Organizational Barriers Which Reduce the Effectiveness of Supervision of Elementary Schools

Year 2013, Volume: 12 Issue: 2, - , 26.06.2013

Kemal Kayıkçı Şenol Şarlak

Abstract

The aim of this study is to detect the problems stemming from organizational structure and functioning of the inspection which reduce the efficacy of inspection of elementary school institutions and to offer scientific solutions to concerned managers. Qualitative research methods were used in the study. The data were obtained by qualitative interview, focus group interviews, observation, archive and document review. 20 elementary school inspectors, 10 elementary school principals and 15 elementary school in-field teachers and class teachers from ten different provinces participated in the study. Interview records of the researchers were analyzed by Nvivo 8 computer program and data were obtained. 18 different organizational obstacles were detected. Some of them are high workload, limited authority and excessive responsibilities of inspectors, irregular functioning of the rotation.

Keywords

Supervision, organization, primary inspection, supervision problem,

İlköğretim Okullarında Denetimin Etkili İşleyişini Zorlaştıran Örgütsel Engeller

Abstract

Bu çalışmanın amacı ilköğretimde yapılan denetimin etkililiğini azaltan, mevzuat ve işleyişten kaynaklanan sorunları tespit etmek ve bu sorunlara çözüm önerileri getirmektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmaya on ayrı ilde görev yapan 20 eğitim müfettişi, 10 ilköğretim okulu müdürü ve 15 ilköğretim okulu branş ve sınıf öğretmeni katılmıştır. Araştırma verileri, görüşme, arşiv tarama ve belge inceleme yoluyla elde edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Veriler NVivo 8 paket programı ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucuna göre, denetim sisteminin mevcut yönetsel, örgütsel yapı ve yasal prosedüründen kaynaklanan sorunlardan bazıları şunlardır: İl milli eğitim müdürlüğüne bağlı olarak çalışmak, eğitim müfettişlerinden sicil amirliği görevinin alınması, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak benzer işler yürüten bakanlık ve eğitim müfettişliklerinin ayrı ayrı yapılanması, eğitim müfettişlerinin iş yükünün çok fazla olması, müfettişlerin görev alanlarının geniş ve tanımsız olması, rotasyonun düzenli olarak işletilmemesi vb

Keywords

Denetim, örgüt, ilköğretim denetimi, denetim sorunları

References

• Altınışık, S. (1997). “Örgütsel etkililikte iş doyumunun etkisi”. Ankara: Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Pegem yayını, 2,134-154.
• Altun, S. A. ve Memişoğlu, S. P. (2008). Performans değerlendirmesine ilişkin öğretmen, yönetici ve müfettiş görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration Theory and Practice] (53) 7-24
• Atay, K. (1995). İlköğretim Müfettişlerinin Yeterlilikleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Atay, K. (1996). İlköğretim Müfettişlerinin yeterlikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Ankara: Pe Gem Yayınları ,1, 25-38.
• Aydın, M. (1986). Çağdaş Eğitim Denetimi. Ankara: İM Eğitim Araştırma Yayın Danışmanlık AŞ.
• Baş, T. (2006). Anket: Nasıl Hazırlanır, Uygulanır, Değerlendirilir? Ankara: Seçkin Yayınları. 4. Baskı.
• Başar, H. (1993). Eğitim Denetçisi, Rolleri, Yeterlikleri,Seçilmesi, Yetiştirilmesi. Ankara: Pegem Yayınları No:5. Başaran İ.E. (1998). Eğitim Yönetimi (2. baskı). Ankara:Gül yayınevi.
• Bilir, M. (1991). Türk Eğitim Sisteminde Teftiş Alt Sisteminin Yapı ve İşleyişi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi.
• Bozkurt, E. (2000). İlköğretim Müfettişleri Huzursuz. Eğitim ve Denetim Dergisi, 4, 10-11.
• Bursalıoğlu, Z. (1991). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem yayınları.
• Cemaloğlu, N. (2009). Veri Toplama Teknikleri, Nicel-Nitel. Abdurrahman Tanrıöğen (Edt).Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde(131-164)
• Cengiz,C. (1992). Milli Eğitim Bakanlığı Bakanlık Müfettişlerinin Yetiştirilmesi ve Teftişin Geliştirilmesi. İstanbul.Milli Eğitim Basımevi.
• Denzin, N. K. (1978). The research act. New York: Mc Graw Hill.
• Erkuş, A. (2005). Bilimsel Araştırma Sarmalı. Ankara: Seçkin Yayınları
• Fielding, N. C.& Fielding, J. L. (1986). Linking data. Sage university paper series on qualitative research methods, Vol.4. Beverly Hills, CA: Sage.
• Fontana, A. ve Frey, J. H. (2005). The interview: from neutral stance to political involvement. N. K. Denzin ve Y. S. Lincoln(Edt.). The Sage handbook qualitative research.(s. 695-727). Sage Publications, inc.
• Hodder, I. (2002). The intarpretation of documents and material culture. D. Weinberg (Edt.). Qualitative research methods.(s.266-280). Massachusetts:Blackwel publishers.
• Holstain, j. ve Gubrium, j. (1995). The active interview. London: Sage publication.
• Jick, T. (1983). Mixing qualitative and quantitative methods: Triangulation in action. In J. V.Maanen (eds). Qualitative Methodology (pp. 135-148). London : Sage Publications
• Johnson, S. D. (1997). Examining the validity structure of qualitative research. Education. 118 (3), 282-292.
• Kapusuzoğlu, Ş. (1988). Son On Yılda İlköğretim MüfettişlerininRolünde ve Teftiş Uygulamalarında Değişmeler. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi.
• Karagözoğlu, G. (1977). İlköğretimde Teftiş Uygulamaları. Yayımlanmamış Doçentlik Tezi. Ankara. Hacettepe Üniversitesi.
• Kaya, Y. K. (1993). Eğitim Yönetimi, Kuram ve Türkiye’deki Uygulama. Ankara, Bilim Yayınları, Beşinci basım.
• Kayıkçı, K. (2004). Milli Eğitim Bakanlığı Müfettişlerinin Denetim Alt Sisteminin Yapısal Sorunlarına İlişkin Algıları ve İş Doyumları. Yayımlanmamış doktora tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri. Enstitüsü.
• Kayıkçı, K. (2005a). Milli Eğitim Bakanlığı Müfettişlerinin Denetim Alt Sisteminin Yapısal Sorunlarına İlişkin Algıları ve İş Doyumları. Ankara: Tem Sen Yayınları. Minpa matbaası.
• Kayıkçı, K. (2005b). Milli Eğitim Bakanlığı Müfettişlerinin Denetim Alt Sisteminin Yapısal Sorunlarına İlişkin Algıları ve İş Doyumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 44, 507-527
• Kvale, S. (1996). Interviews. London: Sage publication.
• Kuş, E. (2007). Nicel-nitel araştırma teknikleri. sosyal bilimlerde araştırma teknikleri nicel mi nitel mi? Ankara: Anı Yayınları, 2. Baskı.
• Labuschagne, A. (2003). Qualitative Research – Airy fairy or fundamental? The qualitativ report , 8 (1). (on line) http://www.nova.edu/ssss/QR/QR8-1/html.
• Lincoln, Y. S. Ve Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Baverly Hills. CA: Sage publications
• Mason, J. (2002). Qualitative interviews: Asking, listening and interpreting. T May (Edt). Qualittative research in action. London: Sage Publications.
• Mason, J. (2005). Qualitative researching (2nd ed.). London: Sage Publications.
• MEB. (1993). Teftiş Kurulu Yönetmeliği. Ankara.. 03.10.1993 tarih ve 21717 Sayılı ResmiGazete
• Mayring, P. (2000). Nitel sosyal araştırmaya giriş. (A. Gümüş ve M. S. Durgun, Çev.). Adana: Baki Kitabevi. (orijinal çalışmanın basımı 1990).
• Nazlı, S. (2007). Okul Yöneticilerinin Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerini Algılamaları. Eğitim Araştırmaları. Ankara : Anı yayıncılık. 26,155-166.
• Neuman, W. L. (2006). Toplumsal araştırma yöntemleri: nitel ve nicel yaklaşımlar. (S. Özge, çev.). İstanbul: Yayın odası yayıncılık.( çalışmanın orijinal baskısı:2006).
• Onat, M. Civelek, H. Cengiz, C. Budak, M. Erçakmak, Y. Demir, M.S. Seçkin N. ÖZ, M.F.(1980). Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Sistemi Çalışma Grubu Raporu. Ankara.
• Öz, F. (1977). Türk Eğitim Sisteminde İlköğretim Müfettişlerinin Rolü. Ankara: Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. London: sage publications.
• Resmi Gazete (2009). Anayasa mahkemesi başkanlığının 05/03/2009 tarih ve 2009/44 sayılı kararı. 5 Haziran 2009 tarih ve 27249 s. R G.
• Rubin, H. j. ve Rubin, I. S. (1995). Qualitative interviewing: The art of hearing data. London: Sage publications. Sarpkaya, R. (2004). İlköğretim denetmenlerinin denetim süresince karşılaştıkları sorunlar. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(8) 114-129.
• Schein, E.,H (1980). Örgütsel Psikoloji. Eskişehir. (Çev:A.Sağtür, Ş.Öz-Alp) Eskişehir İşitme Özürlü Çocuklar Eğitim Vakfı Yayını No:2.
• Seçkin, N. (1998). Türkiye’de Eğitim Yönetimi. İstanbul Kültür Koleji Eğitim Vakfı Yayınları.
• Su, K. (1974). Türk Eğitiminde Teftişin Yeri ve Önemi (1. baskı). İstanbul. Milli Eğitim Basımevi
• Şahin, S., Çek, F. ve Zeytin, N. (2011). Eğitim müfettişlerinin mesleki memnuniyet ve memnuniyetsizlikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration Theory and Practice] 17(2) 221246 .
• Yıldırım, A ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Taymaz, A.H. (1993). Teftiş, Kavramlar, İlkeler, Yöntemler. Ankara: Kadıoğlu Matbaası. www.haberler.com (2009) İlköğretim müfettişleri özlük hakları için 170 yıl sonra eylem yapacak. Erişim: www.haberler.com.15 Haziran 2009 salı EK.1
• İLKÖĞRETİM KURUMLARININ DENETİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR İlköğretim okullarındaki denetimin yapısından mevzuatından ve işleyişinden kaynaklanan ve denetimin amacını gerçekleştirmesini zorlaştıran (teftişi zayıflatan) sorunlar hakkındaki görüşleriniz nelerdir? Örneğin:  Görev alanları bakımından,  Valilik ve milli eğitim müdürlüğüne bağlılık bakımından,  Rol çatışması bakımından,  Yetki sorumluluk denkliği bakımından,  Rotasyonun işleyişi bakımından,  Müfettiş performansının değerlendirilmesi,  Müfettiş seçme ve yetiştirme politikası bakımından,  Bakanlık ve eğitim müfettişliklerinin ayrı yapılandırılması bakımından karşılaşılan sorunlar nelerdir?  Denetimin yapısından mevzuatından ve işleyişinden kaynaklanan ve denetimin amacını gerçekleştirmesini zorlaştıran (teftişi zayıflatan), etkililiğini azaltan başka sorunlar nelerdir?