review, vol. 38, s. 1-25.
• Edwards, B., McCarty, J.D. (2004). Resources & Social Movement Mobilization, David A. Snow vd. (der.) The Blackwell Companion to Social Movements, Blackwell Publishing.
• Jasper, James. M.,(2002). Ahlaki Protesto Sanatı, Senem Öner (çev.). İstanbul: Ayrıntı
• Johnston, H.,Larana, E., Gusfrield, J. R., (1999). Kimlikler, Şikayetler ve Yeni Sosyal Herekteler. Kenan Çayır (der.), Yeni Sosyal Hareketler – Teorik Açılımlar, İstanbul: Kaknüs, s. 131-108.
• Lelandais, Gülçin Erdi, (2009). Sosyal Hareketler Teorileri ve Küreselleşme. Çoban, B. (haz.), Yeni Toplumsal Hareketler, İstanbul: Kalkedon, s. 63-90.
• Marcuse, Herbert, (1998).Karşı Devrim ve İsyan. Gürol Koca, Volkan Ersoy (çev.). İstanbul: Ayrıntı
• McCarty J. D.,Zald, M., (1977) Recource Mobilization and Social Movements: A Partial Theory, Journal of American Sociology, 82:12 s. 12-41.
• Melucci, Alberto, (1999). Çağdaş Hareketlerin Sembolik Meydan Okuması. Kenan Çayır (der.), Yeni Sosyal Hareketler – Teorik Açılımlar, İstanbul: Kaknüs, s. 81-108.
• Oberschall, Antony, (1973). Social Conflict and SocialMovement, Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
• Offe, Clause, (1999). Yeni Sosyal Hareketler: Kurumsal Politikanın Sınırlarının Zorlanması. Kenan Çayır (der.), Yeni Sosyal Hareketler – Teorik Açılımlar, İstanbul: Kaknüs, s. 53-80.
• Savran, Gülnur, (1992). Marksizm ve Yeni Toplumsal Hareketler Tartışması, Sınıf Bilinci Dergisi, 11, Ekim, s. 6-27.
• Şaylan, Gencay, (2003). Değişim, Küreselleşme ve Devletin Yeni İşlevi, Ankara: İmge.
• Tilly, Charles, (1977). From Mobilization to Revolution, Michigan: University of Michigan Press.
• Tilly, C. Tarrow, S., (2006). Contentious Politics, Paradigm Publishers.
• Touraine, Alain, (1999). Toplumdan Toplumsal Harekete. Kenan Çayır (der.), Yeni Sosyal Hareketler – Teorik Açılımlar, İstanbul: Kaknüs, s. 35-52.
• Wood, Ellen M., (2011). Sınıftan Kaçış, İstanbul: Yordam.
• Yıldırım, Yavuz, (2010). Tekel Direnişi Bir Toplumsal Hareket Miydi? Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi GETA Tartışma Metinleri, No: 111, Eylül.